Brief regering : Geannoteerde agenda Milieuraad d.d. 20 december 2022 te Brussel

Nr. 890 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT EN DE MINISTER VOOR
NATUUR EN STIKSTOF

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 december 2022

Hierbij doen wij u, mede namens de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, de Minister
voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en de Minister voor Klimaat
en Energie, de geannoteerde agenda van de Milieuraad van 20 december 2022 toekomen.
Het kabinet is voornemens deel te nemen aan deze Milieuraad. De inhoud van deze geannoteerde
agenda geeft de meest recente stand van zaken weer. Mocht de agenda op belangrijke
punten veranderen, dan zullen wij u hierover tijdens het commissiedebat van 13 december
2022 informeren.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen

De Minister voor Natuur en Stikstof, Ch. van der Wal-Zeggelink

GEANNOTEERDE AGENDA MILIEURAAD

Op de voorlopige agenda van de Milieuraad op 20 december 2022 staat een beleidsdebat
gepland over het voorstel voor een natuurherstelverordening. Daarnaast zullen onder
het punt «diversen» het Tsjechisch voorzitterschap en de Europese Commissie (hierna
de Commissie) de stand van zaken van een aantal lopende wetsvoorstellen op het gebied
van milieu toelichten. Tevens zal de Commissie onder het punt «diversen» informatie
verschaffen over het beleidskader biogebaseerde, biologisch afbreekbare en composteerbare
plastics en informatie verschaffen over de implementatie van de biodiversiteitsstrategie.
Daarnaast zal het Tsjechisch voorzitterschap een terugkoppeling geven over een workshop
over lichtvervuiling. Het kabinet is voornemens onder het punt «diversen» aandacht
te vragen voor de Verenigde Naties (VN) Waterconferentie, die het Koninkrijk der Nederlanden
in 2023 co-organiseert met Tadzjikistan. Tot slot zal het inkomende Zweedse voorzitterschap
zijn werkprogramma toelichten.

Natuurherstelverordening

Om de natuur te beschermen en te herstellen heeft de Commissie een voorstel voor een
verordening Natuurherstel uitgebracht1. Het voorstel bevat verschillende, bindende natuurhersteldoelstellingen en verplichtingen
voor een breed scala aan ecosystemen en soorten, met een focus op systemen met veel
potentie om koolstof vast te leggen en natuurrampen te voorkomen of de impact daarvan
te verkleinen. Het voorstel raakt daarmee aan de al geldende natuurwetgeving zoals
Natura 2000, de Kaderrichtlijn Water en de Vogel- en Habitatrichtlijnen. Het voorstel
omvat zeven natuurgerelateerde elementen; 1. terrestrische, kust- en zoetwaterecosystemen; 2. mariene ecosystemen; 3. stedelijke ecosystemen; 4. rivieren en uiterwaarden;
5. bestuivers; 6. landbouwecosystemen; en 7. bossen. Tijdens de Milieuraad zal op
basis van een discussiestuk worden gesproken over het verloop van de onderhandelingen
tot nu toe en de politieke richting voor het vervolg. Vervolgens zal in de eerste
helft van 2023 de behandeling van het voorstel in de Raadswerkgroepen worden voortgezet.

Inzet Nederland

Het kabinet zal, conform het BNC-fiche2, een kritische houding aannemen in de onderhandelingen over de natuurherstelverordening,
in afwachting van de uitkomsten van een quick scan en een impact assessment naar de
gevolgen van het voorstel. Zoals beschreven in het BNC-fiche, onderschrijft het kabinet
de doelen in het voorstel. Op een aantal onderdelen gaat de ontwerpverordening echter
verder dan het kabinet op dit moment wenselijk, uitvoerbaar en realistisch acht. Het
kabinet erkent dat aanvullende maatregelen op lange termijn wellicht noodzakelijk
kunnen zijn, maar geeft daarbij tegelijkertijd aan dat Nederland gegeven de voorgestelde
tijdpaden tot 2030, 2040 en 2050, de beperkte ruimte in Nederland, en de andere belangrijke
kabinetsdoelen niet of nauwelijks aan dit voorstel kan voldoen. Daarnaast heeft het
kabinet zorgen dat het verslechteringsverbod voor natuur buiten Natura 2000-gebieden
zal leiden tot de noodzaak van een vergunningsprocedure voor alle voorgenomen bouwprojecten,
en dat álle natuur in Nederland in kaart moet worden gebracht op een niveau dat vereist
is voor juridisch houdbare toestemmingsverlening. Dit zal grote financiële en ambtelijke
slagkracht vereisen.

Het kabinet pleit zodoende voor een verordening waarin doelen van bestaande EU-wetgeving
het uitgangspunt zijn. Hiernaast zal het kabinet zich conform de motie van het lid
Van der Plas3 verzetten tegen het verslechteringsverbod buiten Natura 2000-gebieden. Het kabinet
zal zich ook verzetten tegen maatregelen die agrarisch gebruik in veengebieden op
minder dan 1 meter boven zeeniveau onmogelijk maken. Het kabinet ziet als alternatief
de mogelijkheid om maatwerk te maken voor specifieke leefgebieden van VHR-soorten
en habitattypen buiten Natura 2000-gebieden.

Indicatie krachtenveld

Naast Nederland zijn meerdere anderen lidstaten ook kritisch over de doelstellingen
uit het voorstel en/of over de voorgestelde maatregelen in veenweidegebied. Zo heeft
een groot aantal lidstaten een studievoorbehoud gemaakt. Enkele lidstaten hebben zich
vooralsnog positief over de verordening uitgesproken. Tegelijkertijd zijn de standpunten
van veel lidstaten nog niet bekend.

Diversen

– Verenigde Naties (VN) Waterconferentie 2023

Het kabinet is voornemens tijdens de Milieuraad op 20 december een diversenpunt in
te dienen over de VN Waterconferentie die 22-24 maart 2023 in New York zal plaatsvinden.
Nederland is samen met Tadzjikistan covoorzitter van deze conferentie. Het doel van
deze inbreng is tweeledig. Ten eerste om de Commissie en lidstaten aan te sporen om
op hoog niveau deel te nemen aan de conferentie. Ten tweede om de Commissie en lidstaten
ertoe te bewegen om met stevige toezeggingen te komen voor de Water Actie Agenda – de
belangrijkste uitkomst van de conferentie.

– Informatie van het Tsjechisch Voorzitterschap over huidige wetgevingsvoorstellen

Het Voorzitterschap zal informatie geven over de stand van zaken van lopende wetgevingsvoorstellen
die op het gebied van milieu spelen. De Commissie zal daarnaast recent gepubliceerde
wetsvoorstellen toelichten.

Verordening gefluoreerde broeikasgassen (F-gassen)

De Commissie heeft op 5 april 2022 een herziening van de verordening betreffende gefluoreerde
broeikasgassen (F-gassen)4 gepresenteerd.5 In het voorstel wordt de ambitie verhoogd voor het versneld reduceren van fluorkoolwaterstoffen
(HFK’s) tot 2030. Hiermee loopt de EU verder uit op het Kigali Amendement op het Montreal
Protocol. Het kabinet is positief over het voorstel, dat het tempo in het reduceren
van HFK’s tot 2030 opschroeft en richting 2050 ook aanzienlijk verder gaat. Het voorstel
sluit ook goed aan bij het bereiken van de EU-klimaatdoelen van ten minste 55% emissiereductie
in 2030 en klimaatneutraliteit in 2050. Uw kamer is op 13 mei 2022 geïnformeerd over
de Nederlandse inzet middels het BNC-fiche6.

Tijdens de Milieuraad van 20 december zal het voorzitterschap verslag doen over de
voortgang van de onderhandelingen.

Verordening Ozonlaag Afbrekende Stoffen (ODS)

De Commissie heeft op 5 april 2022 een herziening van de verordening betreffende de
ozonlaag afbrekende stoffen (ODS)7 gepresenteerd.8 De regelgeving wordt onder andere aangescherpt ten aanzien van het voorkomen van
emissies uit isolatieschuim. Ook wordt het ODS quotum- en vergunningensysteem gemoderniseerd
en wordt de koppeling gelegd met het Europese douanesysteem Single Window CERTEX. Het kabinet is positief over de voorgestelde aanscherpingen en modernisering
van het quotum- en vergunningensysteem. Uw kamer is op 13 mei 2022 geïnformeerd over
de Nederlandse inzet middels het BNC-fiche.9

Tijdens de Milieuraad van 20 december zal het voorzitterschap verslag doen over de
voortgang van de onderhandelingen.

Herziening richtlijn industriële emissies

De Commissie heeft op 5 april jl. een ambitieus voorstel uitgebracht tot herziening
van de Richtlijn industriële emissies als onderdeel van de Green Deal.10 Zoals via het BNC-fiche11 met uw Kamer gedeeld, staat het kabinet over het algemeen positief tegenover het
voorstel. Tijdens de Milieuraad op 24 oktober jl. heeft het eerste beleidsdebat hierover
plaatsgevonden, waar uw kamer via de geannoteerde agenda12 en een verslag van de Raad13 over is geïnformeerd. Tijdens de Milieuraad op 20 december 2022 zal het voorzitterschap
naar verwachting een voortgangsverslag toelichten.

