Brief regering : Voortgang wetstraject Wet waarborgen gegevensverwerking Belastingdienst, Toeslagen en Douane

Nr. 281
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 juli 2023

Zoals aangekondigd in de brief d.d. 22 december 20221 informeren wij uw Kamer graag over de voortgang en opzet van het wetstraject Wet
waarborgen gegevensverwerking Belastingdienst, Toeslagen en Douane (WGBTD). Daartoe
wordt eerst kort ingegaan op de uitkomst van de analyses van de grondslagen voor de
verschillende soorten gegevensverwerkingen2 door onze drie uitvoeringsdiensten.3 Een korte toelichting op de uitkomsten treft u aan in de bijlage. Daarna wordt kort
stilgestaan bij de opzet van het wetstraject en het moment waarop u nader wordt geïnformeerd
over de voortgang.

Uitkomst van de analyses van de grondslagen voor verschillende soorten gegevensverwerkingen

Belastingdienst

De volgende soorten gegevensverwerkingen door de Belastingdienst zijn geanalyseerd:

1. het structureel periodiek verkrijgen van persoonsgegevens van andere overheidsorganisaties;

2. het verkrijgen van persoonsgegevens bij internetonderzoek;

3. het verwerken van persoonsgegevens bij het massaal automatisch corrigeren van aangiften;

4. het verwerken van enkele categorieën bijzondere persoonsgegevens;

5. het verstrekken van persoonsgegevens aan andere (overheids)organisaties en het doorbreken
van de geheimhoudingsplicht ten behoeve hiervan;

6. het doorbreken van de geheimhoudingsplicht ten behoeve van het verstrekken van persoonsgegevens
aan de belastingplichtige zelf in de vooraf ingevulde aangifte (VIA); en

7. het gebruik voor fiscale doeleinden van (bijzondere) persoonsgegevens uit notariële
akten.

Er is geconcludeerd dat voor de volgende soorten gegevensverwerkingen door de Belastingdienst
afdoende grondslagen bestaan:

– het verwerken van persoonsgegevens bij het massaal automatisch corrigeren van aangiften;

– het verwerken van enkele bijzondere categorieën van persoonsgegevens; en

– het doorbreken van de geheimhoudingsplicht ten behoeve van het verstrekken van persoonsgegevens
aan de belastingplichtige zelf in de VIA.

Er is geconcludeerd dat voor de volgende (soorten) gegevensverwerkingen door de Belastingdienst
versteviging van de grondslagen gewenst is:

– het structureel periodiek verkrijgen van persoonsgegevens van andere overheidsorganisaties;

– het verkrijgen van persoonsgegevens bij internetonderzoek;

– het verstrekken van persoonsgegevens aan andere (overheids)organisaties en het doorbreken
van de geheimhoudingsplicht ten behoeve hiervan; en

– het gebruik voor fiscale doeleinden van (bijzondere) persoonsgegevens uit notariële
akten.

Voor de grondslagen waarvan is geconcludeerd dat versteviging gewenst is, zullen waar
nodig (nadere) voorwaarden en maatregelen, oftewel waarborgen, worden uitgewerkt.

Naar aanleiding van de uitkomst van de analyse van het verstrekken van persoonsgegevens
aan andere (overheids)organisaties en het doorbreken van de geheimhoudingsplicht ten
behoeve hiervan, zijn wij in gesprek met de betrokken ministeries om alle wettelijke
verplichtingen tot verstrekking van gegevens door de Belastingdienst op het gewenste
regelingsniveau te krijgen.

Voor het beoordelen van nieuwe verzoeken tot het verstrekken van gegevens door de
Belastingdienst, wordt vanaf 1 januari 2023 het «Kader Verstrekkingen» gebruikt door
ons ministerie. Dit kader vormt een extra waarborg die gehanteerd wordt voor het verstrekken
van gegevens door de Belastingdienst en is aanvullend op het «Afwegingskader niet-fiscale
taken».4

Zoals aangegeven in de brief aan uw Kamer van 22 december 2022, worden ook de grondslagen
voor geautomatiseerde analyse van aangiften en het geautomatiseerd opleggen van aanslagen
geanalyseerd. Die analyse is nog niet afgerond. Door de aard van deze gegevensverwerking
en de complexe juridische vraagstukken die daarbij spelen, zullen wij uw Kamer uiterlijk
in het laatste kwartaal van dit jaar separaat informeren over de uitkomst van deze
analyse.

Dienst Toeslagen

De volgende soorten gegevensverwerkingen door de Dienst Toeslagen zijn geanalyseerd:

1. de structurele en uit eigener beweging verkrijging van persoonsgegevens van andere
overheidsorganisaties (verkrijgen van persoonsgegevens) en verstrekking van gegevens
aan andere overheidsorganisaties (verstrekken van persoonsgegevens); en

2. het verwerken van bijzondere en strafrechtelijke persoonsgegevens;

Er is geconcludeerd dat voor bovenstaande verwerkingen door de Dienst Toeslagen reeds
afdoende grondslagen bestaan.

Zoals aangegeven in de brief aan uw Kamer van 22 december 2022 worden ook de grondslagen
voor de geautomatiseerde analyse van aanvragen, wijzigingen en verleende voorschotten,
en het geautomatiseerd beschikken geanalyseerd. Verder wordt aanvullend de grondslag
voor het verkrijgen van persoonsgegevens bij internetonderzoek geanalyseerd. Deze
analyses zijn nog niet afgerond. Door de aard van deze gegevensverwerkingen en de
complexe juridische vraagstukken die daarbij spelen, zullen wij uw Kamer uiterlijk
in het laatste kwartaal van dit jaar separaat informeren over de uitkomst van deze
analyse.

Douane

De volgende (soorten) gegevensverwerkingen door de Douane zijn geanalyseerd:

1. het verkrijgen van persoonsgegevens bij internetonderzoek;

2. het verwerken van persoonsgegevens bij cameratoezicht op het gebied van accijns en
verbruiksbelastingen; en

3. het verkrijgen en verstrekken van persoonsgegevens van respectievelijk aan andere
ministeries, en hun handhavingsdiensten, waarvoor de Douane mede verantwoordelijk
is voor de uitvoering van hun wetgeving.

Er is geconcludeerd dat voor bovenstaande verwerkingen door de Douane versteviging
van de grondslagen gewenst is.

Opzet en voortgang van het wetstraject

De uitkomsten van de analyses zijn bepalend voor de opzet van het wetstraject. Gezien
het feit dat drie analyses nog niet zijn afgerond, moet nog worden bezien of het wetstraject
zal bestaan uit een wijziging van verschillende wetten of een nieuwe, separate wet.

U wordt uiterlijk in het laatste kwartaal van dit jaar nader geïnformeerd over de
voortgang van het wetstraject, met daarbij specifieke aandacht voor de uitkomst van
de drie resterende analyses en in het verlengde daarvan de opzet van het wetstraject.

De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij

De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries