Brief regering : Voortgangsrapportage van de Nationale Veiligheid Strategie 2019

Nr. 128 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 maart 2021

Met deze brief bied ik, namens het kabinet, uw Kamer de midterm review ofwel tussentijdse voortgangsrapportage van de Nationale Veiligheid Strategie 2019
aan1.

In 2019 is met de aanbieding van de Nationale Veiligheid Strategie 2019 (hierna NVS
2019) een driejarige strategische cyclus gestart waarbij halverwege een tussentijdse
voortgangsrapportage zou plaatsvinden.2 Deze midterm review is de tussentijdse voortgangsrapportage van de NVS 2019 waarin het kabinet de ontwikkelingen
op het gebied van nationale veiligheid sinds het uitkomen van NVS 2019 nader beschouwt.

Nederland is een open, diverse en internationaal georiënteerde samenleving. Onze welvaart
is gebaat bij deze openheid omdat handel, open wetenschap en investeringen ons verdienvermogen
bepalen. Ondanks dat deze openheid ons veel brengt, is het ook een grote kwetsbaarheid.
Geopolitieke verhardingen, politieke of economische druk en moderne technologieën
maken het mogelijk om zonder al te veel moeite over grenzen heen te beïnvloeden, te
verstoren of te spioneren. Zomaar een greep uit de uitdagingen waarmee Nederland geconfronteerd
wordt.

De COVID-19 pandemie heeft deze kwetsbaarheden extra benadrukt en tegelijk een stempel
gedrukt op zowel internationale verhoudingen als interne risico’s voor nationale veiligheid.
De pandemie heeft bestaande tegenstellingen verscherpt in beeld gebracht en ons extra
geconfronteerd met onze afhankelijkheid van digitale middelen, maar ook van de ongestoorde
werking van toeleveringsketens.

Tevens heeft de coronacrisis laten zien hoe alle elementen van een veilig en weerbaar
Nederland met elkaar verbonden zijn. Dit benadrukt daarom eens te meer de noodzaak
voor een integrale benadering waar het gaat om nationale veiligheid.

De dreigingen van vandaag en morgen stellen Nederland voor een forse uitdaging. De
dreigingen zijn groter, complexer en veelomvattender dan voorheen. Nederland is kwetsbaar
voor statelijke en niet-statelijke dreigingen. Die kwetsbaarheid betreft vooral digitale
en economische veiligheid. Maar ook de katalyserende werking van COVID-19 op al sluimerend
maatschappelijk ongenoegen is een dreigende tendens die het kabinet signaleert. Dit
tezamen vraagt om een nieuwe manier van kijken naar veiligheid en een integrale aanpak
van onveiligheid.

Net als de NVS 2019 is deze tussentijdse voortgangsrapportage in nauwe samenwerking
met andere departementen en partners tot stand gekomen. De NVS 2019 is een meerjarige
visie en dreigingsaanpak met het doel het versterken van de nationale veiligheid op
basis van een geïntegreerde risicoanalyse. Ten behoeve van de NVS 2019 heeft het Analistennetwerk
Nationale Veiligheid (ANV) de dreigingen en risico’s voor de nationale veiligheid
uitgewerkt in een geïntegreerde risicoanalyse (GRA 2019). Voor deze tussentijdse voortgangsrapportage
heeft het ANV de dreigingen en risico’s opnieuw bezien tegen de achtergrond van de
ontwikkelingen in Nederland en de wereld. De bevindingen zijn opgenomen in de Horizonscan 2020 en hebben als basis gediend voor de tussentijdse voortgangsrapportage van de NVS
2019.3

Omdat nationale veiligheid niet alleen een zaak van de rijksoverheid is en kan zijn,
is steeds nauwere samenwerking geboden tussen het rijk en lokale overheden; tussen
civiele en militaire instanties; tussen publieke en private organisaties; en met gelijkgezinde
internationale partners (bilateraal, multilateraal of in coalities). Het is de ambitie
van het kabinet om de ontwikkeling van de volgende veiligheidsstrategie in verbinding
met deze partnerschappen te starten. Verhoogde weerbaarheid van bedrijven en burgers,
waar nodig gesteund en gestimuleerd door de overheid, draagt immers ook bij aan de
nationale veiligheid.

NVS Caribisch Nederland

De NVS 2019 en de daaraan ten grondslag liggende analyse en beschreven aanpak richten
zich op Europees Nederland. Dat riep de vraag op of de NVS zich niet ook zou moeten
uitstrekken tot onze bijzondere gemeenten, ofwel Caribisch Nederland (de eilanden
Bonaire, Saba en Sint Eustatius). Eerder is daarom voorgesteld om een Nationale Veiligheid
Strategie voor Caribisch Nederland (NVS CN) te maken.4

Om de interne en externe veiligheidsdimensie optimaal aan elkaar te kunnen verbinden,
werkt het kabinet momenteel aan het vormgeven van een zogenoemde «periodieke geïntegreerde
analyse». De periodieke geïntegreerde analyse zal rijksbreed de relevante dreigingen
en risico’s voor de (inter-)nationale veiligheid in kaart brengen. De periodieke geïntegreerde
analyse zal naar verwachting in het tweede kwartaal van 2021 voor de eerste keer worden
opgestart en in het vierde kwartaal van 2021 worden afgerond. De uitkomsten van de
periodieke geïntegreerde analyse dienen als voeding voor de rijksbrede strategische
inzet op het gebied van interne en externe veiligheid en de optimale verbinding tussen
die twee. In dit licht wordt daarmee gewerkt aan analyse- en strategievorming op het
thema nationale veiligheid ten behoeve van het gehele Koninkrijk. Het kabinet acht
het verstandig om in dit kader ook de ervaringen uit het werk aan de NVS Caribisch
Nederland mee te nemen en de NVS Caribisch Nederland niet als afzonderlijk product
uit te brengen.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus