Brief regering : Verzamelbrief opvang Oekraïne

36 045 Situatie in de Oekraïne

Nr. 3015 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 december 2022

Inleiding

Door de voortdurende oorlog in Oekraïne worden volgens gegevens van UNHCR 7,87 miljoen
ontheemden uit Oekraïne opgevangen. De buurlanden vangen de meesten van hen op, sommigen
van hen reizen verder door binnen de Europese Unie, onder meer naar Nederland.

Er zijn tot op heden 85.210 Oekraïners ingeschreven in de Basisregistratie Personen
(BRP). Er zijn 14.370 uitschrijvingen van Oekraïners uit de BRP geregistreerd. Daarnaast
zijn er 6.710 ontheemden uit Oekraïne met een andere nationaliteit ingeschreven in
de BRP waarvan er 460 zich weer hebben uitgeschreven. De instroom bedraagt ongeveer
750 Oekraïners per week. Op dit moment verblijven 65.740 ontheemden uit Oekraïne in
de noodopvang en 170 in de crisisnoodopvang.1 Dit leidt tot een bezettingsgraad van 96,9% in de noodopvang.

In deze brief informeer ik uw Kamer over het Clingendael rapport «Gestage toename
van de beschermingsopdracht voor Oekraïense ontheemden», de verlenging van het bekostigingsbesluit
veiligheidsregio’s, stand van zaken overbrenging van ontheemden uit Oekraïne vanuit
Moldavië en de stand van zaken van de motie van het lid Podt c.s. (Kamerstuk 19 637, nr. 2926) over de inzet van Oekraïense psychologen.

Met deze Verzamelbrief opvang Oekraïne stuur ik u de volgende bijlages mee. Het betreft
1. De beslisnota voor de Verlenging bekostigingsbesluit veiligheidsregio’s en 2. Het
Clingendael rapport «Gestage toename van de beschermingsopdracht voor Oekraïense ontheemden»
en 3. de budgettaire tabel.

Clingendael rapport «Gestage toename van de beschermingsopdracht voor Oekraïense ontheemden»

Met de Verzamelbrief opvang Oekraïne van 14 oktober jongstleden heb ik u het rapport
Kritieke factoren en scenario’s voor de beschermingsopdracht van Oekraïense ontheemden
in de Europese Unie en Nederland van Instituut Clingendael toegezonden.2

Als onderdeel van de opdracht van de rijksoverheid aan Clingendael is inmiddels een
vervolgrapport beschikbaar, getiteld Gestage toename van de beschermingsopdracht voor Oekraïense ontheemden, dat op 10 november jl. is gepubliceerd. Dit vervolgrapport stuur ik u hierbij in
de bijlage van deze Verzamelbrief toe.

De conclusies van dit rapport sluiten aan bij de verwachting dat bescherming van ontheemden
uit Oekraïne nog langere tijd nodig zal zijn, en de aantallen gestaag zullen toenemen.
Zoals ik aangaf in de Verzamelbrief van 14 oktober jl., werkt het kabinet in het verlengde
van deze verwachting aan strategische beleidskeuzes voor de langere termijn. Ik informeer
u hier nog voor het aankomende Kerstreces nader over.

Verlenging bekostigingsbesluit veiligheidsregio’s

Het bekostigingsbesluit eerste opvang ontheemden Oekraïne door veiligheidsregio’s
wordt verlengd tot en met 30 juni 2023. Het is onzeker in welke mate en in welk tempo
instroom van Oekraïners in 2023 mag worden verwacht en dus in welke mate coördinatie
en eerste, acute opvang door de veiligheidsregio’s nodig zal blijven. Door de verlenging
van dit bekostigingsbesluit kunnen veiligheidsregio’s hun bestaande rol blijven uitvoeren.
Tevens ontstaat ruimte om de taken van de veiligheidsregio’s, waar dit bekostigingsbesluit
voor in financiering voorziet, te evalueren en eventueel elders te beleggen of te
herzien.

Stand van zaken overbrenging van ontheemden uit Oekraïne vanuit Moldavië

Moldavië is als een van de grenslanden van Oekraïne door het conflict onder grote
druk komen te staan. Het kabinet steunt de EU-inzet om dit buurland van de Europese
Unie zo veel als mogelijk bij te staan. Om de druk te verlichten, zegde Nederland,
samen met elf andere EU-lidstaten, Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein
toe om Oekraïense ontheemden over te nemen van Moldavië.

Van de toezegging die Nederland heeft gedaan van in totaal 500 personen, zijn er tot
dusver 46 personen overgebracht. Dat het aantal overbrengingen achterblijft bij het
aantal toezeggingen, is een trend die ook in andere EU-lidstaten zichtbaar is. Een
belangrijke reden hiervoor is de beperkte animo onder de resterende doelgroep in Moldavië
om overgebracht te worden. Nederland blijft gecommitteerd om de druk op Moldavië te
verlichten en blijft zich ook inzetten om de overbrengingen tot stand te brengen,
samen met de betrokken internationale organisaties UNHCR en IOM.

Stand van zaken motie Podt c.s. (Kamerstuk 19 637, nr. 2926)

Zoals ik tijdens het wetgevingsoverleg van maandag 14 november jl. (kamerstuk 36 200 VI, nr. 107) heb toegezegd informeer ik uw Kamer hierbij over de uitvoering van de motie van
lid Podt c.s. waarin de regering wordt verzocht om te bezien hoe Oekraïense psychologen
zo snel mogelijk aan het werk kunnen.

Tijdens het debat is de vraag gesteld wanneer de eerste Oekraïense psychologen aan
de slag mogen. De afgelopen periode is door het DG Oekraïne in samenwerking met het
Ministerie van VWS, branchevereniging de Nederlandse GGZ en zorgverzekeraar DSW bezien
hoe Oekraïense psychologen zo snel mogelijk aan de slag kunnen.

In de Kamerbrief van 14 oktober jl. heb ik uw Kamer medegedeeld dat dit het snelst
gerealiseerd kan worden via een constructie waarbij de zorgverleners, afhankelijk
van hun diplomawaardering, als basispsycholoog of coach ingezet gaan worden. De uitwerking
van de deze constructie moet zorgvuldig gebeuren en dat kost meer tijd dan vooraf
gedacht. Zo moeten de Oekraïense diploma’s gewaardeerd worden, het proces omtrent
het declareren van de geleverde psychologische zorg vraagt om uitwerking en de matching
tussen vraag en aanbod van psychologen en cliënten moet ingericht worden.

Deze vraagstukken worden momenteel uitgewerkt samen met partijen die de psychologische
hulp kunnen coördineren en leveren zodat het leveren van psychologische hulp door
Oekraïense psychologen zorgvuldig en goed gebeurt.

Ik verwacht dat binnen afzienbare tijd duidelijk wordt wanneer de eerste psychologen
aan de slag kunnen. Ik zal uw Kamer over de verdere voortgang informeren middels de
Verzamelbrief van 16 december 2022.

Conclusie

Tot slot benoem ik wederom dat de ontwikkelingen op het gebied van migratie en aangrenzende
werkvelden zich ten gevolge van de oorlog in Oekraïne razendsnel kunnen opvolgen,
zowel op nationaal, Europees als internationaal niveau. Ik blijf mij, samen met mijn
collega’s, inspannen om uw Kamer tijdig en adequaat te blijven informeren.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, E. van der Burg