Brief regering : Inzet van het Koninkrijk der Nederlanden voor de 77e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties

Nr. 199
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN BUITENLANDSE ZAKEN EN VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 juli 2022

Met deze brief wordt uw Kamer geïnformeerd over de inzet van het Koninkrijk der Nederlanden
gedurende de 77e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN). Het verslag in
de bijlage blikt terug op de 76e zitting van de AVVN (Kamerstuk 26 150, nr. 197) (september 2021–heden).

Dit jaar vindt de ministeriële AVVN-week plaats van 19 tot en met 27 september 2022.
In tegenstelling tot de virtuele en hybride ministeriële weken in 2020 en 2021, is
de verwachting dat deze ministeriële week grotendeels fysiek zal plaatsvinden in New
York. Het Koninkrijk zal daarom een fysieke delegatie afvaardigen. Het formele programma
van deze ministeriële week bestaat uit het General Debate en enkele toppen (waaronder de «Transforming Education Summit»). Ook zal de VN aandacht vragen voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) tijdens
het jaarlijkse SDG-moment.

Het Koninkrijk zal gedurende de aankomende 77e zitting van de AVVN inzetten op «Versterkt multilateralisme voor vrede, veiligheid
en recht, duurzame ontwikkeling en gelijkheid.» Deze inzet wordt hieronder toegelicht.

1) «Versterkt multilateralisme»

Het belang van multilaterale samenwerking en het tegengaan van autocratische invloeden
en ondermijning

Het Koninkrijk is, met zijn internationale oriëntatie en open economie, voor zijn
welvaart en veiligheid sterk afhankelijk van een mondiaal stelsel waarin landen op
basis van heldere afspraken met elkaar samenwerken, en waar landen elkaar kunnen aanspreken
als regels worden overschreden.

Deze op regels gebaseerde wereldorde, met de Verenigde Naties (VN) als centrale multilaterale
organisatie, staat in toenemende mate onder druk. Een multilateraal stelsel waar landen
zelf kunnen kiezen aan welke regels zij zich wensen te houden, waar autoritaire regimes
zich kunnen verschuilen achter een breed soevereiniteitsbegrip, en waar mensenrechten
ondergeschikt worden gemaakt aan economische groei, is een bedreiging voor de op regels
gebaseerde orde, universele waarden en rechten en effectieve internationale samenwerking.

Het Koninkrijk blijft deze ontwikkelingen volgen en biedt actief weerstand aan ontwikkelingen
die het systeem ondergraven. Dit betekent onder andere het verantwoordelijk houden
van landen die internationale misdaden en mensenrechtenschendingen plegen, en het
consistent tegengaan van inzet van derden die effectieve internationale samenwerking
schaadt, zoals bijvoorbeeld de Russische verspreiding van desinformatie of de introductie
van revisionistische en ondermijnende Chinese noties in VN-resoluties. Daarbij zoekt
het Koninkrijk actief samenwerking op met zowel gelijkgezinden als niet-traditionele
partners.

Deze inzet van het Koninkrijk ter verdediging en bevordering van de eigen, en collectieve,
belangen en waarden, wordt verder uitgewerkt in de beleidsnotitie «Multilateralisme»,
voorzien voor de tweede helft van 2022.

VN-hervormingen

De in 2019 ingezette hervorming van het VN-ontwikkelingssysteem, inclusief de VN «Resident Coordinators» in hun nieuwe rol, laat zijn toegevoegde waarde zien. Het Koninkrijk hecht belang
aan verdere implementatie van deze hervormingen en de versterking van de nexus vredesopbouw,
duurzame ontwikkeling en humanitaire hulp. Voor de verduurzaming van dit hervormingsproces
en het goed functioneren van het VN-systeem zijn meerjarige, ongeoormerkte financiële
middelen cruciaal. Daarom zal het Koninkrijk een aanmoedigende rol blijven spelen
bij monitoring en naleving van de afspraken binnen het «Funding Compact».

Het Koninkrijk blijft ook actief deelnemen aan het internationale onderhandelingsproces
waarin in Benelux-verband wordt opgetrokken om te pleiten voor een samenstelling van
de VN-Veiligheidsraad (VNVR) die de realiteit van de 21e eeuw weerspiegelt. Deze hervorming van de VNVR is nodig voor het behoud van legitimiteit
van de VNVR en van de VN in den brede.

Our Common Agenda

De Secretaris-Generaal van de VN (SGVN), Antonio Guterres, zet met het rapport «Our Common Agenda» in op versnelling van de «Agenda 2030» en de SDG’s. Our Common Agenda bevat zo’n honderd aanbevelingen om de VN te moderniseren en toekomstbestendig te
maken. Het Koninkrijk steunt de ambities van de SGVN en neemt een actieve rol op prioriteiten
zoals klimaatadaptatie, de versterking van de toegang tot recht, de focus op conflictpreventie
bij vredesopbouw en de dwarsdoorsnijdende belangen van vrouwen en meisjes.

2) ...ter bevordering van vrede, veiligheid en recht

Accountability

De strijd tegen straffeloosheid voor internationale misdaden en grootschalige mensenrechtenschendingen
blijft een sterke ontwikkeling doormaken, mede in het licht van de Russische invasie
van Oekraïne. Het Koninkrijk speelt hierbij een actieve rol. Hier is aandacht voor
landensituaties, waaronder voor Irak waar het Koninkrijk inzet op het tegengaan van
straffeloosheid voor misdaden begaan door Islamitische Staat tegen Jezidi’s.

«No peace without justice» – het Koninkrijk zal dit motto blijven doen klinken binnen de AVVN, de Derde Commissie
van de AVVN en de VN-Mensenrechtenraad. Het Koninkrijk blijft actief inzetten op het
monitoren van conflicten met speciale aandacht voor het ondersteunen van onderzoekscommissies
en hun mandaten met oog op gerechtigheid voor oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen,
inclusief conflict-gerelateerd seksueel geweld.

Niet alleen als verdragspartij, maar ook als gastland van het Internationaal Gerechtshof
en het Internationaal Strafhof zal het Koninkrijk actief de onafhankelijkheid en het
belang van deze hoven blijven verdedigen. De werklast van het Strafhof is dit jaar
aanzienlijk toegenomen, onder andere door het recent geopende onderzoek naar de situatie
in Oekraïne. Daarom heeft het Koninkrijk ter vergroting van de capaciteit, naast de
reguliere bijdrage aan het budget een vrijwillige bijdrage van 1 miljoen euro aan
het Strafhof toegezegd. Tijdens de jaarlijkse onderhandelingen over de begroting zal
het Koninkrijk zich ook inzetten voor een structurele verhoging van de begroting. Ook hebben zowel het Ministerie van Justitie en Veiligheid
als het Ministerie van Defensie middels detacheringen extra onderzoekscapaciteit ter
beschikking gesteld van het Strafhof. Ten slotte blijft het Koninkrijk erop toezien
dat de aanbevelingen uit de onafhankelijke evaluatie van het functioneren van het
Strafhof (Independent Expert Review) worden omgezet in concrete maatregelen.

Humanitaire hulp en diplomatie

Het VN Global Humanitarian Overview (GHO) voorspelde dat minimaal 274 miljoen mensen enige vorm van noodhulp nodig zouden
hebben in 2022. Na de Russische invasie in Oekraïne is deze projectie bijgesteld naar
zeker 296 miljoen mensen. Uitdagingen bij humanitaire interventies nemen tegelijkertijd
ook toe, zoals beschreven in de brief aan Uw Kamer over humanitaire hulp en diplomatie
20221. Het Koninkrijk zal zich in VN-verband blijven inspannen om obstakels voor humanitaire
actie aan te pakken, respect voor internationaal oorlogsrecht af te dwingen en om
internationale mechanismen toe te passen die daaraan kunnen bijdragen, zoals VNVR-resolutie 2417
die het gebruik van honger als oorlogswapen verbiedt.

Het Koninkrijk zet zich in voor onderkenning dat geestelijke gezondheid en psychosociaal
welzijn een bijdrage leveren aan veerkracht, handelingsvaardigheid en herstelvermogen
van mensen en gemeenschappen. De effectiviteit van humanitaire inspanningen, vredesopbouw,
conflictpreventie en ontwikkelingsinitiatieven kan worden verhoogd door vanaf het
begin geestelijke gezondheid en psychosociale steun (MHPSS) mee te nemen. Het Koninkrijk
werkt samen met organisaties en overheden uit uiteenlopende landen om structurele
verankering van MHPSS in beleid en programma’s te bevorderen, onder meer binnen de
VN Peacebuilding Commission.

VN-missies en operaties

Het Koninkrijk blijft zich inzetten voor het hervormen en moderniseren van VN-vredesmissies
zoals weergegeven in het «Action for Peacekeeping» (A4P) initiatief van de SGVN en het daaraan gekoppelde implementatieplan («Action for Peacekeeping+»). Het Koninkrijk speelt daarbij een prominente rol op de onderwerpen «performance and accountability» en «protection». Ook zal het Koninkrijk blijven aansporen tot verbeterd gebruik van inlichtingen,
verbeterde veiligheid van peacekeepers, «Women, Peace and Security» en het tegengaan van seksueel misbruik en mishandeling. Het Koninkrijk levert in
2022 een personele bijdrage aan de VN-missies MINUSMA, UNIFIL, UNDOF en UNTSO. In
januari 2022 heeft luitenant-generaal Kees Matthijssen het commando van de militaire
component van MINUSMA voor minstens één jaar overgenomen. Hij wordt vergezeld door
een ondersteunende Nederlandse staf van ongeveer vijftien personen.

Vredesopbouw

Sinds januari 2021 is het Koninkrijk lid van de VN Peacebuilding Commission (PBC) voor een periode van twee jaar. Dit VN-forum bestaat uit 31 leden en stelt
vredesopbouw in (post)conflictgebieden centraal. In de PBC richt het Koninkrijk zich
op de thema’s inclusive justice, geestelijke gezondheid en psychosociale steun, en adequate, duurzame financiering
voor VN-vredesopbouw. De focus van het Koninkrijk op deze thema’s gaat gepaard met
de inzet op versterkte VN-coherentie door het slaan van een brug te tussen de politieke
en ontwikkelingsdimensies van VN-vredesopbouw. Ook pleit het Koninkrijk voor inclusie
binnen de PBC, het belang van betekenisvolle participatie van lokale vredesopbouw-actoren,
vrouwen en jeugd bij vredesopbouw-activiteiten en, waar relevant, samenwerking met
de Internationale Financiële Instellingen (IFI’s) en regionale organisaties.

Het Koninkrijk is met een bijdrage van 80 miljoen euro over 4 jaar een prominente
donor van het Peacebuilding Fund (PBF), het VN-fonds dat in zo’n 40 landen vredesopbouwactiviteiten van VN-organisaties,
non-gouvernementele organisaties (ngo’s) en andere actoren financiert. Daarnaast streeft
het Koninkrijk naar duurzamere financiering voor vredesopbouw.

Vrouwen, Vrede en Veiligheid (1325)

Het Koninkrijk draagt, in nauwe samenwerking met het maatschappelijk middenveld, actief
bij aan de implementatie van de «Women, Peace and Security» (WPS) agenda. Door het oorlogsgeweld in Oekraïne en de machtsovername van de Taliban
in Afghanistan is zowel conflict-gerelateerd seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes
als ook de participatie van vrouwen, vrouwenrechtenorganisaties en vrouwelijke mensenrechtenverdedigers
in vredesprocessen en wederopbouw meer onder de aandacht gekomen. Ondanks de aanname
van 10 WPS-resoluties in de VNVR, blijft volledige implementatie van deze agenda achter
en wordt deze zelfs tegengewerkt. Daarom blijft het Koninkrijk zich energiek inzetten
voor een wereld waarin gelijke en betekenisvolle deelname van vrouwen en meisjes in
besluitvormingsprocessen ten behoeve van vrede en veiligheid vanzelfsprekend is, duurzame
vrede en ontwikkelingskansen voor iedereen realiseerbaar zijn en conflict-gerelateerd
geweld tegen vrouwen, mannen, meisjes en jongens stopt. Dit staat verwoord in het
Nationaal Actieplan 1325-IV (NAP1325-IV), waarvan de pijler «WPS-mainstreaming» een belangrijke prioriteit wordt gedurende het komende jaar.

Feministisch Buitenlandbeleid

Het Koninkrijk heeft in navolging van Zweden, Canada, Frankrijk, Spanje, Duitsland,
Luxemburg, Mexico en Chili, besloten om een Feministisch Buitenlandbeleid (FBB) te
voeren. Dit betekent dat het Koninkrijk in optreden, interventies en in multilaterale
samenwerking meer aandacht gaat besteden aan inclusiviteit in algemene zin en aan
gendergelijkheid in het bijzonder, inclusief LHBTIQ+.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag (SEAH)

Het Koninkrijk blijft een voortrekkersrol op zich nemen bij inzet op preventie en
aanpak van seksueel grensoverschrijdend gedrag (SEAH). Naast het adresseren van de
onderliggende oorzaken zoals gender- en machtsongelijkheid en gebrek aan accountability, blijft het Koninkrijk de positie innemen dat de VN stelselmatig moet opkomen voor
slachtoffers in kwetsbare en afhankelijke posities en zal de VN verantwoordelijk worden
gehouden voor het naleven van de eigen doelstellingen.2

MH17

Het Koninkrijk roept alle staten op volledig mee te werken aan de uitvoering van Resolutie 2166
van de VN-Veiligheidsraad. Het Koninkrijk benadrukt het belang van waarheidsvinding,
gerechtigheid en rekenschap voor het neerhalen van vlucht MH17. Dit blijft een prioriteit.

Ontwapening

De aandacht voor nucleaire en conventionele ontwapening en wapenbeheersing is sinds
het uitbreken van de Oekraïne-crisis sterk toegenomen. Binnen de Eerste Commissie
van de AVVN richt het Koninkrijk zich onder meer op het universeel worden en versterken
van het non-proliferatieverdrag (NPV), de inwerkingtreding van het kernstopverdrag
(CTBT), het wapenhandelsverdrag (ATT), en het verdrag inzake het verbod op antipersoonsmijnen
(Verdrag van Ottawa). Belangrijk hierbij is de verificatie van ontwapeningsovereenkomsten,
het werken aan risicovermindering, transparantie, en het bevorderen van vertrouwenwekkende
maatregelen.

Het slagen van de NPV Toetsingsconferentie van 1–26 augustus 2022 is voor het Koninkrijk,
vicevoorzitter van de conferentie, een prioriteit. Sinds de Russische inval in Oekraïne
is er sprake van een geopolitieke realiteit die een succesvolle uitkomst van de NPV
Toetsingsconferentie bemoeilijkt. Het Koninkrijk zal tijdens de 77e zitting van de AVVN net als tijdens de NPV Toetsingsconferentie en extra nadruk leggen
op herbevestiging van de afspraken onder het NPV, waaronder de norm van non-use. De veroordeling van de onaanvaardbare dreigementen van president Poetin, het belang
van nucleaire veiligheid en beveiliging en het zetten van concrete afspraken op het
gebied van risk reduction. Voor de gedetailleerde inzet tijdens de NPV Toetsingsconferentie wordt verwezen
naar de Kamerbrief «Inzet Nederland tijdens de Tiende NPV Toetsingsconferentie» van
1 december 2021 (Kamerstuk 33 783, nr. 48).

In de Eerste Commissie van de AVVN zal aandacht uitgaan naar de Russisch/Chinese resoluties
over «No First Placement» (NFP) en «Prevention of the Placement of Weapons in Outer Space» (PPWT). Deze resoluties worden niet gesteund door het Koninkrijk vanwege zorgen over
Russische activiteiten op het gebied van antisatellietwapens en het uitblijven van
overeenstemming over de definitie van een ruimtewapen. Het Koninkrijk zal wel een
resolutie sponsoren over «Transparency in Arms» in het kader van het «UN Register of Conventional Arms» (UNROCA). Tot slot is het ter voorkoming van humanitair leed belangrijk dat zoveel
mogelijk staten de «Convention on Certain Conventional Weapons» (CCW) en de aanvullende protocollen ratificeren en ondertekenen.

Cyber

Het Koninkrijk blijft in VN-verband werken aan de ontwikkeling van de internationale
rechtsorde in het digitale domein, waaronder de waarborging van mensenrechten. Het
Koninkrijk maakt zich hard voor betekenisvolle deelname van het maatschappelijk middenveld
aan multilaterale cyber-processen. De inzet van het Koninkrijk tijdens de Open-Ended Working Group (2021–2025) blijft zich richten op de toepassing van internationaal recht in cyberspace
en de consolidatie en implementatie van aanvullende gedragsnormen ter bevordering
van internationale vrede en veiligheid in het digitale domein. Bovendien zet het Koninkrijk
samen met partnerlanden in op implementatie van de afgesproken normen via een UN Programme of Action for Responsible State Behaviour in Cyberspace, waar ook voor gepleit wordt in de EU Cybersecurity Strategy for the Digital Decade (2021). Ter bevordering van de weerbaarheid van de internationale cyberinfrastructuur
en om dreigingen in het digitale domein te mitigeren, richt het Koninkrijk zich op
capaciteitsopbouw en op technische en institutionele kennisoverdracht.

Het Koninkrijk zet binnen de Derde Commissie van de AVVN in op de effectiviteit van
een VN cybercrime-conventie voor justitie en opsporingsdiensten, op de bescherming
van mensenrechten en fundamentele vrijheden en op het zekerstellen van juridische
consistentie met bestaande instrumenten.

Nieuwe technologieën

Het Koninkrijk wil een vooruitstrevende en verantwoordelijke positie innemen op het
gebied van high tech en is om die reden begin 2023 gastheer van een internationale conferentie over verantwoorde
ontwikkeling, inzet en gebruik van kunstmatige intelligentie in het militaire domein.
Tijdens de 77ezitting van de AVVN zal op meerdere momenten aandacht voor deze conferentie worden
gevraagd. Over de doelen en opzet van de conferentie wordt de Kamer separaat geïnformeerd.

Binnen de Eerste Commissie van de AVVN zal het Koninkrijk in reactie op de Chinese
resolutie over vreedzaam gebruik van nieuwe technologieën het belang onderstrepen
van de multilaterale exportcontroleregimes voor het faciliteren van technologie export
voor vreedzame doeleinden.

Bestrijding van terrorisme en gewelddadig extremisme

Tijdens de zitting van AVVN77 zal het belangrijkste VN-document op het gebied van
terrorismebestrijding (CT), de VN Global Counter Terrorism Strategy Review, worden uit onderhandeld. Het Koninkrijk zet tijdens de onderhandelingen in op goede
samenwerking en coördinatie tussen VN-entiteiten, het stevig verankeren van mensenrechten
in CT-beleid en vraagt aandacht voor het betrekken van het maatschappelijk middenveld
bij de ontwikkeling en implementatie van CT-beleid. Hiertoe maakt het Koninkrijk zich,
met gelijkgezinden, hard voor het opzetten van een onafhankelijk mechanisme dat deelname
van het maatschappelijk middenveld binnen het CT/PCVE-domein van de VN mogelijk zal
maken.

Landensituaties

Oekraïne

Oekraïne en de Oekraïense bevolking betalen een onvoorstelbaar hoge prijs voor de
Russische inval. Naast de duizenden doden en gewonden zijn miljoenen ontheemd, gevlucht
en getraumatiseerd. Door het oorlogsgeweld zijn op grote schaal steden, huizen, scholen,
ziekenhuizen, infrastructuur, bedrijven en natuur verwoest. Ook heeft Russische agressie
tegen Oekraïne een significant impact op wereldwijde voedselzekerheid. Het Internationaal
Strafhof en de Commission of Inquiry van de VN zullen een belangrijke rol spelen op het terrein van waarheidsvinding en
berechting. De VN verleent humanitaire hulp. Het Koninkrijk zal zich in VN-verband
inzetten voor accountability, humanitaire toegang en hulpverlening en het bestendigen van steun onder VN-lidstaten
om de Russische agressie te blijven verwerpen. Zo zal het Koninkrijk actief inzetten
op outreach richting VN-lidstaten bij relevante stemmingen in VN-verband, zoals bij de recente
AVVN-stemming waarmee Rusland geschorst is als lid van de VN-Mensenrechtenraad. Ook
organiseert het Koninkrijk in juli 2022, samen met het ICC een Oekraïne, een accountability conferentie.

Afghanistan

De economische, sociale en mensenrechtensituatie in Afghanistan is uitermate zorgwekkend.
VN-organisaties spelen een belangrijke rol bij het leveren, veiligstellen en mogelijk
maken van gecoördineerde humanitaire hulp en het voorzien in basisnoden. Ook heeft
de United Nations Assistance Mission in Afghanistan (UNAMA) een sterk mandaat op politieke en mensenrechtenthema’s. Het Koninkrijk en
gelijkgezinde landen dragen bij aan de humanitaire hulp en de ondersteuning van basisnoden
van de Afghaanse bevolking (met uitzondering van onderwijs zolang meisjes niet naar
de middelbare school kunnen). Ook blijft het Koninkrijk zich inzetten voor de mensenrechten
in Afghanistan met speciale aandacht voor vrouwen en meisjes, en is erkenning van
de Taliban als legitieme vertegenwoordiging van de bevolking van Afghanistan niet
aan de orde.3

Myanmar

Ook de mensenrechtensituatie in Myanmar blijft zeer zorgwekkend. Conflict en geweld
zijn sinds de staatsgreep van 1 februari 2021 toegenomen en hebben zich inmiddels
door het hele land verspreid. Ook staat de toegang van humanitaire hulp nog altijd
onder druk. Het Koninkrijk blijft, samen met de EU, oproepen tot een onmiddellijk
einde aan het geweld, toegang voor humanitaire organisaties, accountability voor begane misdaden, en vrijlating van allen die onrechtmatig gevangen zijn genomen.
Het Koninkrijk spant zich onder andere via de VN- Mensenrechtenraad en de Derde Commissie
van de AVVN onverminderd in voor de bescherming van mensenrechten in Myanmar en ondersteuning
van het maatschappelijk middenveld ter plaatse. Ook blijft het Koninkrijk inzetten
op het tegengaan van straffeloosheid en mensenrechtenschendingen tegen de Rohingya
en andere minderheden in Myanmar.

Sahel

De Sahel is en blijft een prioriteitsregio voor het Koninkrijk en wordt geconfronteerd
met een waaier van politieke, ontwikkelings-, klimaat- en veiligheidsproblemen. De
ontwikkelingen in de Sahel vormen een grote dreiging voor de Afrikaanse en Europese
veiligheid. Net zoals in andere regio’s in Afrika, kampt de Sahel met hongersnood.
De politieke situatie is bovendien in complexiteit toegenomen door de staatsgrepen
in Mali en Burkina Faso. De relatie tussen de Malinese transitieautoriteiten en EU-lidstaten
is het afgelopen jaar verslechterd nadat de Malinese transitieautoriteiten besloten
om de periode voor een democratische transitie te verlengen. In lijn met de EU veroordeelt
het Koninkrijk deze verlenging en ondersteunt het de sancties en de bemiddeling door
regionale organisatie ECOWAS, evenals de VN-missie MINUSMA. Met betrekking tot Burkina
Faso blijft het Koninkrijk oproepen tot een terugkeer naar de constitutionele en democratische
orde.

Het Koninkrijk blijft zich in de Sahel inzetten om de grondoorzaken van armoede en
aan te pakken en een constructieve bijdrage te leveren aan de stabiliteit en de veiligheid.
Dit doet het Koninkrijk in samenwerking met de landen in de regio, regionale organisaties,
de EU en de VN.

Ethiopië

Ondanks een aangekondigd humanitair bestand in maart 2022, houdt de crisis in Ethiopië
aan. Instabiliteit in Ethiopië heeft een negatief effect op de gehele Hoorn van Afrika
en op belangen van het Koninkrijk op het gebied van vrede en veiligheid, handel, ontwikkelingssamenwerking,
en migratie.

