Brief regering : Ontplooiing Nederlands fregat naar de Golfregio en Indo-Pacific

Nr. 468
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN DEFENSIE EN VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 januari 2024

Het bevorderen van maritieme veiligheid en de internationale rechtsorde in de Golfregio
en Indo-Pacific is nadrukkelijk in het Nederlands belang, gezien de grote economische
belangen in deze regio’s. De Indo-Pacific vormt de belangrijkste economische groeiregio
in de wereld en in toenemende mate ook een geopolitiek zwaartepunt. Deze belangen
leidden in 2021 tot deelname aan de reis van de Britse Carrier Strike Group naar deze regio’s (Kamerstuk 29 521, nr. 418, d.d. 3 mei 2021).

In de Kamerbrief «Samenhangende Nederlandse inzet in het kader van de collectieve
verdediging en in missies en operaties ter bevordering van de internationale rechtsorde
2022–2025» (Kamerstuk 29 521, nr. 446, d.d. 17 juni 2022) sprak het kabinet de ambitie uit om opnieuw een schip te ontplooien
naar de Golfregio en de Indo-Pacific. Inmiddels zijn hier concrete voornemens voor.

Deze brief schetst de planning van Zr.Ms. Tromp op hoofdlijnen. Uw Kamer is eerder
geïnformeerd over de zorgwekkende ontwikkelingen in de Rode Zee. Deze ontwikkelingen
kunnen mogelijk gevolgen hebben voor de reis van Zr.Ms. Tromp. Zoals aangekondigd
in de Kamerbrief «Kennisgeving onderzoek naar bijdrage maritieme veiligheid Golfregio»
(Kamerstuk 29 521, nr. 465, d.d. 22 december 2023) onderzoekt het kabinet momenteel de wenselijkheid en mogelijkheid
van een verdere bijdrage aan de maritieme veiligheid in de Golfregio. Inzet van Zr.Ms.
Tromp via de mogelijke nieuwe EU-missie in de Rode Zee of de door de Verenigde Staten
geleide operatie Prosperity Guardian, waar Nederland ook met 1 tot 2 stafofficieren aan bijdraagt, behoort tot de mogelijkheden
die onderzocht worden. Indien het onderzoek daartoe aanleiding geeft, zal uw Kamer
hierover worden geïnformeerd.

De huidige planning is dat het luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. Tromp begin
maart 2024 vertrekt uit Den Helder en daar halverwege september 2024 weer terugkeert.
De reis voert via de Middellandse Zee naar de Indische Oceaan, de Noordelijke Stille
Oceaan en de Noordelijke Atlantische Oceaan. Het fregat opereert, zoals gebruikelijk,
conform het internationaal recht, inclusief het Verdrag van de Verenigde Naties inzake
het Recht van de Zee (United Nations Convention on the Law of the Sea, UNCLOS).

Een belangrijke doelstelling van de reis is het bevorderen van de geoefendheid en
het behoud van schaars, hoogwaardig marinepersoneel. Nederland zal daarom onderweg
regelmatig met verschillende landen oefenen. Dit gebeurt door deel te nemen aan zogeheten
passing exercises en door aan te sluiten bij de grote maritieme oefening Rim of the Pacific Exercise (RIMPAC), die iedere twee jaar plaatsvindt in de Indo-Pacific. De mogelijkheid om met partners
in deze belangrijke regio’s te oefenen, maakt het ook mogelijk om de betrekkingen
met deze landen te intensiveren. Op dit moment wordt nog afgestemd met welke landen
delen van de reis gezamenlijk kunnen worden afgelegd.

Nederland streeft naar het aanhalen van diplomatieke, veiligheids-, en economische
banden met landen in de Indo-Pacific regio. Daarom zal de Zr.Ms. Tromp havenbezoeken
brengen aan de regio.

Gedurende de reis wisselt Zr.Ms. Tromp, zoals te doen gebruikelijk, informatie uit
met een aantal missies wanneer het door de betreffende operatiegebieden vaart. Het
voornemen is om, deze zogeheten associated support1, te leveren aan de EU-antipiraterij-missie EUNAVFOR/Atalanta2, de European-led Maritime Awareness in the Strait of Hormuz (EMASoH)3, gericht op bevordering van de vrijheid van doorvaart en de-escalatie in de Golfregio,
en de Pacific Security Maritime Exchange/Enforcement Coordination Cell (PSMX/ECC), een multinationale missie gericht op het monitoren van VN-sancties tegen
Noord-Korea.4 Daarnaast zal aansluiting worden gezocht bij het framework EU Coordinated Maritime Presence north west Indian Ocean (EU CMP/NWIO), een concept gericht op het coördineren van maritieme capaciteiten van
EU-lidstaten.

De Minister van Defensie,
K.H. Ollongren

De Minister van Buitenlandse Zaken,
H.G.J. Bruins Slot