Brief regering : 9e Voortgangsrapportage Natuur

Nr. 362
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR NATUUR EN STIKSTOF

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 december 2023

Hierbij bied ik u, na afstemming met de provincies, de negende Voortgangsrapportage
Natuur (VRN) aan. In deze VRN rapporteren Rijk en provincies gezamenlijk over de resultaten
in het natuurbeleid in 2022. Daarbij ligt de nadruk op de voortgang bij de realisatie
van de afspraken uit het Natuurpact (2013), maar worden ook andere onderdelen belicht,
zoals de landelijke Bossenstrategie, de Agenda Natuurinclusef, natuur in de rijkswateren
en Programma Natuur.

Uit de VRN (hoofdstuk 2.1) blijkt dat vorig jaar 2.944 ha nieuwe natuur is ingericht
in het kader van het Natuurnetwerk Nederland (NNN). Dat is ongeveer 1.000 ha meer
dan in 2021. Dat is uiteraard verheugend, maar het tempo van de inrichting is nog
steeds te laag om de overeengekomen 80.000 ha in 2027 te realiseren. Provincies hebben
mij laten weten zich ten volle in te zetten om de afgesproken ambitie in 2027 waar
te maken, maar kunnen niet uitsluiten dat er nog een beperkte restopgave na 2027 zal
zijn. Deze verwachte restopgave is opgenomen in bijlage 1, tabel 5.

Als gevolg van de Taskforce versnelling inrichting Natuurnetwerk Nederland, waarover
ik u bij de aanbieding van de achtste VRN heb geïnformeerd (Kamerstuk 33 576, nr. 326) hebben tien van de twaalf provincies hebben een realisatiestrategie opgesteld, waarin
zij hebben opgenomen op welke wijze zij de komende jaren invulling willen geven aan
de realisatie van het Natuurnetwerk Nederderland in hun provincie. Ik blijf er bij
de provincies op aandringen om de overeengekomen 80.000 ha nieuwe natuur conform de
afspraak uit het Natuurpact te realiseren. Ik heb hen eerder al laten weten hierbij
graag te ondersteunen, vanuit onze gezamenlijke ambities voor het landelijk gebied.

In deze VRN (hoofdstuk 5.2) wordt voor het eerst kwantitatief gerapporteerd over de
uitvoering van de landelijke Bossenstrategie van Rijk en provincies. Hieruit blijkt
dat in 2021 en 2022 in totaal 823 ha niew bos is gerealiseerd. Daarnaast is 1.861
ha natuurbos tot stand gekomen, veelal via omvorming van bestaande bossen naar bossen
met meer natuurwaarden. Het is mooi dat de uitvoering van de landelijke Bossenstrategie
op gang is gekomen; we dragen hiermee bij aan doelen voor onder meer natuur, klimaat
en recreatie.

Ten aanzien van natuurkwaliteit is het beeld in de VRN (hoofdstuk 3) onverminderd
zorgelijk. Ongeveer driekwart van de Habitatrichtlijnsoorten en 90% van de habitattypen
verkeren in een ongunstige staat. De Balans voor de Leefomgeving 2023 bevestigt dit
beeld.1 Via verschillende sporen is beleid nodig voor het verbeteren van de condities voor
de natuur en de kwaliteit ervan. Ook de EU-Natuurherstelverordening vraagt lidtstaten
om aanvullende maatregelen te treffen. Dit kabinet heeft onder andere via het Nationaal
Programma Landelijk Gebied (NPLG), de Agenda Natuurinclusief 2.0 (Kamerstuk 33 576, nr. 359) en de aanpak basiskwaliteit natuur stappen gezet in het versterken van natuur en
biodiversiteit.

Ook biedt het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Biodiversiteit «Snel aan
de slag!» handvatten voor aanvullend beleid (Kamerstuk 26 407, nr. 149). Het IBO constateert dat we niet op koers liggen om de belangrijkste doelen en ambities
in de periode tot en met 2030 te halen, maar wijst er tevens op dat er wel handelingsperspectief
is voor het herstellen van biodiversiteit. Het IBO presenteert vijf beleidsopties
met uiteenlopende maatregelenpakketten die onder betrekking hebben op het vergroten
van het areaal natuur, het beter beschermen van natuur, het terugdringen van drukfactoren
en het verbeteren van milieu- en ruimtelijke condities en op de transitie naar een
natuurinclusieve samenleving (op het gebied van onder meer de landbouw, de infrastructuur
en de stedelijke omgeving).

Zoals uw Kamer is gemeld bij de aanbieding van het IBO Biodiversiteit, is aan het
volgende kabinet om een beleidsreactie geven op het rapport.

De Minister voor Natuur en Stikstof, Ch. van der Wal-Zeggelink