Het Koninkrijk zet, in EU-verband en met andere gelijkgezinden, in op vredesonderhandelingen.
Hierbij spelen gezanten van de EU en de Verenigde Staten een centrale rol. Tevens
blijven ongehinderde humanitaire toegang en accountability voor mensenrechtenschendingen prioritair voor het Koninkrijk. Financiële steun aan
Ethiopië in internationaal verband dient gekoppeld te worden aan vooruitgang op deze
drie prioritaire dossiers.

Venezuela

Voor het Koninkrijk, dat als buurland de gevolgen van de voortdurende destabilisering
van Venezuela ondervindt, is het van groot belang dat er een oplossing komt voor de
diepe politieke, economische en humanitaire crisis. Het Koninkrijk draagt onder andere
in EU-verband en met andere gelijkgezinde landen actief bij aan het vinden van een
politieke oplossing voor de crisis in Venezuela, steunt het onderhandelingsproces
in Mexico-Stad en zet zich in voor de verbetering van de zorgwekkende humanitaire
situatie in en rond Venezuela.

Jemen

Het huidige conflict in Jemen is het achtste jaar ingegaan en de humanitaire en economische
crisis blijft zeer ernstig. Om het vredesproces te bevorderen blijft het Koninkrijk
de VN Speciaal Gezant voor Jemen steunen in zijn opdracht een duurzame en inclusieve
vrede te bewerkstelligen. Naast een inclusief vredesproces, zijn het verbeteren van
de mensenrechten en humanitaire situatie en het tegengaan van straffeloosheid uitgangspunten
bij inzet van het Koninkrijk in VN-verband. Daarnaast spant het Koninkrijk zich in
om een potentiële humanitaire en ecologische ramp door de olieopslagtanker «Safer»
te voorkomen.

Libië

Het uitstel van de Libische verkiezingen die in december 2021 plaats hadden moeten
vinden was een grote teleurstelling voor de 2,8 miljoen Libiërs die zich al als kiezers
geregistreerd hadden. Dat er sindsdien nauwelijks voortgang is geboekt met het politieke
proces en er in maart een tweede, concurrerende regering bij is gekomen is reden tot
zorg. Het Koninkrijk zal zich onverminderd in blijven zetten voor het vredesproces,
en de faciliterende rol van de VN daarin ondersteunen.

Syrië

Het Koninkrijk zet zich onverminderd in voor vrede voor alle Syriërs, onder meer door
het groeiende aantal noodhulpbehoevenden humanitair te steunen en middels inzet in
multilateraal verband, onder meer via het steunen van VN-resoluties die oproepen tot
ongehinderde humanitaire toegang en naleving van het internationaal humanitair recht.

Ook het bereiken van gerechtigheid voor slachtoffers en afleggen van rekenschap voor
mensenrechtenschendingen blijft een speerpunt in het Syriëbeleid. In dit kader hebben
het Koninkrijk en Canada Syrië aansprakelijk gesteld voor grove mensenrechtenschendingen.
Het Koninkrijk zet zich in de VN-Mensenrechtenraad in voor bevordering en verlenging
van het mandaat van de VN-onderzoekscommissie. Het Koninkrijk blijft ijveren voor
internationale aandacht voor het Syrische conflict en het leed van de Syrische bevolking.

3) ...duurzame ontwikkeling en gelijkheid

Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s)

Mondiale crises zoals COVID-19, toenemende klimaatverandering, biodiversiteitsverlies,
vervuiling, onvoldoende investeringen in duurzaamheid en tekortschietende beleidsinzet,
zetten het behalen van de SDG’s in 2030 sterk onder druk. De komende acht jaar zijn
bepalend voor de kwaliteit van leven van toekomstige generaties en daadkrachtig optreden
is urgenter dan ooit. Om die reden organiseert de SGVN ook dit jaar weer tijdens de
ministeriële week van de AVVN in september een «SDG-moment» op het niveau van staatshoofden
en regeringsleiders. Het Koninkrijk zet zich onverminderd in voor het behalen van
de SDG’s en steunt de inzet om met publieke middelen privaat kapitaal te mobiliseren
ten behoeve van deze doelen.

Klimaat, energie en biodiversiteit

Het Koninkrijk spant zich in, onder andere via de UNFCCC-klimaatonderhandelingen,
om de internationale aandacht voor klimaatverandering niet te laten verslappen. Bovendien
is het Koninkrijk gecommitteerd aan het behalen van het Parijsakkoord. Een blijvend
punt van zorg is het achterblijven van de benodigde financiering voor klimaatadaptatie
met name in de minst ontwikkelde landen en kleine eilandstaten (Small Island Developing States) alsook het verbeteren van de kwaliteit en toegankelijkheid van die financiering,
in relatie tot implementatie van adaptatieplannen. Het Koninkrijk zal via de Champions Group on Adaptation Finance samen met gelijkgezinde landen optrekken om voortgang op dit onderwerp te bewerkstelligen.
Daarbij zal het Koninkrijk ook een actieve inzet plegen voor het mobiliseren van meer
private financiering met speciale aandacht voor adaptatie. Over de inzet van het Koninkrijk
in het kader van UNFCCC COP27 wordt uw Kamer apart geïnformeerd.

Het Koninkrijk steunt de rol van de VN bij het versterken van een eerlijke en inclusieve
energietransitie wereldwijd en zal bijdragen aan het eerste SDG7 Global Action Forum, dat voortaan jaarlijks en marge van de ministeriële week van de AVVN zal worden
georganiseerd.

Het Koninkrijk beijvert zich voor een ambitieuze uitkomst van COP-15 van het Biodiversiteitsverdrag.
Het daar af te sluiten nieuwe strategische raamwerk (Global Biodiversity Framework) dient zowel het brede VN-systeem als de SDG-agenda te ondersteunen.

Small Island Developing States (SIDS)

Het Koninkrijk vraagt aandacht voor de bijzondere positie van kleine eilandstaten
Small Island Developing States (SIDS) en daarmee de specifieke uitdagingen waar de Caribische delen van het Koninkrijk
dagelijks mee te maken hebben. Wegens hun ligging, kleinschaligheden, grote economische
afhankelijkheid van toerisme en import zijn zij kwetsbaar voor geopolitieke ontwikkelingen
en klimaatverandering.

Het onderzoeken van de mogelijkheden tot het ontwikkelen van een Multidimensional Vulnerability Index (MVI), zoals door SG VN aangegeven, wordt door het Koninkrijk verwelkomd.

Het Koninkrijk zet zich in voor duurzame ontwikkeling, kansengelijkheid en klimaat
adaptatie, om te waarborgen dat iedereen volwaardig kan participeren aan de samenleving.
Dit is ook van groot belang voor de SIDS binnen het Koninkrijk. Het is van belang
dat de specifieke uitdagingen voor eilandstaten op de agenda blijven staan van de
VN.

Water

SDG6 wordt wereldwijd niet gehaald, mede door klimaatverandering. Een groot gedeelte
van de wereldbevolking heeft nog steeds geen toegang tot schoon (drink)water en veilige
sanitaire voorzieningen. Dit is van invloed op publieke gezondheid, armoedebestrijding,
gendergelijkheid en sociaaleconomische vooruitgang. In 2023 zal het Koninkrijk samen
met Tadzjikistan de VN Waterconferentie co-voorzitten. Deze conferentie beoogt bij
te dragen aan het overbruggen van de achterstand op water-gerelateerde doelstellingen,
waaronder SDG6, en op te treden als katalysator om versnelde implementatie te kunnen
bewerkstelligen. De co-voorzitters willen een inclusieve en intersectorale conferentie
organiseren, waarbij stakeholders uit alle sectoren worden opgeroepen om actiegerichte
toezeggingen te doen.

Voedselzekerheid

Het Koninkrijk maakt zich ernstig zorgen over de ontwikkelingen rond voedselzekerheid
in de wereld. Klimaatverandering, conflict en COVID-19 zetten de doelen van SDG 2
(Zero Hunger) structureel op achterstand. De oorlog in Oekraïne heeft van 2022 een
rampjaar voor wereldwijde voedselzekerheid gemaakt, met een enorme stijging van prijzen
van voedsel, brandstof en kunstmest. Daarmee is follow-up van de VN-voedseltop van
september 2021 met de nadruk op een transitie naar meer duurzame voedselsystemen,
urgenter dan ooit. Het Koninkrijk is in dat kader voornemens om de inzet op SDG 2,
het beëindigen van honger en het promoten van duurzame landbouw, te intensiveren.
Meer specifiek roept het Koninkrijk op tot een brede, internationaal gecoördineerde
inzet en samenwerking in relatie tot investeringen, met een belangrijke rol voor de
multilaterale organisaties.

Circulaire Economie

Algehele verduurzaming van internationale waardenketens middels een transitie naar
een circulaire economie (CE) is voor het Koninkrijk een prioriteit in zowel het interne-
als externe beleid. In samenspraak met gelijkgezinde partners zal actief worden ingezet
op het versterken van circulaire economieën in mondiale gremia. Concreet zal het Koninkrijk
zich in EU-verband sterk maken voor het opnemen van de recentelijk overeengekomen
definitie van CE in de Tweede Commissie van de AVVN. Het helder definiëren van CE
in de context van de AVVN is een volgende stap in de mondiale agendaring van circulariteit
als belangrijk instrument dat bijdraagt aan klimaatmitigatie en het vergroten van
de algehele duurzaamheid. Verder zal het Koninkrijk inzetten op een ambitieuze uitkomst
van onderhandelingen over het nieuwe juridisch bindende instrument dat plasticvervuiling
moet voorkomen. Deze onderhandelingen vinden plaats onder auspiciën van het VN Environment Programme (UNEP).

