Brief regering : Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst een Thuis

32 847
Integrale visie op de woningmarkt

Nr. 139
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN DE MINISTERS
VOOR ARMOEDEBELEID, PARTICIPATIE EN PENSIOENEN EN VOOR VOLKSHUISVESTING EN RUIMTELIJKE
ORDENING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 december 2022

Ieder mens heeft recht op een veilige en betaalbare plek om te wonen. Ons land telt
een te groot aantal dakloze mensen, die deze basis van een eigen thuis niet hebben.
Terwijl juist voor dakloze mensen een eigen thuis het beste startpunt is voor het
werken aan herstel en het opbouwen van een toekomst.

Met gevoel van urgentie presenteren we daarom het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst Een Thuis. Dit plan geeft invulling aan de ambitie om dakloosheid eind 2030 te beëindigen,
waaraan Nederland zich heeft gecommitteerd door het ondertekenen van de Lissabon Verklaring.1

In onze brief van 2 juni 2022 (Kamerstukken 29 325 en 32 847, nr. 134) is uw Kamer geïnformeerd over de uitgangspunten van de nieuwe aanpak dakloosheid:
preventie en wonen eerst. Het structureel terugdringen van dakloosheid vraagt om een
fundamenteel andere kijk op de aanpak van dakloosheid, een paradigmaverschuiving.
Het betekent dat beleid niet is gericht op maatschappelijke opvang, maar dat veel
steviger wordt ingezet op het voorkomen dat mensen dakloos raken, én een veel nadrukkelijker
focus op wonen. Dat vraagt veel van alle partijen. Het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst Een Thuis, werkt uit hoe we daar komen. In dit actieplan staan voorkomen van dakloosheid en het
behouden van een thuis of het zo snel mogelijk krijgen van een nieuw stabiel thuis
centraal.

Aanpak en doelstellingen

We weten dat de aanpak van dakloosheid het meest succesvol is wanneer rigoureuze keuzes
worden gemaakt in het denken over dakloosheid. Daarom zijn voor dit plan zes leidende
principes geformuleerd op basis van het gedachtegoed van de wetenschappelijk onderbouwde
methode Housing First2 en adviezen zoals die van de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS)3 en de commissie Dannenberg4. De leidende principes zijn nodig als kompas om de komende jaren het beleid aan te
toetsen en de koers goed met elkaar vast te houden teneinde de ambitie te behalen:

1. Dakloosheid voorkomen is altijd beter dan opvang of herhuisvesting;

2. Huisvesting is een mensenrecht;

3. Respect voor keuze en eigen regie van mensen;

4. Scheiden van wonen en zorg;

5. Ondersteuning is gericht op herstel;

6. Ondersteuning is flexibel en op maat.

Mede op basis van de leidende principes worden in het Actieplan de volgende zes actielijnen
uitgewerkt:

1. Versterken bestaanszekerheid: borgen van het bestaansminimum;

2. Preventie: dakloosheid wordt te allen tijde voorkomen;

3. Wonen Eerst: iedereen een stabiele woonplek met ondersteuning op maat;

4. Versterken van de uitvoeringspraktijk: regie op alle leefgebieden, snelheid en de
menselijke maat centraal;

5. Beleid wordt gemaakt, uitgevoerd en getoetst met mensen met ervaringskennis;

6. Aandacht voor jongeren, LHBTIQ+ en dakloze EU-burgers.

Onderdeel van het plan is ook het laten uitvoeren van een onderzoek naar de voortgang
van de aanpak van dakloosheid, inclusief (financiële) middelen, en de daaraan gekoppelde
doelstelling uit de Lissabondeclaratie om in 2030 het aantal dakloze mensen tot nul
te reduceren. Hiermee wordt invulling gegeven aan de motie van het lid Westerveld.5 Dit onderzoek kan worden benut als tussentijdse evaluatie om de voortgang op het
behalen van de doelstellingen in dit plan te evalueren en indien nodig bij te sturen.

De afgelopen maanden is samen met alle partijen uit het veld en mensen met ervaringskennis
hard gewerkt aan de ontwikkeling van het actieplan. Dit heeft geresulteerd in een
integrale aanpak en vraagt om een intensieve samenwerking tussen rijk, VNG, gemeenten,
woningcorporaties, zorgaanbieders, cliëntenorganisaties, wetenschappers, ervaringsdeskundigen,
belangenorganisaties, burgers en andere relevante lokale en landelijke (publieke en
private) partijen. Om de ambities te behalen en dakloosheid structureel terug te dringen
hebben we al deze partijen hard nodig. Op maandag 5 december wordt het nationaal actieplan
door middel van bestuurlijke afspraken tussen zorgaanbieders, gemeenten, woningcorporaties
en het Rijk bekrachtigd. Deze afspraken worden na ondertekening op rijksoverheid.nl
gepubliceerd.

Eind 2023 wordt uw Kamer geïnformeerd over de voortgang van het Nationaal Actieplan Dakloosheid: Eerst Een Thuis. Over andere ontwikkelingen op het gebied van maatschappelijke opvang, beschermd
wonen en de verbinding met de ggz wordt uw kamer geïnformeerd middels een separate
voortgangsbrief.

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M. van Ooijen

De Minister voor Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen, C.J. Schouten

De Minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, H.M. de Jonge