Brief regering : Hernieuwbare energie op land en regionale energiestrategieën

33 612
Structuurvisie Windenergie op land

Nr. 1085
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR KLIMAAT EN ENERGIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 juli 2022

Met de klimaat- en energieparagraaf van het coalitieakkoord (Bijlage bij Kamerstuk
35 788, nr. 77) zijn de Nederlandse klimaatdoelen aangescherpt naar 55% CO2-reductie in 2030. Met het op 2 juni 2022 aan uw Kamer toegestuurde ontwerpBeleidsprogramma
Klimaat wordt hier invulling aan gegeven (Kamerstuk 32 813, nr. 1049). Dit gebeurt door te werken aan een duurzame energievoorziening met onder andere
veel windmolens op zee en de aanpak met de regionale energiestrategieën (RES) op land.
In de RES’en werken medeoverheden (provincies, waterschappen en gemeenten) met netbeheerders,
maatschappelijke organisaties, inwoners en energiecoöperaties samen aan de regionale
ambities voor grootschalig zon op dak/object en zon en wind op land. Zij richten zich
naast het zoeken van gebieden voor nieuwe wind- en zonneparken ook op het afwegen
van alternatieven van eerdere plannen die geen doorgang konden vinden, werken randvoorwaarden
uit en werken samen aan het versterken van de uitvoering. Het rijk is hierin een belangrijke
partner.

Met deze brief informeer ik uw Kamer, mede namens de Staatssecretaris van Infrastructuur
en Waterstaat (IenW) en de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
(VWS), over diverse zaken rondom hernieuwbare energie op land en de regionale energiestrategieën.
Allereerst informeer ik uw Kamer over de voortgang van de RES’en. Ten tweede licht
ik toe op welke manier invulling wordt gegeven aan de motie Leijten/Erkens over uitgangspunten
voor de plaatsing van nieuwe windparken (Kamerstuk 32 813, nr. 985). Ten derde informeer ik uw Kamer over de verkenning van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu (RIVM) naar opties voor gezondheidsonderzoek rond windturbines
(bijlage 1). Tot slot informeer ik uw Kamer over naderingsdetectie bij windturbines.

Voortgang regionale energiestrategieën

In de RES-regio’s is – na de oplevering van de RES 1.0 op 1 juli 2021 – de focus komen
te liggen op de uitvoering van plannen en de verbinding met andere opgaven in de leefomgeving.
De voortgang in veel regio’s is de afgelopen maanden beperkter geweest dan de periode
daarvoor. Dat komt enerzijds omdat er intensief is toegewerkt naar RES 1.0. Anderzijds
komt dat door financiële onzekerheid over de voortgang, de komst van nieuwe gemeenteraden
en -coalities, en door actuele ontwikkelingen zoals netcongestie en de uitspraak van
de Raad van State naar aanleiding van het Nevele-arrest.

De schaarste op het net heeft op steeds meer plekken significante invloed op de RES’en.
Daarnaast verwacht ongeveer de helft van de regio’s vertraging rond windinitiatieven
vanwege de uitspraak van de Raad van State naar aanleiding van het Nevele-arrest (Kamerstuk
33 612, nr. 76), ook al is de precieze impact van de uitspraak nog niet overal duidelijk. Ook voor
de ruimtelijke afweging en verankering van de RES’en is op een aantal plekken nog
aandacht nodig. Een aantal regio’s geeft aan niet alle vergunningen op tijd te kunnen
verlenen voor 2025. Of daarmee het doel van de 35 TWh in gevaar komt is nog niet te
zeggen. Regio’s hebben samen namelijk meer ambitie laten zien in de RES 1.0 (55 TWh)
dan het nationale doel van 35 TWh. De stand van zaken van het RES-proces is door het
nationaal programma (NP) RES gepubliceerd in de «Foto juli 2022».

Eind 2022 brengt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de RES-voortgangsmonitor
2022 uit. Deze zal meer gedetailleerd inzicht geven in de voortgang van de realisatie.
De ambities voor zon, de verhoogde doelstelling van 55% CO2-reductie in 2030 en de mogelijke stijging van de elektriciteitsvraag bieden ook aanleiding
om als overheden in gezamenlijkheid te verkennen of en hoe we extra ruimte in de ambities
van de RES-regio’s met elkaar kunnen benutten en welke belemmeringen we daartoe moeten
wegnemen. Ik zal uw Kamer eind dit jaar over de uitkomsten van deze verkenning en
mogelijk ook al de PBL-analyse informeren.

