Brief regering : Beslagvrije voet

Nr. 607
BRIEF VAN DE MINISTER VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 juli 2021

Inleiding

In deze brief informeer ik uw Kamer over het aflopen van de overgangstermijn bij de
Wet vereenvoudiging beslagvrije voet (Wet vBVV), de normwaarden voor de berekening
van de beslagvrije voet en stakeholderbijeenkomsten die het Ministerie van SZW over
de Wet vBVV gaat organiseren.

Aflopen overgangstermijn

Op 1 januari jl. is de Wet vBVV in werking getreden. Een deel van de gemeenten en
waterschappen was per 1 januari nog niet gereed om de nieuwe wet volledig uit te voeren.
Teneinde verder uitstel van inwerkingtreding van de wet te voorkomen, konden organisaties
een beroep doen op de overgangstermijn. Die bood de mogelijkheid om tot uiterlijk
1 juli 2021 de oude methode voor de berekening van de beslagvrije voet te hanteren.
Aan andere onderdelen van de Wet vBVV, zoals de volgorderegeling en het coördinerend
deurwaarderschap, moeten alle organisaties wel reeds vanaf 1 januari onverkort toepassing
geven.

De VNG en het Ministerie van SZW onderhouden sinds de inwerkingtreding van de Wet
vBVV nauw contact over de organisaties die een beroep hebben gedaan op de overgangstermijn
en de tijdige overgang van deze organisaties naar de nieuwe berekeningsmethode. Het
merendeel van de organisaties is gereed om de nieuwe methode vanaf 1 juli toe te passen.
De resterende organisaties kunnen dat naar verwachting binnen enkele weken en uiterlijk
in september. Tot die tijd leggen ze geen nieuwe beslagen, maar houden ze deze aan.

Normwaarden

Voor de berekening van de beslagvrije voet worden onder andere zogenoemde normwaarden
gehanteerd, bijvoorbeeld de bijstands-, huur- en zorgtoeslagnorm. Sommige waarden
moeten elke zes maanden worden aangepast (op 1 januari en 1 juli, bijv. bijstandsnorm),
andere elke twaalf maanden (op 1 januari, bijv. huur- en zorgtoeslagnorm).

Op 1 juli 2021 zijn normwaarden voor de berekening van de beslagvrije voet gewijzigd.
Bij de voorbereiding van de wijziging is gebleken dat op 1 januari 2021 per abuis
een vijftal normwaarden niet is gewijzigd, die wel gewijzigd hadden moeten worden.
Dat betreur ik zeer. Het betreft de normwaarden die worden gebruikt voor het vaststellen
van de hoogte van het bij een inkomen gereserveerde vakantiegeld.

Uit de impact analyse van het Ministerie van SZW blijkt dat bij mensen met neveninkomen
tot 1.500 euro per maand de beslagvrije voet mogelijk te laag is vastgesteld. Bij
neveninkomsten moet worden gedacht aan een tweede of derde periodiek inkomen (loon
of uitkering). Het kan bijvoorbeeld gaan om iemand met een hoofdinkomen van 4.000
euro en neveninkomen van 1.499 euro, of om iemand met een hoofdinkomen van 1.000 euro
en neveninkomen van 550 euro. In de meeste gevallen zal het gaan om een verschil van
enkele euro’s. Voor specifiek de groep mensen met een neveninkomen tussen 550 en 675
euro, 750 en 800 euro of 1.450 en 1.500 euro gaat het om bedragen tussen 20 en 40
euro. Mensen bij wie de beslagvrije voet lager is vastgesteld, hebben in de maanden
januari tot juni 2021 meer afgedragen aan de beslagleggende partij dan het geval zou
zijn geweest als alle normwaarden op 1 januari 2021 waren gewijzigd. Deze afdracht
is ten goede gekomen aan de aflossing van de openstaande schuld. De schuld is in deze
periode extra teruggelopen.

De niet-gewijzigde normwaarden hebben bij een andere groep mensen juist geleid tot
een hogere beslagvrije voet dan wanneer alle normwaarden op 1 januari 2021 waren gewijzigd.
Het gaat om mensen bij wie het totale inkomen lager is dan of gelijk is aan de bijstandsnorm.

De mensen voor wie een lagere of hogere beslagvrije voet is berekend, zijn niet geautomatiseerd
te achterhalen.

Indien iemand bij wie de beslagvrije voet lager is vastgesteld zich meldt bij de beslagleggende
partij, kan de beslagvrije voet vanaf 1 juli 2021 worden herberekend, met inachtneming
van de gewijzigde normwaarden. Overigens moet élke beslagvrije voet op grond van de
Wet vBVV na een jaar worden herberekend.

Als iemand in de problemen is gekomen door een lagere beslagvrije voet vanwege de
niet-gewijzigde normwaarden, kan de beslagleggende partij aan de hand van maatwerk
een oplossing zoeken, bijvoorbeeld door in die gevallen waarin dat mogelijk is het
te veel afgedragen bedrag terug te storten. Het Ministerie van SZW blijft in gesprek
met de beslagleggende partijen over mogelijke oplossingen, voor het geval zich mensen
melden die in de problemen zijn gekomen. Het ministerie zal na verzending van deze
brief aan uw Kamer ook organisaties informeren die zelf geen beslag leggen maar wel
direct of indirect te maken hebben met de beslagvrije voet, of bijvoorbeeld mensen
bijstaan die hiermee te maken hebben. Het gaat in elk geval om de Landelijke Organisatie
Sociaal Raadslieden (LOSR), de Nationale ombudsman, Recofa,1 Bureau Wsnp en bewindvoerdersverenigingen.

Teneinde te borgen dat in de toekomst alle normwaarden tijdig worden gewijzigd, wordt
voor het doorvoeren van de wijzigingen een extra controle ingebouwd.

Stakeholderbijeenkomsten

De beslagvrije voet wordt jaarlijks bij honderdduizenden beslagen op en verrekeningen
met periodieke inkomsten toegepast. Honderdduizenden mensen worden hiermee geconfronteerd.
Het Ministerie van SZW wil duurzaam contact onderhouden met organisaties die zelf
geen beslag leggen maar wel te maken hebben met de beslagvrije voet, bijvoorbeeld
omdat zij mensen bijstaan die te maken hebben met beslag op hun inkomen. Hun ervaringen
met de Wet vBVV zijn van belang bij het in beeld brengen en houden van effecten van
de wetswijziging.2 Het gaat in elk geval om de LOSR, de Nationale ombudsman, Recofa, Bureau Wsnp en
bewindvoerdersverenigingen.

Daarom zal het ketenbureau van het ministerie vanaf heden in samenwerking met beslagleggende
partijen elk jaar twee stakeholderbijeenkomsten organiseren. Deze bieden de gelegenheid
om vragen over en ervaringen met de Wet vBVV te delen met het Ministerie van SZW en
beslagleggende partijen. Omgekeerd biedt het aan het ketenbureau en beslagleggende
partijen een klankbord om vragen te stellen aan en signalen op te vangen uit het veld.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
W. Koolmees