Brief regering : Jaarplan 2024 Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden in het Caribisch gebied

Nr. 20
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 december 2023

Hierbij bied ik u het Jaarplan 2024 van de Kustwacht voor het Koninkrijk der Nederlanden
in het Caribisch gebied (hierna Kustwacht) aan. De Rijksministerraad heeft dit jaarplan
op 15 december 2023 vastgesteld.

De Kustwacht is de maritieme schakel in de rechtshandhavingsketen van het Caribisch
deel van het Koninkrijk. De Kustwacht oefent haar taken uit binnen het kader van de
Rijkswet Kustwacht voor Aruba, Curaçao, Sint Maarten alsmede voor de openbare lichamen
Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Naast dienstverlenende taken, zoals search and rescue, voert de Kustwacht opsporings- en toezichthoudende taken uit in het Caribisch gebied.
Ook richt de Kustwacht zich op het bestrijden van mensensmokkel, mensenhandel en irreguliere
immigratie. Voor de uitoefening van haar taken beschikt de Kustwacht over varende,
vliegende en rijdende eenheden die worden ingezet rond/op zowel de Boven- als Benedenwindse
eilanden.

Het Caribisch deel van het Koninkrijk bevindt zich in een dynamische regio, met veel
verschillende stakeholders en een aantal geopolitieke, sociaaleconomische, en klimatologische
uitdagingen. De Kustwacht is een waardevolle speler in de aanpak van georganiseerde
criminaliteit en rampenbestrijding. Als samenwerkingsorganisatie tussen verschillende
ministeries en de vier Landen heeft de Kustwacht ook maatschappelijk gezien een belangrijke
rol in het Caribisch deel van het Koninkrijk. De Kustwacht werkt samen met diverse
uitvoeringsorganisaties en met Kustwachten van landen in de nabije omgeving, waaronder
Colombia en Venezuela.

Het Jaarplan van de Kustwacht bevat een weergave van de taken, de prioriteiten uit
het Justitieel Beleidsplan, de actuele externe factoren die de taakuitvoering beïnvloeden
en de beleidsaccenten van de bij de Kustwacht betrokken Landen en ministeries. Het
Jaarplan 2024 is het richtinggevende document op basis waarvan de Directeur Kustwacht
zijn operationele inzet, inclusief de bijbehorende bedrijfsvoeringaspecten, plant
en uitvoert in het komende kalenderjaar. Het plan vormt de basis voor de Kustwacht
om ook in 2024 haar taken als maritieme rechtshandhavingsorganisatie van Aruba, Curaçao,
Sint Maarten en Caribisch Nederland te kunnen blijven uitvoeren.

De Kustwacht werkt ook in 2024 verder aan het in 2021 ingezette transitietraject op
het gebied van de organisatieontwikkeling. De Kustwacht verwacht in 2024 de transitie
naar de nieuwe organisatie af te ronden met het formaliseren van de organisatiestructuur
en het vullen van de nieuw ontstane functies. Het Lange Termijn Plan-Personeel geldt
hierbij als uitgangspunt voor de personele groei van de organisatie. Het nieuwe personeel
zal zoveel als mogelijk worden geworven in het Caribisch deel van het Koninkrijk.
Met de personele groei draagt de Kustwacht bij aan de versterking van het grenstoezicht,
zoals verwoord in maatregel H11 in de Landspakketten van 2020.

Hiermee ontwikkelt de Kustwacht zich tot een 24/7 opererende organisatie, op basis
van zogenaamd Intelligence Gestuurd Politieoptreden (IGP) in het maritieme domein. Dit gebeurt binnen het wettelijk
kader en de waarborgen van de Rijkswet Kustwacht, zoals het opereren binnen de grenzen
van de aangewezen maritieme gebieden en het luchtruim, en het strafvorderlijk optreden
onder het gezag van de betrokken Officier van Justitie van het land dat de rechtsmacht
heeft. IGP is gebaseerd op tijdige informatievergaring, -bewerking, -verrijking en
analyse. Op basis hiervan wordt een effectievere en efficiëntere inzet van bestaande
capaciteiten mogelijk. Het gedachtegoed van IGP in het maritieme domein is namelijk
grotendeels een andere manier van denken, muteren en analyseren. De politiediensten
binnen het Koninkrijk werken reeds vele jaren op basis van Informatie of Intelligence Gestuurd Optreden (IGO). De Kustwacht verwacht in 2024 ook extra personeel te kunnen
werven en plaatsen ten behoeve van het IGP om zich verder tot professionele justitiële
opsporingspartner te ontwikkelen. In 2024 wordt ook een grote opleidingsinspanning
geleverd om de kennis bij het personeel over IGP uit te breiden. De totstandkoming
van een coördinatiecentrum dat werkt als een Maritiem Operatie Centrum wordt in 2024
voortgezet.

De Kustwacht werkt daarnaast in 2024 aan verschillende materieelprojecten conform
het Lange Termijn Plan-Materieel, zoals een waldetectiecapaciteit op de Bovenwindse
eilanden, vervanging van de cuttercapaciteit en vervanging van de kleine varende capaciteit
(Justice-20 vaartuigen). Daarbij krijgt de instandhouding blijvend aandacht, middels het onderhoud
van de cutters, de Metal Sharks en de Justice-20 vaartuigen.

Tot slot wil ik uw Kamer informeren dat het voor januari geplande Stationsschip Caribisch
Gebied (SSCG), Zr.Ms. Holland, naar aanleiding van het gewapend conflict tussen Israël
en Hamas momenteel in het oosten van de Middellandse Zee aanwezig is voor ondersteuning
van taken in het kader van een mogelijke evacuatie of het eventueel bieden van humanitaire
hulp via een maritieme corridor. Op dit moment wordt door het Ministerie van Defensie
in kaart gebracht wat dit betekent voor de aanwezigheid van een stationsschip in het
Caribisch Gebied.

De Minister van Defensie,
K.H. Ollongren