Motie Leijten/Erkens – uitgangspunten windenergie op land

Op 8 maart 2022 is de motie Leijten/Erkens aangenomen waarin de regering wordt verzocht
om «dit voorjaar afspraken te maken met gemeenten, provincies en RES-regio’s over de
te hanteren uitgangspunten voor de plaatsing van nieuwe windmolens, waaronder strenge
minimumafstandsnormen, in afwachting van de nieuwe landelijke windturbinenormen en
hierbij te bezien of hiervoor tijdelijk het Deense model kan worden toegepast».

De aanleiding voor deze motie ligt in de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtsspraak
van de Raad van State (hierna: de Afdeling) dd. 30 juni 2021 waarover mijn ambtsvoorganger
uw Kamer op 6 juli 2021 heeft geïnformeerd (Kamerstuk 33 612, nr. 76). Het Rijk werkt sindsdien aan nieuwe algemene regels en voert hiervoor een milieueffectrapportage
(plan-m.e.r.) uit. Dit biedt de basis voor nieuwe algemene milieuregels voor windturbineparken.
Deze zullen worden voorbereid volgens de reguliere AMvB-procedure, waarbij ook inspraak
mogelijk zal zijn op het bijbehorende milieueffectrapport. Voor bestaande windparken
zal per 1 juli 2022 een overbruggingsregeling in werking treden, waarover uw Kamer
bij brief van 16 mei 2022 geïnformeerd is (Kamerstuk 33 612, nr. 81). De overbruggingsregeling heeft tot doel duidelijkheid te bieden over de milieubescherming
van omwonenden in de overgangsperiode tot aan de nieuwe milieuregels. Voor nieuwe
windturbineparken betekent de uitspraak van de Afdeling dat er, tot er nieuwe algemene
regels zijn, niet meer bij de algemene milieuregels kan worden aangesloten. Het blijft
wel mogelijk om nieuwe windparken te realiseren. Voor nieuwe windturbineparken kan
het bevoegd gezag op basis van een lokale milieubeoordeling milieuvoorschriften opnemen
in de omgevingsvergunning milieu en het bestemmingsplan om milieubescherming te bieden
voor omwonenden. De motie Leijten/Erkens vraagt om afspraken te maken voor de periode
waarin er nog geen nieuwe algemene regels zijn voor nieuwe windparken.

Afstandsnorm en Deense norm

De motie heeft betrekking op windparken waarvoor in deze tussenperiode – zomer 2022
tot aan de inwerkingtreding van de nieuwe milieuregels – naar verwachting een omgevingsvergunning
wordt verleend. Ik heb samen met provincies en gemeenten geïnventariseerd om hoeveel
windturbineparken dit gaat: het gaat om zes windparken die in meer of mindere mate
gevorderd zijn in de procedure. Het is nog niet zeker of alle zes daadwerkelijk vergund
gaan worden voor inwerkingtreding van de nieuwe milieuregels. De zes parken bestaan
in totaal uit 35–40 windturbines. Het meest gevorderd is windpark Eemshaven West (fase
1), een windpark met in totaal 16 windturbines die relatief ver van de bebouwing gepland
zijn. Van de parken die minder ver zijn gevorderd is het exacte aantal turbines en
de exacte locatie nog niet precies duidelijk. Een deel van de zes parken is vertraagd,
vanwege de uitspraak van de Afdeling of andere redenen, waardoor zij naar verwachting
onder de nieuwe algemene regels komen te vallen. Het is niet de verwachting dat in
de tussenliggende periode vergunningen worden afgegeven voor windturbines die dicht
bij bebouwing komen te staan.

In de motie wordt verzocht om te bezien of de Deense norm (een afstandsnorm van 4x
tiphoogte) tijdelijk toegepast kan worden. Het is juridisch niet mogelijk om – vooruitlopend
op de plan-m.e.r. en AMvB-procedure – als Rijk algemene regels op te leggen voor nieuwe
te realiseren windparken zonder het uitvoeren van een plan-m.e.r. Dit kan ook niet
tijdelijk. Ook voor afspraken met decentrale overheden die voorzien in een afstandsnorm
kan geoordeeld worden dat deze in strijd zijn met de Europese richtlijn voor strategische
milieubeoordeling (smb-richtlijn).

