Brief regering : Eindrapport Ontregelbus en onderzoek impact covid-19 op regeldruk

25 295
Infectieziektenbestrijding

Nr. 462
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR LANGDURIGE ZORG EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 maart 2022

In de afgelopen jaren heeft het vorige kabinet zich met het programma [Ont]Regel de
Zorg samen met alle bij dit vraagstuk betrokken partijen ingezet voor het verminderen
van regeldruk in de zorg. Cruciaal voor het werkplezier van zorgverleners en urgent
gezien de tekorten in de zorgarbeidsmarkt.

U bent in november 2021 geïnformeerd over de uitkomst van de evaluatie van het programma
[Ont]Regel de Zorg (Kamerstuk 29 515, nr. 460). De evaluatie ging in op wat er goed ging en wat er beter kon aan de wijze waarop
VWS de afgelopen jaren heeft gewerkt aan het verminderen van regeldruk, in de ogen
van de daarbij tevens betrokken partijen.

In dezelfde brief is ook aangekondigd dat er nog drie andere rapporten in de pijplijn
zaten, namelijk de eindrapportage van de Ontregelbus, een onderzoek naar de impact
van Covid-19 op regeldruk en een onderzoek naar de mogelijkheden tot harmonisering
van de inkoop- en verantwoordingseisen die gelden voor Zvw-zorgaanbieders. Het laatst
genoemde rapport over de mogelijkheden om inkoop- en verantwoordingseisen te uniformeren
wordt in de zomer van 2022 verwacht. De eindrapportage van de Ontregelbus en het onderzoek
naar de impact van Covid-19 op regeldruk zijn als bijlage bijgevoegd bij deze brief1.

Eindrapportage Ontregelbus

De Ontregelbus heeft van september 2019 tot en met september 2021 door het land gereden,
om zorginstellingen te ondersteunen bij het verminderen van lokale, interne regeldruk,
dat wil zeggen regeldruk waar de zorginstelling zelf invloed op kan uitoefenen. Tijdens
de uitvoering van het programma [Ont]Regel de Zorg kwam steeds meer naar voren dat,
naast het wegnemen van knelpunten op landelijk of stelselniveau, ook voor deze lokale
dimensie aandacht moet zijn omdat een substantieel deel van de regeldruk die zorgverleners
in hun dagelijkse praktijk ervaren dáár ontstaat. In totaal hebben 19 zorginstellingen
een traject met de Ontregelbus afgerond.

De eindrapportage geeft een goed beeld van de trajecten die zijn afgelegd. Ook is
een groot aantal voorbeelden uitgewerkt. Zo kunt u bijvoorbeeld lezen hoe Savant Zorg,
een zorginstelling die zowel wijkverpleging als verpleeghuiszorg levert, door middel
van het traject met Ontregelbus het aantal handtekeningen dat medewerkers tijdens
het zorgproces aan een cliënt moet vragen, heeft teruggebracht naar één. Eerder werden
meerdere handtekeningen gevraagd, bijvoorbeeld onder de bruikleenovereenkomst van
de medicijndispenser en wijzigingen van het zorgplan.

Uit de evaluatie onder de deelnemers van de Ontregelbus blijkt dat het lokaal ontregelen
werkt om het goede gesprek over regeldruk te voeren, en dat het traject ook heeft
geleid tot meer tijd voor zorg en meer werkplezier:

• 85% van die respondenten geeft aan dat het traject hen meer tijd voor zorg heeft opgeleverd;

• 91% zegt dat het traject heeft geleid tot een effectievere uitvoering van regels en
het oplossen van concrete knelpunten

• De deelnemers die niet volmondig konden bevestigen dat het traject tot meer tijd en
oplossingen had geleid, refereerden daarbij aan vertragingen die door corona zijn
ontstaan, waardoor men nog niet is toegekomen aan de implementatie van de verschillende
ontregelacties.

• Alle respondenten (100%) geven aan dat ze

○ meer kennis over regels hebben opgedaan en een beter besef hebben gekregen van de
bedoeling van regels.

○ kritischer zijn geworden op waarom ze doen wat ze doen.

○ meer rekmogelijkheden zien, meer invloed op regels ervaren en ook meer werkplezier.

○ meer begrip voor collega’s hebben gekregen en dat de samenwerking in de organisatie
is verbeterd.

• Alle deelnemers zouden de aanpak van de Ontregelbus aanbevelen aan andere instellingen.

Het project van de Ontregelbus bevestigt dat het lokaal aanpakken van regeldruk essentieel
is om de ervaren regeldruk te doen afnemen. In het vervolg op het programma [Ont]Regel
de Zorg, dat ik u later dit voorjaar doe toekomen, zal ik in meer detail ingaan op
hoe dit de komende periode vorm krijgt.

Onderzoek impact Covid-19 op regeldruk

In maart 2020 werd Nederland getroffen door Covid-19. De coronacrisis heeft gevolgen
gehad voor regeldruk in de zorg. Zo zijn er (tijdelijke) regelingen getroffen voor
zorgaanbieders rondom de (verantwoording over) meerkosten en continuïteitsbijdragen
waar zorgaanbieders een beroep op kunnen doen. Ook heeft de coronacrisis geleid tot
het al dan niet tijdelijk versoepelen van regels of het sneller en makkelijker mogelijk
maken van nieuwe, regelarmere werkwijzen. Mijn ambtsvoorganger heeft hierover eerder
met uw Kamer van gedachten gewisseld, en uw Kamer heeft met de motie Laan-Geselschap2 verzocht om te laten onderzoeken in hoeverre versoepelingen behouden zouden kunnen
worden.

Om een overzicht te creëren van deze versoepelingen en aanscherpingen heeft het vorige
kabinet een onderzoek uitgezet naar de impact van Covid-19 op regeldruk in de zorg.
Middels een documentenanalyse en individuele gesprekken met landelijke uitvoeringsorganisaties
en branche- en beroepsverenigingen zijn versoepelingen en/of aanscherpingen van regels
in kaart gebracht. Vervolgens zijn per zorgsector3 de versoepelde en aangescherpte regels voorgelegd aan professionals van verschillende
zorgaanbieders om de impact te bepalen. Ook is onderzocht in hoeverre deze versoepelingen
en aanscherpingen kansen en/of bedreigingen bieden voor de aanpak van regeldruk.

Het onderzoek wijst uit dat Covid-19 over het algemeen tot een verhoging van de ervaren
regeldruk in de zorg heeft geleid. Deze toename is deels te verklaren doordat een
aantal versoepelingen vanwege hun tijdelijke aard (uitstel, geen afstel) toch tot
een verhoging van ervaren regeldruk en administratieve lasten heeft geleid. Voorbeelden
hiervan zijn de aangepaste Wlz-registratie binnen de verpleeghuiszorg en de versoepeling
van de termijn voor wettelijk verplichte meldingen binnen de GGZ. Daarnaast toont
het onderzoek aan dat er ook versoepelingen zijn ingezet die hebben geleid tot een
verlaging van de ervaren regeldruk, zoals bijvoorbeeld de ontheffing op de import
van geneesmiddelen of de versoepelingen van evaluatietermijnen van zorgplannen in
het sociaal domein. Het is echter de kunst om deze vast te houden naar de toekomst.
Dat lijkt momenteel binnen veel sectoren (nog) geen automatisme.

Het onderzoek schetst vier kansen om regeldruk, als gevolg van Covid-19, te verlagen.
Deze kansen richten zich met name op het verder leren, ontwikkelen en implementeren
van digitalisering, het tijdig betrekken van ICT en (zorg)inhoud bij (landelijke)
besluiten over regels, en het ontwikkelen van passende betaaltitels (die toepasbaar
zijn in de crisissituatie) waar dit nog niet het geval is.

De bevindingen en aanbevelingen van het rapport lopen mee in de vervolgaanpak voor
de vermindering van administratieve lasten. Daarover informeer ik uw Kamer dit voorjaar.
Met de aanbieding van dit onderzoeksrapport beschouw ik de motie Laan-Geselschap als
afgedaan.

De Minister voor Langdurige Zorg en Sport, C. Helder