Verordening betreffende de overbrenging van afvalstoffen

Op 17 november 2021 heeft de Commissie het voorstel voor de herziening van de Europese
verordening overbrenging afvalstoffen (EVOA) gepubliceerd.14 Hiermee is uitvoering gegeven aan de aankondiging van deze herziening in het actieplan
circulaire economie15.

Het BNC-fiche16 is tijdens het commissiedebat van 8 maart jl. (Kamerstuk 21 501-08, nr. 862) besproken. Het kabinet staat positief tegenover de voorgestelde herziening van de
EVOA en steunt wijzigingen die de effectiviteit van de verordening verbeteren en die
een zo hoogwaardig mogelijke verwerking van het afval binnen de EU bevorderen.

Tijdens de Milieuraad van 20 december zal het voorzitterschap verslag doen over de
voortgang van de onderhandelingen over dit wijzigingsvoorstel.

Nulvervuilingsambitie

De Commissie heeft als onderdeel van de Green Deal en de nulverontreinigingsambitie
op 26 oktober jl. drie wetgevende voorstellen gepubliceerd. Naar verwachting zal de
Commissie de voorstellen kort toelichten.

Voor de richtlijn Luchtkwaliteit17 stelt de Commissie een herziening voor om de normen meer in lijn te brengen met de
nieuwe advieswaarden van de Wereldgezondheidsorganisatie (hierna: WHO) van 2021. De
Commissie heeft daarbij een afweging gemaakt tussen de kosten, baten en de haalbaarheid
van nieuwe normen. Uw Kamer wordt zo spoedig mogelijk via het BNC-fiche over de reactie
van het kabinet geïnformeerd.

Ten tweede heeft de Commissie een herziening van de richtlijn inzake de behandeling
van stedelijk afvalwater gepubliceerd.18. Met de herziening wordt de resterende vervuiling vanuit stedelijke bronnen aangepakt
om daarmee bij te dragen aan de doelen van onder meer de Kaderrichtlijn Water en de
Kaderrichtlijn mariene strategie. De emissie-standaarden voor stikstof en fosfor worden
aangescherpt, en daarnaast stelt de Commissie aanvullende zuivering voor om microverontreinigingen,
zoals resten van geneesmiddelen, te verwijderen uit het afvalwater. Om meer invulling
te geven aan het principe van «de vervuiler betaalt» stelt de Commissie een uitgebreide
producentenverantwoordelijkheid voor om producenten van geneesmiddelen en cosmetica
een bijdrage te laten leveren aan de kosten voor aanvullende zuivering. Termijnen
om aan onderdelen van de richtlijn te voldoen lopen op tot 2040. Nederland voldoet
sinds 2006 aan de huidige richtlijn stedelijk afvalwater. Zoals aangegeven in het
BNC-fiche19 dat op 2 december jl. met uw Kamer is gedeeld, sluit het voorstel goed aan bij de
Nederlandse praktijk en ambitie. Een hoge Europese ambitie is belangrijk voor Nederland
als benedenstrooms land.

Tot slot heeft de Commissie ook een wijziging van de Kaderrichtlijn water en de «dochterrichtlijnen»
grondwaterrichtlijn en Richtlijn prioritaire stoffen gepubliceerd.20 Deze richtlijnen hebben tot doel grondwater en oppervlaktewater te beschermen en
bevatten lijsten van verontreinigende stoffen, of groepen van verontreinigende stoffen,
met bijbehorende milieukwaliteitsnormen. Aanleiding van dit voorstel is de verplichting
voor de Commissie om de lijsten met verontreinigende stoffen iedere zes jaar te herzien
en eventueel met wetgevingsvoorstellen tot wijziging hiervan te komen. Uw Kamer wordt
zo spoedig mogelijk via het BNC-fiche over de reactie van het kabinet geïnformeerd.

Circulaire economie wetsvoorstelpakket

Op 30 november jl. heeft de Commissie in het kader van het actieplan circulaire economie
een tweede pakket wetgevende voorstellen gepubliceerd. Het actieplan is onderdeel
van de Green Deal. Het pakket voorstellen omvat een herziening van de verpakkingsrichtlijn21, een Verordening betreffende de certificering van koolstofverwijdering22 en een beleidskader voor biogebaseerde, bioafbreekbare en composteerbare plastics.
Het beleidskader wordt tijdens de Raad onder een apart kopje onder het punten «diversen»
besproken. Tevens zou dit tweede pakket aan wetgevende wetsvoorstellen ook een Richtlijn
duurzaamheidsbeweringen (green claims) omvatten, maar de publicatie van dit voorstel is uitgesteld door de Commissie. Het
is de verwachting dat de Commissie dit tijdens de Raad kort zal toelichten.

Het doel van de huidige Verpakkingenrichtlijn23 is de harmonisatie van nationale maatregelen rondom verpakkingen en verpakkingsafval,
met het doel om impact op het milieu hiervan te voorkomen. De huidige richtlijn is
in de ogen van onder meer Nederland nog niet ambitieus genoeg.24 Over de inzet van Nederland wordt uw Kamer middels het BNC-fiche geïnformeerd.

Zoals aangekondigd in de Commissiemededeling over duurzame koolstofcycli25 zal de Commissie in het vierde kwartaal van dit jaar een voorstel publiceren voor
een verordening betreffende de certificering van koolstofverwijdering. Het certificeringskader
moet de typen koolstofverwijdering identificeren en robuuste vereisten vaststellen
voor de kwaliteit van metingen, monitoring, rapportage en verificatie. Dit moet zorgen
voor meer financiering voor koolstofverwijdering uit private en overheidsbronnen,
bijvoorbeeld via vrijwillige koolstofmarkten, private initiatieven voor aankoop of
investeringen en overheidsfinancieringsprogramma’s. De verwachting is dat het voorstel
zal worden gepubliceerd voorafgaand aan de Milieuraad van 20 december a.s., waarin
de Commissie informatie zal geven over dit voorstel. Wanneer publicatie plaatsvindt,
wordt uw Kamer via de gebruikelijke BNC-procedure over de inzet van het kabinet geïnformeerd.

– Communicatie beleidskader voor biogebaseerde, bioafbreekbare en composteerbare plastics

Momenteel is er nog geen Europees beleid op biogebaseerde, bioafbreekbare en composteerbare
plastics. Op 30 november heeft de Commissie voor het eerst een voorstel voor Europees
beleid op dat terrein gedaan. In aanloop naar het beleidskader heeft Nederland in
een consultatie26 bij de Commissie gepleit voor een algemeen verplicht minimumaandeel duurzaam geproduceerde,
recycleerbare bioplastics in nieuwe producten. Dit past in de nationale visie voor
een circulaire economie. De inzet op vermindering van plasticgebruik, hergebruik en
recycling kan naar verwachting niet de volledige vraag naar plastic dekken. Biogebaseerde
plastics kunnen dit gat dichten. Uw kamer wordt zoals gebruikelijk via de BNC-fiches
geïnformeerd over de inzet van het kabinet.

– Implementatie EU-biodiversiteitsstrategie

Het voor nu belangrijkste onderdeel van de Europese Biodiversiteitsstrategie (EBS)
is het voorstel voor een Verordening Natuurherstel. Middels deze brief wordt u ook
geïnformeerd over de voortgang in de onderhandelingen over de Verordening Natuurherstel,
conform de toezegging die ik gedaan heb tijdens het Commissiedebat natuur van 9 november
jl. (Kamerstuk 33 576, nr. 327) Het voorstel is tot nu toe alleen tijdens de Landbouw- en visserijraad van 21 november
besproken27. Een groot aantal lidstaten heeft een studievoorbehoud gemaakt. Het is op dit moment
nog onduidelijk hoe het Zweeds voorzitterschap volgend jaar verder wil gaan met de
behandeling van de verordening.

Zoals hierboven omschreven zal tijdens deze Milieuraad een eerste politieke discussie
gevoerd worden over de verordening. Dat gebeurt op basis van een discussiestuk met
vragen van de voorzitter dat waarschijnlijk kort voor de Raad aan de lidstaten zal
worden gestuurd. De inzet van het kabinet in deze discussie zal in lijn zijn met het
BNC-fiche natuurherstel28 en de brief over het BNC-fiche natuurherstel29. Na afloop van de Milieuraad zal de Kamer verder worden geïnformeerd over de stand
van zaken.

– Lichtvervuiling; workshop 2022

Op 26 oktober jl. heeft het voorzitterschap een workshop inzake lichtvervuiling georganiseerd
en zal daar tijdens dit agendapunt een terugkoppeling van geven.

– Werkprogramma inkomend voorzitter Zweden

Het inkomende Zweedse Voorzitterschap zal zijn inhoudelijke prioriteiten voor de eerste
zes maanden van 2023 presenteren.