Gezien deze juridische beperkingen, en de uitkomst van de inventarisatie dat er voordat
er nieuwe algemene regels zijn, waarschijnlijk geen vergunningen worden afgegeven
voor windturbines die dichtbij bebouwing staan, hebben provincies, gemeenten en ik
nu geen afspraken gemaakt over algemene uitgangspunten ten aanzien van afstand. Een
tijdelijk streven naar een bepaalde afstand zou bovendien de plan-m.e.r. en AMvB-procedure
en de besluitvorming daarover in uw Kamer kunnen doorkruisen. De Staatssecretaris
van IenW en ik vinden het belangrijk deze wettelijke procedure zorgvuldig te doorlopen.
Wel zal de Staatssecretaris van IenW in de plan-m.e.r. procedure varianten voor afstandsnormen
meenemen, waaronder ook expliciet 4x tiphoogte (naar aanleiding van de motie Leijten/Erkens).

Gesprekken met decentrale overheden

Ik ben naar aanleiding van de motie Leijten/Erkens wel in gesprek gegaan met het Interprovinciaal
Overleg (IPO), de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en het Nationaal Programma
Regionale Energiestrategie (NPRES). Samen met de decentrale overheden heb ik gesproken
over wat er mogelijk is om in de tussenperiode vergunningen op uniforme gronden af
te geven. Decentrale overheden dienen de lokale specifieke normen op zorgvuldige en
transparante wijze te bepalen. Daarbij helpt het onderling delen van kennis en werkwijzen
om elkaar te ondersteunen, te leren van elkaar en uniformiteit te bevorderen. Onze
gezamenlijke ambitie is om, in de tussenliggende periode tot aan de nieuwe algemene
milieuregels, op verantwoorde wijze voortgang te behouden bij de invulling van windenergie
op land. Dit is belangrijk om de 35 TWh-doelstelling hernieuwbare elektriciteit tijdig
te behalen.

Zorgvuldige lokale afweging

Decentrale overheden maken een zorgvuldige lokale milieubeoordeling bij het verlenen
van vergunningen met het doel om te komen tot een goed onderbouwd beschermingsniveau
voor omwonenden, afgestemd op de lokale situatie. Naar aanleiding van de uitspraak
van de Afdeling kunnen bevoegde gezagen niet meer uitgaan van algemene milieuregels,
maar moeten zij eigen voorschriften in de vergunning voorzien van een actuele, deugdelijke,
op zichzelf staande en op de aan de orde zijnde situatie toegesneden motivering. Dat
kan ook een afstandsnorm zijn. Ook voordat de Afdeling een uitspraak had gedaan over
rechtsgeldigheid van de algemene landelijke regels, werd door decentrale overheden
deze werkwijze soms al gehanteerd. Een voorbeeld hiervan is windpark Staphorst.

Inmiddels hebben decentrale overheden lokale milieuvoorschriften opgesteld voor geluid
en slagschaduw. In sommige gevallen zijn deze voorschriften strenger dan de voorheen
geldende normen. Belangrijk is het hierbij te vermelden dat zij in hun voorschriften
geen normen hebben vastgesteld die minder streng zijn dan de voorheen geldende normen
uit het Activiteitenbesluit Milieubeheer.

Kennisdeling en uitwisseling

Provincies en gemeenten delen onderling hun werkwijzen voor het opstellen van vergunningvoorschriften
om elkaar te helpen en om uniformiteit te bevorderen. Daardoor komen deze zorgvuldig
tot stand, rekening houdend met milieueffecten. In de praktijk verschillen de milieuvoorschriften
in vergunningen vaak nauwelijks van elkaar.

Om deze kennisuitwisseling te stimuleren, is na de uitspraak van de Afdeling naar
aanleiding van het Nevele-arrest een interbestuurlijke ondersteuningsstructuur (Rijk,
IPO, VNG, NPRES) opgericht. De informatiewebsite: www.helpdeskwindopland.nl is er ter ondersteuning, complementair aan het Kenniscentrum InfoMil (www.infomil.nl). Daarnaast worden op regelmatige basis terugkerende bijeenkomsten georganiseerd
waar ervaringen met het opstellen van vergunningvoorschriften worden besproken. Zo
heeft de Rotterdamse regio een handreiking om tot lokale afwegingen bij windparken
te komen ontwikkeld waarin te onderzoeken opties voor de normering in vergunningvoorschriften
zijn opgenomen.

