Brief regering : Bevindingen op het ACM-jaarverslag 2022

Nr. 91 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 september 2023

Op 14 maart 2023 heeft de Autoriteit Consument en Markt (hierna: de ACM) haar jaarverslag
op haar website gepubliceerd en aan mij en beide Kamers der Staten-Generaal gezonden.
In dit jaarverslag verantwoordt de ACM zich over de uitvoering van haar wettelijke
taken in 2022. In deze brief geef ik een reactie op dit jaarverslag.

Op 1 april 2023 bestaat de ACM tien jaar. De ACM is uitgegroeid tot een stevige en
actieve toezichthouder die, met aandacht voor maatschappelijke belangen, zich inspant
om tijdig in te spelen op veranderende marktomstandigheden. Dit is nodig, omdat een
snel veranderend toezichtdomein, maatschappelijke ontwikkelingen en plotselinge gebeurtenissen
markten uit hun evenwicht kunnen brengen. Mensen in kwetsbare posities worden dan
vaak extra hard geraakt. We hebben gezien wat de maatschappelijke en economische impact
van de coronapandemie, klimaatverandering, vergrijzing en de energiecrisis is. Het
is daarom van belang dat we in de ACM een toezichthouder hebben die tijdig kan inspelen
op veranderingen om ongewenste marktuitkomsten voor de samenleving te voorkomen.

Het jaarverslag van de ACM 2022 laat zien hoe zij verschillende instrumenten heeft
ingezet. In 2022 stonden de digitale economie, de woningmarkt, en de energietransitie
en verduurzaming centraal in het toezicht van de ACM. Door de sterk gestegen energieprijzen
heeft de ACM gedurende het jaar haar toezicht op de energiemarkt verstevigd om ongewenste
uitkomsten voor mensen en bedrijven te voorkomen. Ik zie dat de ontwikkelingen met
name in de energiemarkt veel van de ACM hebben gevraagd en nog steeds vragen. Ik blijf
daarover in gesprek met de ACM. Verder constateer ik dat de ACM aandacht heeft besteed
aan het opnemen van trends in het jaarverslag. Dit is één van de aanbevelingen uit
de in 2020 uitgevoerde evaluatie naar het functioneren van de ACM. Op dit moment bekijk
ik samen met de ACM op welke wijze zij in 2023 verslag kan doen over de opvolging
van de andere aanbevelingen.

Het jaarverslag bevat ook een aantal kernstatistieken en organisatorische punten.
Ik wijs de Tweede Kamer er bijvoorbeeld op dat per 1 januari 2022 mevrouw drs. C.M.L.
Hijmans van den Bergh MBA is herbenoemd als bestuurslid van de ACM. Daarmee wordt
de continuïteit voor de organisatie als geheel gewaarborgd. Ik ben mevrouw Hijmans
van den Bergh erkentelijk voor haar beschikbaarheid als bestuurslid.

Daarnaast is in 2022 het aantal gestarte onderzoeken gestegen. De stijging hangt samen
met de aangescherpte regels voor doorschakel diensten bij Telecom & Post. In 2022
is het aantal juridische procedures waarbij de ACM was betrokken toegenomen met 33%
in vergelijking met 2021. In meer dan driekwart van de uitspraken uit 2022 werd de
ACM overwegend in het gelijk gesteld. Ook het aantal klachten tegen de ACM is in 2022
aanzienlijk gestegen ten opzichte van 2021. De klachten gaan vooral over energiekwesties
en de dienstverlening van ConsuWijzer. De ACM neemt deze klachten serieus en heeft
maatregelen getroffen. Klachten op energiegebied hebben te maken met de ontwikkelingen
op de energiemarkt. Dit was één van de aanleidingen voor de ACM om haar toezicht in
de energiesector te intensiveren. Daarnaast heeft de ACM aanpassingen doorgevoerd
in de dienstverlening van Consuwijzer. Per 1 januari 2023 voert de ACM deze voorlichtingstaken
zelf uit in plaats van een externe partij. De bereikbaarheid en klanttevredenheid
zijn nu weer op orde.

Tot slot is het totaalbedrag aan opgelegde nieuwe boetes in 2022 gehalveerd ten opzichte
van 2021. De daling heeft niet te maken met een beleidswijziging van de ACM, maar
komt onder meer doordat er in 2022 kleinere zaken waren. Daarnaast hangt de hoogte
van de boete af van meerdere factoren, zoals instrumentkeuze, aard en ernst van de
overtreding, aantal onderzoeken.

Alles overziend zie ik een toezichthouder die haar taken goed uitvoert. De ACM heeft
extra aandacht gehad voor de problemen in de energiemarkt. Zo heeft de ACM onder meer
de eisen voor energieleveranciers aangescherpt en naleving afgedwongen van de 30-dagentermijn
bij prijsverhogingen. Ook heeft zij geadviseerd over het prijsplafond. In de digitale
economie besteedde de ACM extra aandacht voor problemen als online misleiding, economische
afhankelijkheid en gebrek aan open en eerlijke toegang tot digitale platforms. In
de woningmarkt keek de ACM naar de bescherming van consumenten tegen oneerlijke praktijken
van aanbieders van huur- en koopwoningen. Ook heeft de ACM zich sterk gemaakt voor
consumenten in kwetsbare posities. Een mooi resultaat is dat hulpverleners het ACM
informatieloket steeds beter weten te vinden.

Concluderend, ben ik positief over het jaarverslag van de ACM. Ik heb waardering voor
de wijze waarop de ACM reflecteert op haar rol als toezichthouder om markten zo goed
mogelijk te laten werken voor alle mensen en bedrijven. Dit geeft vertrouwen voor
nu en in de toekomst. En ik blijf graag in gesprek met de ACM over de verbeteringen
uit de evaluatie 2020 om het toezicht op markten nog sterker te maken.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens