Brief regering : Beleidsreactie op het rapport 'Naar een verbeterde registratie van de rijkscollectie'

Nr. 461
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 februari 2022

Hierbij stuur ik u het rapport en mijn beleidsreactie op het rapport Naar een verbeterde registratie van de rijkscollectie
1 van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed (hierna: IOE) over de collectieregistratie
van de rijkscollectie door de in de Erfgoedwet aangewezen museale beheerders.

Onze rijkscollectie is rijk en divers van samenstelling en een belangrijke bron van
kennis, historisch besef en identiteit. Het overgrote deel van deze collectie is in
beheer van museale beheerders die aangewezen zijn in de Erfgoedwet. Voor het behoud,
beheer en de toegankelijkheid ervan beschouw ik een zorgvuldige collectieregistratie
door de museale beheerders van essentieel belang. De dynamische rijkscollectie wordt
regelmatig verrijkt met nieuwe cultuurgoederen en verzamelingen. In het ene geval
wordt een enkel nieuw schilderij aangekocht en bijgeschreven in de registratie. In
een ander geval worden er omvangrijke complete verzamelingen verworven voor de collectie
en vergt de registratie extra inzet. In beide situaties is de registratie van belang
om het overzicht op de collectie actueel te houden. Dit belang onderstreept de IOE
ook.

In haar rapport trekt de IOE een tweetal conclusies. De eerste conclusie is dat bij
de meeste museale beheerders achterstanden zijn vastgesteld in het registreren van
de collectie. Gezien de diversiteit aan musea en collecties lopen de achterstanden
sterk uiteen in aard en omvang. De IOE heeft vervolgens de museale beheerders individueel
gevraagd welke maatregelen zij treffen om de achterstanden weg te nemen en op welke
termijn deze verbetering gerealiseerd zal zijn. De IOE spreekt het vertrouwen uit
dat de beheersmaatregelen voldoende zullen zijn voor het reduceren van de achterstanden
in de collectieregistratie en zal toezien op de voortgang van deze aanpak.

Ik vind zorgvuldige collectieregistratie van belang voor alle aangewezen museale beheerders.
Conform de eisen van de Erfgoedwet is een planmatig behoud en beheer van collecties
essentieel om overzicht te houden op de collectie als geheel en eventuele vermissingen
tijdig te signaleren. De diversiteit aan musea en collecties vereist echter bij het
wegwerken van achterstanden ook maatwerk per museum, waarbij oog is voor de omvang
van de nieuwe verwervingen en de fysieke staat van de objecten.

De tweede conclusie van de IOE ziet op de volledige aansluiting van de collectieregistratie
van de museale beheerders op de database Collectie Nederland. Bij inwerkingtreding
van de Erfgoedwet is onder meer de beleidsambitie geformuleerd de rijkscollectie volledig
aan te sluiten op dit digitale netwerk. Op deze wijze kunnen we de collectie ook online
voor het publiek blijvend toegankelijk houden. De IOE stelt de vraag in hoeverre deze
ambitie in de praktijk te realiseren is.

Ik vind digitalisering en online platforms essentieel voor de cultuur- en erfgoedsector.
Op deze manier ontstaan er nieuwe mogelijkheden om het aanbod en de collectie toegankelijk
te maken voor onder meer het publiek. Dit is ook het doel van de aansluiting van de
collecties van museale beheerders op de database Collectie Nederland. Dit is uiteraard
ook van belang vanuit mijn bijzondere verantwoordelijkheid voor de rijkscollectie
conform de Erfgoedwet. Tegelijkertijd vind ik het van belang om oog te hebben voor
de door de IOE geconstateerde praktijk in relatie tot de ambitie tot digitalisering
van collecties.

Bij de komende evaluatie van de Erfgoedwet in 2022, inclusief de evaluatie van de
database Collectie Nederland, zal ik daarom ook de bevindingen van de IOE betrekken.
Vanuit mijn bijzondere verantwoordelijkheid voor de rijkscollectie vind ik het belangrijk
om overzicht te hebben. Ik zal bezien wat (volledige) aansluiting op de database Collectie
Nederland daartoe kan bijdragen. Ik heb daarbij zowel oog voor de kwantitatieve als
de kwalitatieve aspecten van de collectieregistratie. Dit is van belang voor het overzicht
op de collectie voor de staat als eigenaar, voor de museale beheerder, voor collega
beheerders in het museale veld en voor het publiek. Efficiënt, effectief en functioneel
gebruik van digitalisering biedt de mogelijkheid om onze Collectie Nederland voor
eenieder publiek toegankelijk te maken.

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
G. Uslu