Verkenning aanvullend gezondheidsonderzoek

Aanleiding voor aanvullend onderzoek in Nederland

Windmolens op land produceren op een schone manier energie, maar veroorzaken ook hinder,
zoals geluid en slagschaduw. Mede hierom leven er zorgen over de mogelijke gezondheidseffecten
van (het wonen nabij) windturbines. Ik heb begrip voor deze zorgen en vind het belangrijk
dat de plaatsing van windturbines op een zorgvuldige manier gebeurt. Hiervoor is het
van belang dat we de al bestaande kennisbasis met betrekking tot windturbines en gezondheidsrisico’s
blijven actualiseren en aanvullen waar nodig. Deze kennisbasis wordt ook meegenomen
in de plan-m.e.r. voor de nieuwe milieuregels voor windturbineparken.

Mijn ambtsvoorganger heeft het RIVM vorig jaar verzocht om (1) een verkenning te doen
naar de mogelijkheden voor gezondheidsonderzoek rond windturbines en (2) een «Expertisepunt
windenergie en gezondheid» op te zetten, waar experts elkaar kunnen vinden en regionale
GGD en ondersteund worden door het RIVM bij het verspreiden van kennis en beantwoorden
van vragen (Kamerstuk 33 612, nr. 75). Daarnaast heeft uw Kamer de motie Erkens/Leijten (Kamerstuk 32 813, nr. 985) aangenomen waarin wordt verzocht om op korte termijn een onafhankelijk onderzoek
te laten uitvoeren naar de effecten van verschillende afstandsnormen voor windturbines
op de gezondheid en de leefkwaliteit van omwonenden. In de Aanbiedingsbrief Afstandsnormen voor windturbines heb ik toegelicht dat er via twee sporen invulling is gegeven aan deze motie, waaronder
door de factor «afstand» mee te nemen in de verkenning van het RIVM (Kamerstuk 33 612, nr. 80).

Resultaten van de verkenning en de vervolgstappen

Het RIVM heeft in eerdere rapportages een systematisch overzicht gegeven van de stand
van de wetenschappelijke kennis op het gebied van windturbines en gezondheid1. Hieruit blijkt dat er een verband is tussen windturbinegeluid en hinder en mogelijk
ook slaapverstoring. Voor andere gezondheidseffecten, zoals hart- en vaatziekten,
is tot op heden geen eenduidig verband met windturbinegeluid aangetoond.

Vanuit de bestaande kennis en na raadpleging van verschillende belanghebbenden (via
een enquête en in een werksessie) heeft het RIVM meerdere onderzoeksvragen (wetenschappelijke,
beleidsmatige en maatschappelijke doelen) geformuleerd. Mogelijke vragen zijn welke
mogelijke gezondheidsproblemen kunnen optreden bij plaatsing van nieuwe windturbines,
hoeveel mensen er last hebben van windturbinegeluid, verschillen tussen locaties en
personen, trillingen en hoe niet-akoestische factoren, zoals communicatie en participatie,
van invloed zijn.

Op basis van de belangrijkste onderzoeksdoelen en onderzoeksvragen is een aantal mogelijke
typen gezondheidsonderzoek geselecteerd. Daarbij is aangegeven wat de kenmerken, voor-
en nadelen en de randvoorwaarden zijn. Het RIVM heeft zich hierbij gericht op de mogelijkheden
voor epidemiologisch onderzoek (kwantitatief onderzoek onder grote groepen mensen),
mede omdat bij epidemiologisch onderzoek ook de invloed van verschillende co-determinanten
zoals persoonlijke, contextuele en situationele factoren onderzocht kunnen worden.
De onderzoekstypen zijn prospectief cohortonderzoek, panelstudie, historisch cohortonderzoek
en dwarsdoorsnedeonderzoek. Voor elk type is bekeken welke onderzoeksvragen daarmee
kunnen worden beantwoord en zijn algemene karakteristieken, zoals de doorlooptijd,
de voor- en nadelen en de randvoorwaarden beschreven.

