Brief regering : Beveiligd vertrek treinen naar Verenigd Koninkrijk

Nr. 1105
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 juni 2023

Op 2 juni heb ik u geïnformeerd over de stand van zaken van het beveiligd vertrek
van treinen naar het Verenigd Koninkrijk vanaf Amsterdam (Kamerstuk 29 984, nr. 1104). Op 5 juni heb ik hier het gesprek met de CEO van Eurostar, mw. Gwendoline Cazenave, over kunnen voeren. Graag geef ik u hier, op uw verzoek,
een terugmelding van. Ook informeer ik u nader over de gemaakte afwegingen en heb
ik de inmiddels afgeronde externe review bijgevoegd die een rol heeft gespeeld in
de besluitvorming.

Gesprek Eurostar

Op maandag 5 juni heb ik met de CEO van Eurostar, mw. Gwendoline Cazenave gesproken over het beveiligd vertrek naar het Verenigd Koninkrijk
vanaf Amsterdam. Diezelfde dag heeft er een gesprek plaatsgevonden met ambtenaren
van mijn ministerie, de CEO van Eurostar en bestuurders van NS en ProRail. In het
gesprek is uitgebreid stilgestaan bij de onderzochte varianten. Mw. Cazenave heeft
haar teleurstelling uitgesproken en aangegeven nog niet overtuigd te zijn van alle
onmogelijkheden. Die teleurstelling begrijp ik heel goed. Alle partijen hebben nogmaals
bevestigd dat ze graag een oplossing willen, maar dat een veilige oplossing voor reizigers,
spoorpersoneel en spoorwerkers tot op heden nog niet gevonden is.

In het overleg is afgesproken om onverkort door te gaan met het zo snel mogelijk realiseren
van de nieuwe terminal in de Amstelpassage. Daarnaast wordt op zeer korte termijn
een locatiebezoek op Amsterdam Centraal met alle partijen ingepland, waarbij gekeken
wordt naar mogelijkheden om de bestaande terminal tijdens de verbouwing te blijven
gebruiken, tot het moment dat gebruik gemaakt kan worden van de terminal in de Amstelpassage.
Eurostar deed daarbij het voorstel om hun expertise op veiligheid en reizigersstromen
te gebruiken voor het vinden van een oplossing.

Afwegingen en review

De afgelopen jaren heb ik steeds samen met vervoerders en ProRail gewerkt aan het
vinden van een oplossing voor het beveiligd vertrek van treinen naar Londen vanuit
Amsterdam. Hierover heb ik u onder meer op 2 juni 20231 en 4 november 20222 geïnformeerd. Partijen hebben hiervoor hun uiterste best gedaan en hebben consequent
gekeken wat wél kan en alle inzet zal hierop gericht blijven. De afgelopen maanden
heeft adviesbureau Studio Bereikbaar een externe review uitgevoerd. Doel van deze
review was het scheiden van meningen en feiten om de juiste beslisinformatie op tafel
te leggen. Uiteindelijk is dit een bouwsteen geweest om zo een gedeeld beeld te krijgen
over wat mogelijk en wat onhaalbaar is. Nu de gesprekken met vervoerders en ProRail
hebben plaatsgevonden, vind ik het passend u ook dit rapport toe te zenden.

Alternatieven

Er zijn na de eerdere onderzoeken een aantal hoofdoplossingsrichtingen in beeld gebleven.
In de Kamerbrief van 2 juni jl. heb ik u geïnformeerd dat een nieuwe tijdelijke voorziening
bouwen op Amsterdam Centraal niet op tijd gereed is. Deze optie is daarmee afgevallen.
In de onderzoeken en de review is daarom geconcentreerd op het in stand houden van
de huidige terminal, het eerder gebruiken van de Amstelpassage en uitwijken naar Rotterdam
Centraal.

Zoals gemeld is het mogelijk om de huidige terminal open te houden tot juni 2024.
Hierna begint de grootschalige verbouwing op het station, waarbij het gehele spoor
bij de terminal wordt weggehaald. Daarbij speelt dat onderhoudswerkzaamheden naar
achteren zijn geschoven, zodat deze gecombineerd kunnen worden met de werkzaamheden,
waardoor reizigers minder overlast ervaren. Langer uitstel van deze werkzaamheden
is vanwege de veiligheid op het station niet mogelijk. De werkzaamheden kunnen volgens
de huidige inzichten tot nu toe niet veilig gecombineerd worden met de huidige terminal.
De veiligheid van reizigers, spoorpersoneel en spoorwerkers staat hierbij voor alle
partijen voorop. Dit wordt nogmaals getoetst in het onderzoek samen met Eurostar.

Ook het in fases in gebruik nemen van de Amstelpassage bleek niet mogelijk. Onder
andere de Koninklijke Marechaussee en UK Borderforce kunnen hier niet mee instemmen.
Aangezien de terminal een buitengrens van de EU is, gelden hier strikte voorwaarden.
Rotterdam lijkt niet de capaciteit te kunnen bieden die nodig is om tijdens het gat
van 7–11 maanden de reizigersvraag op te vangen. Eurostar geeft daarbij aan dat de
markt zich met name op Amsterdam richt.

Tot slot

De komende periode zal ik met Eurostar nogmaals kijken naar de mogelijkheden voor
het behouden van de terminal op de huidige locatie. Hiervoor blijven we alle betrokkenen
nodig hebben. De tijd voor het vinden van een oplossing is krap. Daarom gaan de partijen
in de tussentijd onverkort door met de versnelde realisatie van de nieuwe tijdelijke
terminal in de Amstelpassage. Daarnaast kijk ik ook verder dan 2025. Onze ambities
zijn groot en de nieuwe terminal op Amsterdam Centraal met dubbele capaciteit is daar
een eerste stap in. Een geheel nieuwe terminal met nog meer capaciteit op een vernieuwd
Amsterdam Zuid is het aantrekkelijke eindbeeld.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
V.L.W.A. Heijnen