Ontwikkelingen COVID-19 en vaccinaties

Door gezamenlijke inspanning van industrie, internationale organisaties en overheden
is de wereldwijde vaccinproductiecapaciteit sterk gegroeid en inmiddels groot genoeg
om tenminste 70% van de wereldbevolking te vaccineren, conform de doelstelling van
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De grootste uitdagingen in de bestrijding van
COVID-19 liggen nu bij het vergroten van de country readiness en de vaccinatiebereidheid in ontvangende landen. Het Koninkrijk zet via de partners
van de «Access to COVID-19 Tools Accelerator» in op het verbeteren van de benodigde infrastructuur voor distributie, training van
medisch personeel, en communicatie ter bevordering van vaccinatiebereidheid, evenals
het versterken van gezondheidssystemen.

De pandemie heeft laten zien dat dat zowel gezondheidssystemen als het mondiale systeem
onvoldoende zijn toegerust om effectief te reageren op pandemieën. Het Koninkrijk
investeert op verschillende manieren in versteviging van het mondiale systeem, onder
meer door bij te dragen aan het ontwikkelen van een WHO internationaal pandemie-instrument
en actief aandacht te blijven vragen voor de grote gezondheidsschade van antimicrobiële
resistentie. Tevens is het Koninkrijk in 2023 gastheer van het WHO «World Local Production Forum», waar het versterken van de wereldwijde productie capaciteit van medische producten
centraal staat.

Onderwijs

De COVID-19 pandemie heeft geleid tot de grootste onderbreking van het onderwijs ooit,
waardoor de kans op werk voor jongeren, en met name meisjes en vrouwen, sterk is afgenomen.
Om deze reden kondigde de SGVN in Our Common Agenda een internationale top aan, de «Transforming Education Summit», gepland voor september 2022. Deze top richt zich op het aanpakken van de door COVID-19
verergerde leercrisis en duurzaam herstel én modernisering van onderwijssystemen.
Het Koninkrijk steunt deze ambitie en focust daarbij op het versterken van de weerbaarheid
en veerkracht van jongeren (met name meisjes en vrouwen) via comprehensive sexuality education en het versterken van vaardigheden via investeringen in beroeps- en hoger onderwijs.

Mensenrechten en het maatschappelijk middenveld

Wereldwijd krimpt de ruimte voor het maatschappelijk middenveld en staan maatschappelijke
actoren, inclusief journalisten en mensenrechtenverdedigers, steeds meer onder druk.
De blijvende inzet van het Koninkrijk op betekenisvolle deelname van een pluriform
en onafhankelijk maatschappelijk middenveld aan besluitvormingsprocessen, het versterken
van hun bijdragen aan inclusieve ontwikkeling en het bevorderen van de maatschappelijke
ruimte blijft daarom van groot belang. Een krachtig maatschappelijk middenveld is
een belangrijke randvoorwaarde voor het bevorderen van mensenrechten en het bereiken
van duurzame ontwikkeling.

Het Koninkrijk zet zich, in samenwerking met maatschappelijke organisaties, in voor
gemarginaliseerde groepen die vanwege de wereldwijde pushback op mensenrechten extra onder druk staan. LHBTIQ+, vrouwen en meisjes, mensenrechtenverdedigers,
journalisten en religieuze minderheden behouden de aandacht van het Koninkrijk tijdens
AVVN77.

Gendergelijkheid, vrouwenrechten en seksuele reproductieve gezondheid en rechten (SRGR)

Bestaande druk op gendergelijkheid, vrouwenrechten en SRGR is versterkt door COVID-19.
Geweld tegen vrouwen, kindhuwelijken, moedersterfte, ongeplande zwangerschappen en
onveilige abortussen nemen toe. Decennia aan vooruitgang op deze thema’s lopen het
risico teniet te worden gedaan. Tegelijkertijd wordt ook de regressieve druk op lang
bestaande internationale en Europese afspraken op gendergelijkheid, vrouwenrechten
en SRGR groter. Het Koninkrijk zal zich inspannen om deze pushback tegen te gaan en om de groep landen te verbreden die zich uitspreekt voor deze thema’s.
Het Koninkrijk zal zich blijven uitspreken voor het belang van SRGR, onder andere
in relevante VN-resoluties en zal specifiek aandacht vragen voor het belang van seksuele
voorlichting (comprehensive sexuality education).

Het Koninkrijk zal tijdens de AVVN het belang benadrukken van een gender-transformatieve
benadering in de COVID-19 herstelplannen, met aandacht voor inclusiviteit, diversiteit
en intersectionaliteit. Het is van groot belang dat vrouwen, meisjes, jongeren en
andere groepen actief betrokken worden in besluitvorming en leiderschap voor COVID-19
respons en herstel. Tot slot zal het Koninkrijk aandacht vragen voor het belang van
feministisch leiderschap en financiering van SRGR en gendergelijkheid, in het bijzonder
financiering van vrouwenrechtenorganisaties en feministische organisaties.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
W.B. Hoekstra

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher