Brief regering : Update continuïteit van de radardekking en de procedure rondom de plaatsing van het militaire radarstation in Herwijnen

27 830
Materieelprojecten

Nr. 1136
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 december 2023

Conform de toezegging in mijn brief van 7 september jl. (Kamerstukken 31 936 en 27 830, nr. 1095) informeer ik u in deze brief over de continuïteit van de radardekking voor luchtruimbewaking
en -verdediging. Daarnaast informeer ik u over de uitvoering van de motie 31.936,
AN van het lid Janssen c.s. die op 12 december jl. is aangenomen in de Eerste Kamer
en over de terinzagelegging van het ontwerprijksinpassingsplan van het militaire radarstation
in Herwijnen.

Continuïteit radardekking

Zoals bekend maakt Defensie voor de bewaking en beveiliging van het Nederlandse luchtruim
gebruik van radarstations. Defensie doet dat zowel voor de nationale veiligheid als
voor de integriteit van het NAVO-luchtruim. Het doel van de interim maatregelen waarover
ik u op 7 september jl. heb geïnformeerd is tweeledig. Enerzijds zorgt Defensie hiermee
voor de continuïteit van radardekking in het noorden van Nederland gedurende de aanpassingen
aan het SMART-L radarstation in Wier. En anderzijds in het zuiden, om de taken van
de sterk verouderde Medium Power Radar (MPR) te kunnen overnemen totdat de SMART-L
radar in Herwijnen is gerealiseerd. Met deze interim maatregelen voorkomt Defensie,
ondanks een beperking in radardekking, een periode van nagenoeg geen radardekking
in het noorden en later in het zuiden van Nederland.

Continuïteit Noord-Nederland

Op 23 oktober jl. is de verbouwing van de SMART-L in Wier gestart. Sinds die dag vindt
de radardekking voor Noord-Nederland plaats vanaf vliegbasis Leeuwarden met de NAVO Deployable Air Defence Radar (DADR). De vergunning voor de DADR is aangevraagd, maar nog niet verleend door Inspectie
Leefomgeving en Transport (ILT). Defensie is hierover in goed contact met ILT. Volgens
de planning is de verbouwing van de SMART-L in Wier in maart 2024 gereed. Defensie
gaat ervan uit dat de activiteiten van de SMART-L binnen de wettelijke geluidsnorm
komen na de aanpassingen. Als uit metingen blijkt dat dit na deze aanpassingen niet
het geval is, zullen aanvullende maatregelen moeten worden genomen.

Continuïteit Zuid-Nederland

Zoals in mijn brief van 7 september jl. is toegelicht, gaat Defensie er momenteel
van uit dat de MPR blijft werken tot en met het eerste kwartaal van 2024. Aangezien
de SMART-L in Herwijnen op zijn vroegst eind 2026 inzetbaar is, heeft Defensie voor
de radardekking de Groundmaster 400a (hierna: GM400a) aangeschaft. De aanschaf van
de GM400a is 30 oktober jl. geformaliseerd en deze radar zal vanaf het derde kwartaal
2024 operationeel inzetbaar zijn.

Voor het garanderen van radardekking in het zuidelijke deel van het luchtruim in het
tweede kwartaal van 2024 heeft Defensie de NAVO verzocht om de DADR tot eind juli
2024 in Nederland te behouden en na inzet op Leeuwarden te verplaatsen naar het militair
terrein in Nieuw-Milligen. De NAVO heeft ingestemd met dit verzoek.

De plaatsing van de interim radars op het terrein in Nieuw-Milligen kent een aantal
praktische uitdagingen. Zo duurt het vergunningsproces langer dan voorzien en moet
een aantal extra infrastructurele voorzieningen worden gerealiseerd, gericht op de
stroomvoorziening van de interim radars. Defensie zal alles op alles blijven zetten
om de interim maatregelen te realiseren en zal de omwonenden van Nieuw-Milligen tijdig
informeren over de aankomende veranderingen op de inzetlocatie.

Motie Janssen c.s. Eerste Kamer

Op 5 december jl. vond in de Eerste Kamer een interpellatiedebat plaats over het militaire
radarstation in Herwijnen. Tijdens het interpellatiedebat heb ik toegelicht hoe Defensie
recht doet aan het belang van de nationale veiligheid met de plaatsing van de luchtverdedigingsradar
in Herwijnen, en aan het belang van een zorgvuldige procedure met inzage en inspraakmogelijkheden
voor bewoners en andere belanghebbenden. Op 8 december jl. heb ik een brief aan de
Eerste Kamer (die voor de volledigheid als bijlage is toegevoegd) gestuurd, waarin
ik onder andere uiteen heb gezet hoe ik de inmiddels aangenomen motie 31.936, AN van
het lid Janssen c.s. uit dit debat uitvoer. Defensie zal daarom de publicatie, en
daarmee de termijn tot inspraak, op de ontwerp-omgevingsvergunning pas starten als
de geluidsmetingen in Wier bekend zijn. Daarnaast is ervoor gekozen om de terinzagelegging
van de ontwerp-omgevingsvergunning en de terinzagelegging van het ontwerp-rijksinpassingsplan
te scheiden en de laatste voor 1 januari 2024 te starten, om daarmee een vertraging
van (minstens) een jaar te voorkomen.

Terinzagelegging ontwerp-rijksinpassingsplan radar Herwijnen

De terinzagelegging van het ontwerp-rijksinpassingsplan start op 19 december 2023.
Hierover vindt publicatie plaats in de Staatscourant op 18 december, in huis-aan-huis
bladen en op de website Defensie.nl. Iedereen kan vanaf 19 december gedurende zes
weken een zienswijze indienen. De periode voor het indienen van een zienswijze loopt
van 19 december 2023 tot en met 29 januari 2024. Vanwege de vakantieperiode is bezien
of deze termijn kon worden verlengd. Helaas ontbreekt daarvoor een wettelijk voorschrift
en is Defensie gehouden aan de inzageperiode van 6 weken zoals deze wettelijk is bepaald.
Uiteraard zullen de zienswijzen worden beantwoord en betrokken bij de voorbereiding
van het definitieve rijksinpassingsplan en de definitieve omgevingsvergunning. Voor
de volledigheid treft u als bijlagen de documenten van het ontwerp-rijksinpassingsplan.

De Staatssecretaris van Defensie,
C.A. van der Maat