Brief regering : Uitvoering motie van het lid Dobbe c.s. over landen aanspreken op ernstige vrouwenrechtenschendingen en met name feller stelling nemen tegen Saudi-Arabië (Kamerstuk 36410-V-66)

Nr. 87
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 juni 2024

Nederland is internationaal een belangrijke en zichtbare speler op het terrein van
het bevorderen en beschermen van vrouwenrechten en gendergelijkheid. Met de aankondiging
van het feministisch buitenlands beleid in mei 20221 is de inzet van het kabinet gericht op het verkleinen van ongelijkheid en het versterken
van de gelijkwaardige positie van mannen, vrouwen en non-binaire personen geïntensiveerd.

Bij het feministisch buitenlands beleid staat het bevorderen van gelijke rechten en
vrijwaring van geweld centraal, evenals het belang van gelijke representatie en betekenisvolle
deelname aan besluitvormingsprocessen door mannen, vrouwen en non-binaire personen.2 Het opkomen voor de positie van vrouwen in bilaterale gesprekken en multilaterale
onderhandelingen wordt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken op verschillende
manieren in de praktijk gebracht, Om dit zo effectief mogelijk te doen en de grootste
impact te bereiken, verschilt de aanpak per situatie en land. In sommige gevallen
is de impact het grootst als Nederland – idealiter in samenwerking met gelijkgezinde
landen – stelling neemt tegen het schenden van vrouwenrechten, zoals de recente gezamenlijke
verklaring van vrouwelijke Ministers van Buitenlandse Zaken tijdens de Munich Security Conference, die opriep tot de bescherming van de fundamentele rechten van vrouwen en meisjes
in Afghanistan.3 In andere gevallen is de impact groter wanneer Nederland middels dialoog blijft engageren
en daarbij bijvoorbeeld focust op mogelijkheden voor samenwerking tussen de landen
op het gebied van gendergelijkheid in combinatie met economische participatie of nationale
veiligheid.

Hoe zet Nederland zich in voor vrouwenrechten in Saoedi-Arabië?

Saoedi-Arabië heeft in het kader van de sociale en economische hervormingsagenda Vision 2030 significante sociale hervormingen doorgevoerd, onder andere op het gebied van vrouwenrechten.
Zo zet Saudi-Arabië in op gelijke loonbetaling voor mannen en vrouwen en heeft de
invoering van de Personal Status Law bijgedragen aan een toename in vrijheden voor vrouwen in de familiaire sfeer. Tegelijkertijd
is Nederland bezorgd over een aantal ontwikkelingen in Saoedi-Arabië, waaronder de
veroordelingen van veelal vrouwelijke mensenrechtenverdedigers en critici, de vrijheid
van meningsuiting en gelijke rechten.

Er zijn verschillende manieren waarop Nederland zich inzet voor vrouwenrechten in
Saoedi-Arabië. Een kritische dialoog over mensenrechten is zeker onderdeel van het
gesprek met vertegenwoordigers van Saoedi-Arabië. Nederland onderhoudt als enige land,
naast de EU, een structurele mensenrechtendialoog met Saoedi-Arabië en brengt de positie
van vrouwen daar nadrukkelijk onder de aandacht. Zo sprak ik tijdens mijn bezoek aan
Saoedi-Arabië in januari jl. met mijn counterpart, de Saoedische Minister van Buitenlandse
Zaken Prins Faisal bin Farhan, over de mensenrechtensituatie. Hierbij kwamen zowel
positieve ontwikkelingen als punten van zorg ter sprake. Eerder bracht de voorzitter
van de Saoedische mensenrechtencommissie in mei 2023 een bezoek aan Nederland in het
kader van de bilaterale mensenrechten-consultaties. Tijdens dit bezoek vond tevens
een ontmoeting plaats, in besloten kring, met het Nederlandse maatschappelijk middenveld.
Begin mei jl. vond er een Female Leadership-missie aan Saoedi-Arabië plaats waarbij een Nederlandse delegatie van invloedrijke
vrouwen uit de publieke en private sector Riyad en Djedda bezocht om gesprekken te
voeren met overheidsinstanties, bedrijven en kennisinstellingen. Deze missie was zowel
gericht op het verkennen van verdienkansen op de Saoedi-Arabische markt, als op het
bespreken van de sociale en economische positie van vrouwen in het land. Tijdens recente
hoog-ambtelijke bezoeken aan Saoedi-Arabië is voorts specifiek aandacht besteed aan
het belang van codificatie van het strafrecht en hervormingen op het gebied van vrouwenrechten.
Tot slot deel ik graag het voornemen van de Nederlandse mensenrechtenambassadeur om
Saoedi-Arabië later dit jaar te bezoeken, waarbij hij in het licht van uw motie4 ook over vrouwenrechten zal spreken met de Saoedische autoriteiten.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.G.J. Bruins Slot