Brief regering : Coronamaatregelen Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI)

Nr. 816 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 november 2021

Op 18 juni 2021 informeerde ik uw Kamer over de coronabesmettingen binnen de justitiële
inrichtingen en de maatregelen die de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) als gevolg
daarvan had doorgevoerd.1 In de afgelopen periode is in Nederland het aantal besmettingen, na een aanvankelijke
daling, helaas weer gestegen en is de druk op de zorg toegenomen. Op 12 november jl.
heeft het kabinet daarom nieuwe maatregelen aangekondigd.

Met deze brief informeer ik u over de stand van zaken bij DJI en de maatregelen voor
de justitiële inrichtingen. Daarbij ga ik ook in op de situatie voor het personeel.
Corona heeft al geruime tijd een forse impact op het personeel van DJI. Onlangs heeft
de Centrale Ondernemingsraad (COR) van DJI hier ook een brief over geschreven. In
deze brief ga ik in op de acties die DJI in gang heeft gezet.

Besmettingen

Er is momenteel sprake van 25 besmettingen onder justitiabelen binnen het gevangeniswezen
(peildatum 17 november). Binnen de forensische zorg en justitiële jeugdinrichtingen
zijn geen besmettingen geconstateerd. Het aantal besmettingen is daarmee relatief
laag vergeleken met het huidige landelijke beeld.

De vaccinatiegraad onder justitiabelen en medewerkers is niet bekend. DJI stimuleert
waar mogelijk het vaccineren van justitiabelen. Zo worden bij binnenkomst justitiabelen
actief geïnformeerd (in verschillende talen) over de mogelijkheden omtrent vaccinatie.
Alle justitiabelen wordt een (of meerdere) vaccinatie(s) aangeboden.

Aangezien besmettingen vooral plaatsvinden door mensen die in en uit een inrichting
gaan, blijft DJI daarnaast ook streven naar een zo hoog mogelijke vaccinatiegraad
onder medewerkers.

Maatregelen

Na de zomer leek de coronasituatie aanvankelijk sterk verbeterd en zijn landelijk
versoepelingen ingevoerd. DJI is echter terughoudend geweest met het invoeren van
versoepelingen aangezien besmettingen binnen een inrichting grote impact hebben. Het
dringend advies voor het waar mogelijk houden van 1,5 meter afstand is binnen de DJI
gehandhaafd. Dit betekent dat de impact van de nieuwe landelijke maatregelen, zoals
bekendgemaakt op 12 november jl., voor de inrichtingen beperkt is. De bestaande maatregelen
blijven gehandhaafd. In de bijlage bij deze brief staan deze maatregelen beschreven.
De situatie in de inrichtingen geeft op dit moment geen aanleiding om het coronabeleid
verder aan te scherpen.

Personeel

Corona vraagt al geruime tijd veel van de medewerkers van DJI. Zo ligt het ziekteverzuim
hoger dan gemiddeld en is er sprake van een opleidingsachterstand waarop een inhaalslag
is ingezet. Daarmee is de werkdruk toegenomen. De COR van DJI heeft in een brief op
8 oktober jl. dringend aandacht gevraagd voor enkele kwesties die naar haar mening
de veiligheid en de werkdruk van het personeel raken. Naar aanleiding van deze brief
heeft de directie van DJI meermalen overleg gevoerd met de COR-DJI. De COR-DJI heeft
aangegeven maatregelen te willen die per direct effect sorteren en dat de beschreven
acties dat onvoldoende doen. Hierop heeft de COR-DJI op 12 november 2021 schriftelijk
laten weten alle overleggen met de hoofddirecteur voor onbepaalde tijd op te schorten.

Het door de COR-DJI geschetste beeld is op punten zoals ziekteverzuim en de schaarste
op de arbeidsmarkt van bijvoorbeeld zorgfuncties herkenbaar. Ik acht het daarom van
belang dat op korte termijn naar oplossingen wordt gezocht. De veiligheid van het
personeel staat daarbij voorop.

De hoofddirectie van DJI zet in op twee sporen. Als eerste heeft de hoofddirectie
aan alle vestigings- en inrichtingsdirecteuren gevraagd om in overleg met hun lokale
medezeggenschap scherp in beeld te brengen wat de lokaal spelende problemen zijn en
welke oplossingen snel toepasbaar zijn en daadwerkelijk verlichting bieden. De vestigingsdirecteuren
hebben, binnen de wettelijke kaders, maximaal de ruimte om lokale maatregelen te treffen.
Deze gesprekken moeten 6 december aanstaande zijn afgerond. De uitkomsten worden aan
de hoofddirectie gerapporteerd.

Het tweede spoor behelst het inrichten van een Taskforce. Daarin worden de lokale
knelpunten besproken die mogelijk met landelijke kaders, beleid en ondersteuning moeten
worden opgelost. Deze Taskforce staat onder leiding van een lid van de hoofddirectie
en bestaat uit leden van het veldmanagement. De COR-DJI is uitgenodigd om met twee
leden deel te nemen aan de Taskforce.

