Brief regering : Notitie Reikwijdte en Detailniveau Nota Ruimte

Nr. 162
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR VOLKSHUISVESTING EN RUIMTELIJKE ORDENING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 juni 2023

Nederland is een klein land met grote ruimtelijke opgaven. In de Kamerbrief over nationale
regie in de ruimtelijke ordening1 van mei 2022 heb ik uw Kamer meegenomen in de noodzaak voor nationale regie op landelijk
niveau om ruimtelijke keuzes met grote nationale belangen integraal te kunnen maken.
Daartoe scherpt het kabinet de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) aan tot de nieuwe Nota
Ruimte.

In de Voortgangsbrief regie op de ruimte en Programma Mooi Nederland2 ben ik verder ingegaan op de totstandkoming van de nieuwe Nota Ruimte. De Nota Ruimte
maakt gebruik van de inzichten en uitkomsten van het programma NOVEX, de Nationale
Programma’s en het programma Mooi Nederland. In de Nota Ruimte worden keuzes voor
de korte termijn en richtinggevende uitspraken voor de lange termijn ten aanzien van
de leefomgeving in samenhang gepresenteerd voor 2030, 2050 en 2100.

Als onderdeel van het proces richting de nieuwe Nota Ruimte werk ik aan een bijbehorende
milieueffectrapportage (planMER) conform de Wet milieubeheer en het Besluit mer. De
Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) vormt het plan van aanpak voor de planMER.
In deze brief informeer ik u over de concept NRD voor de Nota Ruimte. Dat doe ik mede
namens de Ministers van Economische Zaken en Klimaat (EZK), Infrastructuur en Waterstaat
(IenW), Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) en Volksgezondheid, Welzijn en
Sport (VWS), de Ministers voor Klimaat en Energie (KenE) en Natuur en Stikstof (NenS)
en de Staatssecretarissen van IenW, Defensie (DEF) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
(OCW).

Notitie Reikwijdte en Detailniveau Nota Ruimte

De nieuwe Nota Ruimte beschrijft het integrale beleid voor de fysieke leefomgeving.
De planMER brengt de effecten van dit beleid in beeld en beoordeelt ze. De eerste
stap om te komen tot een planMER is het opstellen van een concept NRD. Deze wordt
na de terinzagelegging definitief gemaakt.

In de concept NRD worden vier varianten op hoofdlijnen beschreven. Deze varianten
zijn reële voorstelbare toekomsten die uitgaan van een aantal dezelfde bandbreedtes,
zoals voor economische en demografische groei en de verschillende benodigde transities.
De varianten zijn:

– Benutten en versterken;

– Specialiseren en concentreren;

– Diversifiëren en regionaliseren;

– Meebewegen en veranderen.

De varianten leveren niet automatisch één gewenst toekomstbeeld op voor de Nota Ruimte.
De uiteindelijk voorkeursvariant wordt samengesteld uit elementen van de beoordeelde
varianten. Ook deze wordt in de planMER onderzocht en beoordeeld.

De concept NRD beschrijft naast de werkwijze om tot een planMER te komen de reikwijdte
(scope) en het detailniveau van de beoordeling van de varianten. Daarnaast staat in
de concept NRD welke indicatoren daarvoor gebruikt worden. In het geval van de Nota
Ruimte zijn die samengebracht in het Rad van de Leefomgeving. Dit Rad3 is ontwikkeld voor de planMER van de huidige NOVI en wordt ook toegepast door andere
Nationale Programma’s. In de Nota Ruimte breng ik de effecten, volgend uit de planMER
van de diverse Nationale Programma’s, in samenhang bijeen.

Vervolgproces

De concept NRD ligt ter inzage van 8 juni tot en met 19 juli 2023. Ook worden wettelijke
adviseurs zoals de Commissie voor de milieueffectrapportage (Cie mer) om advies gevraagd.

De ontvangen zienswijzen en adviezen worden verzameld en betrokken bij het opstellen
van de ontwerp Nota Ruimte en het planMER. Ik zal uw Kamer na de zomer informeren
over de voortgang hiervan.

Tegelijkertijd deel ik dan met uw Kamer een zogenoemde Contourennotitie die een eerste
inhoudelijke richting bevat voor de Nota Ruimte. Samen met deze notitie stuur ik uw
Kamer ook het participatieplan voor de Nota Ruimte. Daarin geef ik aan hoe ik bijvoorbeeld
medeoverheden, maatschappelijke organisaties en inwoners betrek bij het opstellen
van de Nota Ruimte.

Ik streef ernaar om uw Kamer in het tweede kwartaal van 2024 een ontwerp Nota Ruimte
en bijbehorend PlanMER inclusief passende beoordeling toe te sturen. De passende beoordeling
brengt de effecten van gemaakte beleidskeuzes in de Nota Ruimte op Natura 2000-gebieden
in beeld. Eind 2024 verwacht ik de definitieve Nota Ruimte aan te kunnen bieden.

De Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, H.M. de Jonge