Brief regering : Nieuwe verlenging waardevermeerderingsregeling

Nr. 907
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 oktober 2021

Met de Regeling waardevermeerdering woningen gaswinning Groningenveld (hierna: waardevermeerderingsregeling
of de regeling) kunnen bewoners die een schadevergoeding hebben ontvangen van € 1.000
of hoger als gevolg van bodembeweging door gaswinning uit het Groningenveld of door
de gasopslag Norg, een subsidie aanvragen tot maximaal € 4.000 voor het treffen van
energieverduurzamingsmaatregelen. Afgelopen april heeft mijn ambtsvoorganger uw Kamer
geïnformeerd dat het kabinet, ondanks zijn demissionaire status, heeft besloten om
€ 40 miljoen extra beschikbaar te stellen zodat de regeling tot oktober 2021 ongewijzigd
kan worden voortgezet (Kamerstuk 33 529, nr. 867). Wederom komt het einde van het budget voor de regeling in zicht. Het kabinet heeft
daarom besloten om binnen bestaande Groningenmiddelen en de EZK-begroting nogmaals
aanvullend budget van € 60 miljoen beschikbaar te stellen voor de regeling. Dit wordt
verwerkt in een incidentele suppletoire begroting. Hiermee is de regeling gefinancierd
tot naar verwachting 1 april 2022, de juridische looptijd van de regeling. Normaliter
wordt nieuw beleid pas in uitvoering genomen nadat de Staten-Generaal de begrotingswetten
heeft geautoriseerd. Het is niet in het belang van het Rijk om uitvoering van het
beleid dat ten grondslag ligt aan de begrotingswetten uit te stellen. In het geval
dat het kabinet al verplichtingen aangaat en uitgaven doet voor het moment van de
autorisatie door de Staten-Generaal, dan beroept het kabinet zich op artikel 2.27,
tweede lid, van de Comptabiliteitswet 2016.

Zoals eerder aan uw Kamer is gemeld, is de regeling in 2017 ontwikkeld met het oog
op genoegdoening voor de overlast van de Groningers bij de schadeafhandeling. Dit
werd destijds ingegeven door de slecht lopende afwikkeling van schade. De procedures
duurden lang, verliepen moeizaam en de verhouding tussen de NAM en de gedupeerden
in deze procedures was ongelijkwaardig. Deze context rechtvaardigde de waardevermeerderingsregeling
in huidige vorm.

Met de ophoging van het budget met € 40 miljoen in het afgelopen voorjaar heeft het
kabinet ook aangegeven dat er argumenten zijn om de regeling – die bedoeld is als
genoegdoening met het oog op de overlast van gedupeerden bij de schadeafhandeling
– tegen het licht te houden. Deze zijn gelegen in onder andere het flankerende beleid
en aanvullende financiële middelen van het kabinet die gericht zijn op duurzaam perspectief
voor de regio, zoals de bestuurlijke afspraken van 6 november 2020 (Kamerstuk 33 529, nr. 830). Hierin zijn ook regelingen voor de verbetering en verduurzaming van woningen in
de regio getroffen. Het totaaloverzicht aan regelingen in het Groningengebied is op
8 september 2021 aan uw Kamer verzonden (Aanhangsel Handelingen II 2020/21, nr. 3960). Daarnaast is de schadeafhandeling ten opzichte van 2017 voor de meeste gedupeerden
sterk verbeterd. Op 19 maart 2018 is de Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen
ingesteld, die in plaats van de NAM verantwoordelijk werd voor de schadeafhandeling.
Sinds 1 juli 2020 is de volledige schadeafhandeling publiekrechtelijk bij het Instituut
Mijnbouwschade Groningen (IMG) georganiseerd. Het IMG keert in een steeds sneller
tempo vergoedingen uit aan gedupeerden voor fysieke schade en schade door waardedaling
en is sinds kort ook gefaseerd gestart met het uitkeren van schadevergoedingen voor
immateriële schade (Kamerstuk 33 529, nr. 882). De verbetering van de schadeafhandeling blijkt ook uit de positieve waardering
van schademelders over het functioneren van het IMG: bewoners geven het IMG gemiddeld
een 7,9. Tevens kunnen gedupeerden bij het IMG aanspraak maken op voorzieningen die
compensatie bieden voor de overlast die gepaard gaat met het melden van schade, zoals
de overlastvergoeding. Dit wil niet zeggen dat alles nu volledig goed gaat, maar het
is niet meer te vergelijken met de situatie van 2017. De aanpassing van de werkwijze
van het IMG per medio oktober (Kamerstuk 33 529, nr. 869) beoogt een verdere versnelling van de schadeafhandeling. Zo is de keuzemogelijkheid
voor een vaste vergoeding bedoeld als een snel en eenvoudig alternatief voor de maatwerkprocedure.

Ondanks dat het in de meeste gevallen goed gaat, zijn er nog steeds gedupeerden bij
wie het onwenselijk lang duurt voordat een besluit op de schademelding is genomen.
Het IMG doet er alles aan om deze situaties te voorkomen en de huidige gevallen zo
snel mogelijk op te lossen. Het is de bedoeling dat de nieuwe werkwijze daaraan bijdraagt.

Zoals in de brief van 30 april jongstleden geschetst (Kamerstuk 33 529, nr. 867) is dit demissionaire kabinet van opvatting dat het aan het nieuwe kabinet is om
de afweging te maken en te besluiten over de lange termijn van de waardevermeerderingsregeling
na 1 april 2022 gegeven de veranderende context van aanvullend beleid en middelen,
en verbeterde uitvoering van de schadeafhandeling. Er zijn ter voorbereiding daarop
verschillende scenario’s in kaart gebracht, waaronder het openstellen van een soortgelijke
regeling, een doelgroep specifieke regeling of het laten aflopen van de regeling.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
S.A. Blok