Tot slot

DJI heeft tot nu toe een knappe prestatie geleverd. Het aantal besmettingen is over
de gehele linie laag gebleven. Maar dit heeft wel wat gevraagd van het personeel.
Ik neem hun signalen dan ook zeer serieus en steun de ingezette lijn van DJI.

De Minister voor Rechtsbescherming,
S. Dekker

Bijlage: Overzicht maatregelen DJI

Inkomstenprocedure van 5 dagen

Een gedetineerde wordt bij binnenkomst preventief op een eenpersoonscel geplaatst.
Bij een negatieve uitslag van de test op dag 5 kan de gedetineerde op een reguliere
afdeling worden geplaatst en deelnemen aan het dagprogramma.

Groepsgrootte

Er geldt geen maximum aan toegestane groepsgrootte binnen en buiten. Binnen bepaalt
de VD wat de maximaal toegestane groepsgrootte is per ruimte. Daarbij wordt rekening
worden gehouden met het overheidsbeleid: maximaal 75% van de zaalcapaciteit mag worden
benut indien personen geen vaste zitplaats hebben en het dringende advies 1,5 meter
afstand te houden.

Bezoek en kort knuffelcontact mogelijk indien gebouwelijke situatie dat toestaat

Bezoek achter plexiglas wordt gehandhaafd i.v.m. het opvolgen van het dringende overheidsadvies
1,5 meter afstand te bewaren. Knuffel bij binnenkomst en afscheid waar de gebouwelijke
situatie dat toelaat. Het korte knuffelcontact is gezien de inrichting van de gebouwen
dus niet overal mogelijk.

Bezoek zonder toezicht mogelijk

Gedetineerden die langer dan zes maanden aaneengesloten in detentie verblijven en
aantoonbaar een duurzame relatie hebben kunnen onder voorwaarden bezoek zonder toezicht
ontvangen.

Geen quarantaine na bezoek van kinderen

In de inrichtingen is fysiek contact tijdens ouder-kinddagen mogelijk. De quarantaine
is niet nodig indien de gedetineerde zich achteraf laat testen, of aantoonbaar gevaccineerd
is.

Ambtelijk bezoek

Contact met medewerkers van instanties als gemeente, reclassering en politie is fysiek
mogelijk. Deze ketenpartners kunnen op bezoek komen in de inrichting, mits de directeur
dit veilig en verantwoord acht en 1,5 meter afstand in acht kan worden genomen. Hierbij
geldt dat ook door het ambtelijk bezoek moet worden afgewogen of het nodig is het
bezoek fysiek te laten plaatsvinden.

Kortdurend re-integratieverlof

Per 1 juli kunnen gedetineerden met kortdurend re-integratieverlof. Dit is verlof
voor bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek of een afspraak bij de gemeente voor een
identiteitsbewijs. Bij terugkeer wordt een test afgenomen. Werkt een gedetineerde
hier niet aan mee, dan gaat hij of zij in quarantaine.

Langdurend re-integratie verlof

Per 15 juli is ook het langdurende re-integratieverlof hervat. Na lang verlof geldt
dezelfde procedure als voor nieuwe inkomsten (inkomstenprocedure).

(On)begeleid verlof in tbs-klinieken en jeugdinrichtingen weer mogelijk

Voor tbs-gestelden en justitiële jeugdigen zijn sinds 21 juni 2021 alle verlofmogelijkheden
met inachtneming van de landelijke regels hervat. Wel wordt bij terugkeer een test
aangeboden.

1,5 meter afstand

DJI koos er eind september voor om het dringend advies 1,5 meter afstand te houden
op te volgen. Dat dringend advies is nu een verplichting. Op alle DJI-locaties moet
1,5 meter afstand worden gehouden. Op plekken waar dat niet mogelijk is, moet een
mondkapje worden gedragen. Voor groepsgroottes geldt geen maximum aantal personen.
Bij het vaststellen van het aantal mensen dat zich in een ruimte mag bevinden, is
het houden van 1,5 meter afstand leidend. De grootte van de ruimte is dus bepalend
voor het aantal toegestane personen.

Mondkapje

Voor zowel DJI-medewerkers, justitiabelen als bezoekers van de justitiële inrichtingen
geldt: op plekken waar het houden van 1,5 meter afstand niet mogelijk is, draagt men
een niet-medisch mondkapje.

Contactberoepen

In de justitiële inrichtingen geldt voor alle contactberoepen dat een mondkapje moet
worden gedragen als binnen 1,5 meter zorg aan justitiabelen wordt verleend (uitgezonderd
kortstondige contacten en wanneer het de communicatie met een justitiabele ernstig
belemmert).

Algemene hygiënerichtlijnen blijven belangrijk

Het naleven van de algemene adviezen om verspreiding van het coronavirus te beperken
blijft belangrijk. Dus thuisblijven bij klachten, testen door de GGD (ook als iemand
gevaccineerd is), regelmatig handen wassen, hoesten en niesen in de elleboog, geen
hand geven en goed ventileren.