RIVM stelt in de verkenning dat andere vormen van onderzoek verdiepend en relevant
kunnen zijn, in aanvulling op epidemiologisch onderzoek. Hieronder vallen onder meer
literatuuronderzoek en kwalitatief belevingsonderzoek onder omwonenden van windturbines.

Vervolgstappen voor gezondheidsonderzoek windturbines

De RIVM-verkenning biedt goede handvatten om aanvullend gezondheidsonderzoek uit te
vragen. Op basis van de kennisbasis zijn er twee verschillende richtingen relevant.
Ten eerste is het relevant om voor de Nederlandse situatie aanvullende inzichten te
verkrijgen in de al bekende effecten hinder en mogelijke slaapverstoring, vooral in
de context van steeds hoger wordende windturbines. Ten tweede is het ook relevant
om te kijken of er aanwijzingen zijn voor andere gezondheidseffecten die soms in verband
worden gebracht met windturbinegeluid, maar die niet wetenschappelijk zijn aangetoond.
Een belemmering hierbij is dat er – juist vanwege het beleid voor de bescherming van
omwonenden – mogelijk te weinig mensen in de buurt van windturbines wonen om harde
uitspraken te kunnen doen.

De verkenning is ook besproken met verschillende belanghebbenden om op te halen wat
zij belangrijk vinden bij het uit te vragen onderzoek. Uit deze bespreking kwam onder
andere naar voren dat het van belang is dat er al op korte termijn – over ca. anderhalf
jaar – eerste onderzoeksresultaten beschikbaar zijn. Daarnaast is besproken dat het
belangrijk is om ook metingen uit te voeren, zowel geluidmetingen om kenmerken van
het windturbinegeluid in kaart te brengen, als het gebruik maken van de beschikbare
kennis en informatie van bijvoorbeeld huisartsen of GGD’s en via hen ook aanvullende
gezondheidsrelevante praktijkmonitoring te doen, bij mensen die in de omgeving van
een windturbine wonen.

Op basis van de verkenning en bespreking met belanghebbenden zal ik in overleg met
de Ministeries van IenW en VWS twee verschillende onderzoeken laten uitvoeren. Als
eerste zullen we een uitgebreide dosis-effectstudie uitvragen, waarbij zowel verschillende
factoren/kenmerken van windturbine(geluid) worden meegenomen (de «dosis»), als waarbij
op verschillende manieren de effecten worden gemeten, namelijk met vragenlijsten,
eventueel aangevuld met fysiologische metingen en met interviews. Dit onderzoek kan
een aanvullend beeld geven van de mate waarin hinder en mogelijk slaapverstoring als
gevolg van windturbinegeluid in Nederland voorkomen, waarbij verschillende co-determinanten
ook een plek krijgen in het onderzoek, bijvoorbeeld de afstand tussen windturbines
en omwonenden en de mate waarin participatie en communicatie hebben plaatsgevonden.
Dit onderzoek kan op middellange termijn resultaten opleveren en daarna worden voortgezet
in de vorm van monitoring. Als tweede willen we een historisch cohortonderzoek laten
uitvoeren op basis van bestaande gezondheidsregistraties van omwonenden van windturbines
worden onderzocht en vergeleken, om zo in kaart te brengen of er gezondheidsklachten
zijn die vaker voorkomen in de buurt van windturbines.

Expertisepunt Windenergie en Gezondheid

Het RIVM houdt systematisch bij welke onderzoeken er wereldwijd verschijnen met betrekking
tot windmolens en gezondheidseffecten. Het RIVM heeft eerder alle wetenschappelijke
literatuur die tussen 2017 en 2020 is verschenen over de gezondheidseffecten van het
geluid van windturbines geanalyseerd en geëvalueerd2. Het RIVM verhoogt met het Expertisepunt Windenergie en Gezondheid de reeds doorlopende
inzet op het verzamelen, duiden en verspreiden van kennis over windenergie en gezondheid.
Elke drie maanden stelt het RIVM een lijst met nieuw gevonden relevante literatuur
op en deelt deze met de Ministeries van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en IenW.
Daarnaast werkt het RIVM aan een update van de literatuurreview uit 2020, waarin een
systematisch overzicht en analyse zal worden gegeven van de relevante wetenschappelijke
literatuur verschenen vanaf medio 2020. Naar verwachting wordt in de eerste helft
2023 een nieuwe review gepubliceerd.

Stand van zaken Onderzoekprogramma laagfrequent geluid

Op 17 november 2021 heeft de Staatssecretaris van IenW het RIVM-rapport «Onderzoeksprogramma
Laagfrequent Geluid» aan de Kamer gestuurd (Kamerstuk 33 612, nr. 78), met daarin de stand van kennis en aanbevelingen voor vervolgonderzoek. Een van
de aanbevelingen betreft onderzoek om meer zicht te krijgen op de omvang van de hinder
van verschillende bronnen van laagfrequent geluid. Dergelijk onderzoek heeft raakvlakken
met het gezondheidsonderzoek rond windturbines, aangezien windturbinegeluid ook deels
laagfrequent kan zijn. Nog dit jaar zal de Staatssecretaris van IenW, in overleg met
de Ministeries van EZK en VWS, het RIVM vragen om, naast het bijhouden van de kennisbasis,
een onderzoeksvoorstel uit te werken voor het uitvoeren van verkennende metingen (zowel
geluid als beleving) bij minimaal twee brontypen van laagfrequent geluid.

Naderingsdetectie

De rood knipperende verlichting bij windturbines (hoger dan 150 meter) wordt door
veel omwonenden als hinderlijk ervaren. Naderingsdetectie zorgt er voor dat de verlichting
alleen gaat branden als een luchtvaartuig de windmolen nadert. Dit kan met behulp
van een radar bij het windpark of met behulp van een ontvanger bij het windpark en
een transponder in het vliegtuig. Deze laatste techniek is mogelijk geworden sinds
vorig najaar alle vliegtuigen een transponder aan boord moeten hebben. Het gebruik
van naderingsdetectiesystemen bij nieuwe windparken zal naar verwachting op 1 januari
2024 verankerd zijn in de Omgevingswet. Tot dit gerealiseerd is, wordt door het Ministerie
van IenW en de ILT gezorgd dat er in de tussenliggende periode ook in pilotvorm al
de nodige ervaring met naderingsdetectie bij bestaande windparken met behulp van transponderdetectie
opgedaan kan worden. Waarbij geldt dat dit kosten met zich mee brengt voor de windparkeigenaren,
die er toe kunnen leiden dat dit niet voortvarend tot stand gaat komen. Vooral bij
kleinere parken kan dit spelen. Samen met NWEA en provincies en gemeenten vind ik
het van belang dat de ervaren lichthinder zo veel mogelijk wordt beperkt. Duidelijk
is dat dit maatwerk vergt. Daarom ben ik in gesprek met de provincies, waarbij het
de bedoeling is te starten in een aantal provincies die hiermee aan de slag willen
(met de mogelijkheid dat andere provincies later aansluiten). Deze provincies zullen
hiertoe een kader opstellen, waarbij het uitgangspunt is dat de windsector (i.c. de
windparkeigenaar) 50% van de kosten van een dergelijk systeem voor haar rekening neemt
en de andere 50% wordt bekostigd door het Ministerie van EZK én de desbetreffende
provincie. Bij nieuw te realiseren windparken speelt dit vraagstuk niet, aangezien
het dan onderdeel uit kan maken van de totale businesscase en de daaraan gerelateerde
SDE++-parameters.

Tot slot

Op 17 februari jl. heb ik uw Kamer toegezegd om in mijn brieven over de RES uitgebreider
in te gaan op lokaal eigendom bij projecten voor hernieuwbare energie (Kamerstuk 29 023, nr. 282). Ik zal na de zomer een uitgebreide brief sturen over lokaal eigendom en financiële
participatie, samen met de tweede meting van de Monitor Participatie.

Daarnaast zal ik uw Kamer eind 2022 nader informeren over de voortgang van de RES’en
en de PBL-analyse en uw Kamer op de hoogte houden van het aanvullend gezondheidsonderzoek.

De Staatssecretaris van IenW zal uw Kamer blijven informeren over de plan-m.e.r. en
AMvB-procedure om te komen tot nieuwe algemene milieunormen voor windturbines.

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten