Brief regering : Aanvullende informatie afsluiting Prinses Margriettunnel in de A7

Nr. 45
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 januari 2023

Op 13 december jl. is het wegdek in de Prinses Margriettunnel in de A7 tussen Sneek
en Joure omhoog gekomen. Door de ontstane onveilige situatie is vanaf 14 december
jl. de A7 in beide richtingen afgesloten voor het wegverkeer. De leden Van der Molen
(CDA) en De Hoop (PvdA) (Aanhangsel Handelingen II 2022/23, nrs. 1247 en 1250) hebben naar aanleiding van de berichtgeving hierover vragen gesteld. Aanvullend
op de beantwoording van deze vragen wil ik u graag meer informatie geven over de huidige
stand van zaken en de bestaande problematiek met betrekking tot de infrastructuur
in Noord-Nederland.

Huidige stand van zaken

Eén van de tunneldelen in de Prinses Margriettunnel is omhoog gekomen. Hierdoor is
er in het wegdek een hoogteverschil ontstaan van ongeveer 6 cm. Om verder omhoog komen
van het wegdek te voorkomen, zijn circa 10.000 bigbags met zand op alle tunneldelen
geplaatst. De ontstane schade is geen gevolg van achterstallig onderhoud of einde
van de levensduur van de tunnel. in principe gaat dit object zo’n 90 jaar mee. Het
onderhoud en inspecties hebben altijd tijdig plaatsgevonden en niets wees op het ontstaan
van de situatie die zich nu voordoet.

Rijkswaterstaat doet momenteel onderzoek naar de oorzaak van de schade. Op basis van
de resultaten van het onderzoek kan naar verwachting een inschatting gemaakt worden
van de benodigde herstelmaatregelen en de duur daarvan. Rijkswaterstaat onderzoekt
de mogelijkheden om de tunnelbak zo snel mogelijk (deels) weer open te stellen en
doet er alles aan om de schade zo snel mogelijk te herstellen. Zo is er met spoed
een team geformeerd met experts op constructief gebied alsmede experts op de verkeerskundige
impact. Tevens is er gebruik gemaakt van de mogelijkheden binnen de Aanbestedingswet
om versneld een aannemer in te schakelen voor onderzoek naar de oorzaak en te nemen
herstelmaatregelen.

Er zijn omleidingsroutes over de A31, A32, de N354 en de N359 ingesteld waarbij het
verkeer met een extra omrijtijd van tenminste 20 à 30 minuten te maken heeft. Op de
parallel aan de A7 lopende weg tussen Joure en Sneek (de Nije Dyk) is sprake van dusdanig
veel extra verkeer dat dit leidt tot overlast voor bewoners van aanliggende dorpen
en onveilige situaties voor het overstekend fietsverkeer. Ook bleek uit door Rijkswaterstaat
ingestelde monitoring dat de brug Uitwellingerga in de Nije Dyk door het extra verkeer
dusdanig snel degradeert dat verkeersmaatregelen nodig waren. Rijkswaterstaat heeft
daarom op 29 december jl. in samenspraak met de gemeente en provincie gebruiksbeperkingen
ingesteld (een snelheidsbeperking en slechts één rijstrook beschikbaar met verkeerslichten
om het verkeer te reguleren). Daarnaast is op 6 januari jl. het asfalt op het brugdek
vernieuwd.

Gevolgen voor weggebruikers en de omgeving

De ontstane, onverwachte schade en de afsluiting van de weg is een ramp voor Friesland.
De gevolgen voor de weggebruiker en de omgeving zijn groot. Daarom heb ik op 11 januari
jl. een bezoek gebracht aan de Prinses Margriettunnel. Ik heb met ondernemers, bewoners
en regionale bestuurders over de ontstane situatie gesproken. Het oplossen van dit
probleem heeft voor mij de absolute prioriteit.

De A7 is een belangrijke verkeersader door Noord-Nederland. Dagelijks waren er in
2022 circa 16.000 verkeersbewegingen. De route wordt ook veel door vrachtverkeer gebruikt
en is daarmee een belangrijke logistieke route in de regio. Omrijroutes over de A31
en A32 betekenen naast extra reistijd ook meer kilometers en daarmee hogere brandstofkosten
voor vervoerders. Dit maakt dat ook veel vrachtverkeer van alternatieve routes, zoals
de weg parallel aan de A7, gebruik maakt. Transport en Logistiek Nederland heeft in
de regionale media (Friesch Dagblad) haar zorgen over de situatie geuit. Diverse (transport)ondernemers
en belangenorganisaties uit de regio hebben afgelopen week in twee brieven hun zorgen
aan mij kenbaar gemaakt.

In de regio is begrip voor het feit dat dit een onverwachte en onvoorziene situatie
is. Tegelijkertijd zijn er grote zorgen bij provincie Fryslân, gemeenten De Fryske
Marren en Sùdwest Fryslân, transport en vervoersorganisaties, getroffen bedrijven
en omwonenden over de houdbaarheid van de situatie. De overlast voor de aanliggende
dorpen en bedrijven neemt toe en de kwaliteit van de brug bij Uitwellingerga neemt
af. Met de provincie en gemeenten is goed en nauw contact. In gezamenlijk overleg
wordt de situatie gemonitord en wordt gezocht naar oplossingen om de omleidingsroutes
te optimaliseren. Ook met de overige stakeholders (hulpdiensten, dorpsbelangen, diverse
door de tunnelafsluiting getroffen bedrijven, belangorganisaties voor vervoer en transport)
staat Rijkswaterstaat in contact. Rijkswaterstaat communiceert daarbij actief naar
de buitenwereld over de ontstane situatie en de stand van zaken.

Infrastructuur in Noord-Nederland

In de regio zijn diverse bruggen langs de Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl (HLD) einde
levensduur. Vervanging van de bruggen heeft vertraging opgelopen. Op een behoorlijk
aantal bruggen geldt door verregaande degradatie inmiddels een gebruiksbeperking.
De brug Uitwellingerga is daar een van. Dat, in combinatie met diverse aanvaringen
van bruggen in de afgelopen jaren (meest recent is de brug Stroobos in december 2022),
leidt tot zorgen bij de regionale bestuurders en belangorganisaties. Zij pleiten voor
een snelle aanpak van de verouderde infrastructuur en het vergroten van de nautische
veiligheid op de vaarweg. Voor de bruggen Spannenburg en Kootstertille lopen hiervoor
inmiddels MIRT-trajecten. In het afgelopen BO MIRT is aangekondigd dat bij de voorjaarsnota
2023 ook de benodigde financiële middelen voor de vervanging van de nog resterende
drie Friese bruggen (Uitwellingerga, Oude Schouw en Schuilenburg) beschikbaar komen.1 De regio is hier content mee; tegelijkertijd dringt ze aan op snelle tijdelijke maatregelen,
zoals bij Kootstertille, die de ergste hinder kunnen verminderen.

Zoals ik ook tijdens het bezoek heb aangegeven, werkt Rijkswaterstaat nu met de hoogste
prioriteit aan de problematiek bij de Prinses Margriettunnel. We willen de tunnelbak
zo snel mogelijk weer, mogelijk deels, open stellen voor verkeer, in afwachting van
definitief herstel van de tunnel.

De nu ontstane situatie laat helaas de kwetsbaarheid van de infrastructuur in Friesland
zien. Er wordt dan ook voortvarend werk gemaakt van de aanpak van de Friese bruggen
over de HLD, waarbij ook de mogelijkheden om te versnellen of om bruggen tijdelijk
te versterken worden onderzocht.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
M.G.J. Harbers