Brief regering : Jaarverslag van de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) over het jaar 2023 en toezeggingen over aanpak voor de problemen van de huurders van woongroep Marenland, het Erfgoedprogramma, het werkbezoek in Ten Post en de tijdelijke huisvesting voor ouderen

Nr. 1240
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 mei 2024

Hierbij stuur ik u ter informatie het jaarverslag van de Nationaal Coördinator Groningen
(NCG) over het jaar 2023 en informeer ik uw Kamer over de aanpak voor de problemen
van de huurders van woongroep Marenland, het Erfgoedprogramma, het werkbezoek in Ten
Post en de tijdelijke huisvesting voor ouderen.

Voor Groningen is 2023 een belangrijk jaar geweest. Met de Tijdelijke wet Groningen
en Nij Begun zijn de kaders voor de komende jaren vastgelegd. Dit bood de NCG in 2023 en biedt
de NCG voor de toekomst de benodigde richting en stabiliteit om de mensgerichte versterkingsopgave
voortvarend voort te zetten.

De NCG werkt hard aan duidelijkheid voor de bewoners. Resultaat hiervan was bijvoorbeeld
het tienduizendste adres dat in 2023 veilig is verklaard. Dit is een belangrijke mijlpaal.
Ik vind het belangrijk om, met de behoeften van bewoners voorop, de voortvarendheid
in het versterkingsproces vast te houden en om de uitvoering voortdurend te blijven
verbeteren. In 2023 is de NCG als organisatie verder ingericht om de tevredenheid
van bewoners te verbeteren. De inzichten uit de jaarlijkse bewonerstevredenheidsonderzoeken
zullen hieraan verder bijdragen.

Een van de bewonerswensen was het hebben van een duidelijk aanspreekpunt in het aardbevingsgebied
voor zowel versterking als schadeherstel. Hiertoe hebben de NCG en het Instituut Mijnbouwschade
Groningen (IMG) een actieve samenwerking gerealiseerd, bijvoorbeeld met het opzetten
van één loket waar bewoners terecht kunnen voor informatie rondom zowel schadeherstel
als versterking. Deze samenwerking zal zich de komende jaren blijven ontwikkelen.

Marenland

Op 20 oktober 2023 heb ik het Zwartboek in ontvangst genomen van de huurders van woongroep
Marenland. In het Zwartboek hebben de huurders aangegeven welke problemen zij de afgelopen
jaren hebben ervaren met hun woning, bijvoorbeeld vocht- en schimmelproblemen, vergoedingen
voor zelf aangebrachte voorzieningen die niet toereikend zijn of bewoners die te laat
zijn geïnformeerd over hun verhuizing. Een deel van die klachten is gerelateerd aan
de versterking. Woongroep Marenland is verantwoordelijk geweest voor de regie en uitvoering.
De rol van de NCG heeft zich in dezen beperkt tot het opstellen van de versterkingsadviezen
ten behoeve van de versterkingsoperatie.

Per 1 november 2023 is Woongroep Marenland opgeheven. Het gehele adressenbestand van
de ruim 2000 woningen is daarna onderverdeeld bij vier andere woningcorporaties (Wierden
en Borgen, Acantus, Goud Wonen en Groninger Huis). Deze nieuwe woningcorporaties hebben
een nadere inventarisatie gemaakt van de (geanonimiseerde) klachten uit het Zwartboek
en hebben ervoor gekozen zichtbaar en actief in de wijk aanwezig te zijn om laagdrempelig
vragen en klachten op te halen. Daarnaast hebben alle corporaties extra capaciteit
ingehuurd om vragen en klachten van huurders op te pakken en bijkomende problematieken
voor zover mogelijk op te lossen. Zo zijn bijvoorbeeld huisbezoeken afgelegd door
een woonconsulent samen met een opzichter om in een keer alle problemen in kaart te
brengen. Daar waar het schrijnende zaken betreft wordt met de bewoners overlegd hoe
de situatie zo snel mogelijk kan worden opgelost. Ondertussen is de versterking voor
veel huurders uit het Zwartboek afgerond, voor een aantal loopt het versterkingstraject
nog en is dit overgenomen door de overnemende woningcorporatie. Als er tussentijds
problemen optreden kunnen de huurders direct contact opnemen met de nieuwe verantwoordelijke
woningcorporatie over een mogelijk oplossing.

Erfgoed

Zoals toegezegd in het debat van 6 maart jl. vind ik het behouden van monumentale
panden in de versterkingsopgave uiterst belangrijk. In Nij Begun heeft het kabinet aangegeven dat het Erfgoedprogramma, dat eind 2023 zou aflopen,
wordt verlengd tot en met 2028 en zijn extra middelen beschikbaar gesteld. Daarnaast
is naar aanleiding van Nij Begun een onafhankelijke regiobouwmeester op 1 september 2023 aangesteld om binnen de versterkingsopgave
de identiteit van Groningen te behouden, waar monumentale panden doorgaans een belangrijk
onderdeel van vormen.

In het Erfgoedprogramma werken het Rijk, provincie Groningen en gemeenten in het aardbevingsgebied
samen aan het behouden, versterken en ontwikkelen van het Groninger erfgoed. Hierin
wordt ook veel samengewerkt met lokale organisaties, zoals de Stichting Oude Groninger
Kerken (SOGK). Voor het versterken van gemeentelijke en Rijksmonumenten wordt gewerkt
met een gezamenlijk werkproces van de NCG, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
(RCE) en gemeenten. Dat gebeurt met oog voor zowel het waardevolle pand als de belangen
van de eigenaar. Daarnaast zijn er diverse provinciale subsidieregelingen die het
mogelijk maken dat naast de versterking ook restauratie, verduurzaming en onderhoud
kan worden opgepakt door eigenaren van monumentale panden.

Daarnaast wordt sinds 2023 gewerkt aan de pilot integrale aanpak Erfgoed van de Vereniging
Groninger Monument Eigenaren (VGME). In deze VGME-pilot is reeds gestart met vier
erfgoedpanden.

Werkbezoek Ten Post

Conform mijn toezegging1 op 1 februari 2023 tijdens het Commissiedebat Mijnbouw Groningen heeft op 21 maart
2024 een werkbezoek plaatsgevonden aan de Hendrik Veldmanstraat in Ten Post. Hier
is gesproken met bewoners van de Hendrik Veldmanstraat en Oldehuisstraat. Hier is
sprake van een vertraagde versterking van (sloop-nieuwbouw) woningen. De vertraging
van dit project is mede veroorzaakt doordat de ontwerpen van de woningen niet binnen
het bestemmingsplan en de welstandseisen pasten. In goede samenwerking met NCG is
er een afspraak gemaakt om een oplossing te vinden. De les uit dit werkbezoek is dat
de communicatie met bewoners van cruciaal belang is. De NCG ziet dit belang ook en
is bezig met een verbeterslag van haar interne en externe communicatie.

Tijdelijke huisvesting ouderen

Tijdens het debat van 6 maart jl. heb ik toegezegd uw Kamer te informeren over de
tijdelijke huisvesting (THV) voor ouderen. Iedere situatie is individueel en verschillend.
Bij het toewijzen van THV krijgen bewoners keuze uit 2 of 3 woningen. De NCG houdt
zoveel mogelijk rekening met de wensen, behoeften, sociale omgeving en individuele
situatie van een bewoner. Dit is echter niet altijd haalbaar, onder andere vanwege
beschikbaarheid en locatie van THV.

In dergelijke gevallen kunnen bewonersbegeleiders gebruik maken van hun mandaat om
het wonen in een THV makkelijker te maken voor een bewoner. Dit kan van alles zijn,
bijvoorbeeld het regelen van een taxi voor bezoeken tot nader in gesprek gaan over
grootte van een THV zodat bijvoorbeeld ook kleinkinderen kunnen blijven komen logeren.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
J.A. Vijlbrief