Brief regering : Ontwikkeling in het onderwijstoezicht

Nr. 183
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP EN VOOR BASIS- EN VOORTGEZET
ONDERWIJS EN MEDIA

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 februari 2021

In juni 2020 hebben wij uw Kamer de Effectstudie van het vernieuwde onderwijstoezicht
van de Radboud Universiteit en de Voortgangsrapportage vernieuwd toezicht van de Inspectie
van het Onderwijs (hierna: inspectie) gestuurd.1 Hierbij bieden wij u, zoals toegezegd, ook de evaluatie van de deugdelijkheidseisen
in het funderend onderwijs door Oberon aan. Met deze brief reageren wij op de studies
van de Radboud Universiteit en Oberon en blikken we vooruit op de verdere ontwikkeling
van het onderwijstoezicht.2 Daarnaast reageren we in deze brief op moties van de leden Van Raan en Van Meenen
over toezicht.3 In deze brief gaan we ook in op de manier waarop de inspectie omgaat met de gevolgen
van de Covid-19 pandemie.

De onderzoeken geven ons geen aanleiding om op dit moment het toezicht op het onderwijs
anders in te richten. Er zijn wel verbeterpunten, waar de onderzoeken handvatten voor
bieden. De inspectie verwerkt de suggesties tot verbetering in de voorstellen voor
de aangepaste onderzoekskaders vanaf 2021. De Minister stelt de onderzoekskaders daarna
vast. Daarnaast geeft de inspectie zelf ook suggesties voor het vergroten van de effectiviteit
in de nieuwe onderzoekskaders. Dit geeft vertrouwen om het vernieuwde toezicht voort
te zetten.

Vernieuwd toezicht: effectstudie en evaluatie

Op 1 juli 2017 trad de initiatiefwet Bisschop, Van Meenen en Rog in verband met een
doeltreffender regeling van het onderwijstoezicht in werking.4 Op basis daarvan maakt de inspectie in de onderzoekskaders onderscheid tussen oordelen
over de basiskwaliteit en waarderen/stimuleren van de (school)eigen aspecten van kwaliteit.
In dezelfde periode is na een periode van pilots, de werkwijze van de inspectie vernieuwd.
In de onderzoekskaders is sinds augustus 2017 vastgelegd dat, ten aanzien van het
toezicht op instellingen in het po, vo en (v)so, het bestuur van de onderwijsinstelling
het eerste aangrijpingspunt van het toezicht is. In het mbo werkt de inspectie al
sinds 2012 bestuursgericht. We zien in die sector sindsdien een sterke stijging van
de oordelen «voldoende» op het punt van kwaliteitszorg, eerst op bestuursniveau en
vervolgens op opleidingsniveau.

In augustus 2021 loopt voor de eerste keer de termijn af voor de inspectie om alle
besturen in het funderend onderwijs in een vierjaarlijkse cyclus te bezoeken. Dan
zullen de aangepaste onderzoekskaders voor de volgende cyclus in werking treden. Met
het oog daarop is het tijd om te reflecteren hoe het toezicht verder kan worden vormgegeven.

Rapportages: conclusies en aanbevelingen

De Radboud Universiteit (hierna: de RU) doet in de Effectstudie van het vernieuwde
onderwijstoezicht verslag van het onderzoek naar de ervaringen van docenten, schoolleiders,
bestuurders en overige belanghebbenden in het po, vo, (v)so en mbo met het vernieuwde
toezicht.5 De RU vraagt zich af of het vernieuwde toezicht, met het bestuur als eerste aanspreekpunt,
voldoende recht doet aan het samenspel van processen binnen onderwijsorganisaties.
Ook hebben de onderzoekers gekeken naar de prestaties van leerlingen voor en nadat
de inspectie een bestuur met het vernieuwde toezicht had bezocht. De RU stelt dat
de effecten van het vernieuwde toezicht op de onderwijskwaliteit (nog) niet zijn vast
te stellen, mede vanwege de relatief recente invoering hiervan.

Een andere constatering die zowel de RU als de inspectie doen is dat de dubbele ambitie
van het vernieuwde toezicht om zowel de basiskwaliteit te waarborgen als te stimuleren
soms tot onduidelijkheid in het veld leidt. Het is besturen niet altijd voldoende
helder hoe de inspectie de verschillende rollen invult. De inspectie geeft alleen
oordelen op grond van de deugdelijkheidseisen (controlerende taak) en kan daarnaast
het gesprek voeren over de eigen ambities van het bestuur (stimulerende taak). De
inspectie zal in het aangepaste onderzoekskader 2021 het onderscheid tussen de eisen
waar een bestuur en school aan moeten voldoen (deugdelijkheidseisen) en de eigen ambities
van de instelling verder verduidelijken.

Uit het onderzoek van de RU en de evaluatie van de inspectie blijkt dat de ervaringen
met het vernieuwde toezicht in alle sectoren positief zijn. Het eigen onderzoek van
de inspectie laat zien dat een stimulerend gesprek door veel besturen op prijs wordt
gesteld. Het rapport van de RU laat zien dat besturen zich met het vernieuwde toezicht
aangemoedigd voelen om bij het volgende onderzoek meer hun eigen verhaal te vertellen
en de regie in handen te nemen.

Eén van de aanbevelingen van de RU is om de ambities realistisch te houden op het
punt van leren en verbeteren; de invloed van de inspectie op dit punt is namelijk
beperkt en indirect. Het is inderdaad in de eerste plaats aan de onderwijsorganisatie
zelf om ambitie te tonen en het leren en verbeteren centraal te zetten. De waardering
vanuit het veld voor het bestuursgericht toezicht is voor ons ook een indicatie dat
de blik van buiten, van de inspecteur, besturen en scholen helpt om kritisch naar
de eigen organisatie te kijken. Daarin zit een belangrijk deel van de meerwaarde van
de inspectie als het aankomt op het stimuleren tot leren en verbeteren.

Vanuit het veld krijgen wij ook signalen dat het vernieuwde toezicht aanzet tot zelfreflectie.
Steeds meer besturen werken aan een effectieve cyclus van leren en verbeteren. Bijvoorbeeld
in de vorm van interne audits, collegiale visitatie en het delen van good practices. Zo wordt binnen onderwijsorganisaties zelf gezorgd voor een periodieke reflectie
op onderwijskwaliteit en wordt de intrinsieke motivatie aangewakkerd om continu te
blijven leren en verbeteren. Ook interne toezichthouders pakken hun rol steeds beter
op. Uw Kamer heeft recent een brief over versterking van de kwaliteitszorg in het
mbo ontvangen waarin wij toelichten welke stappen wij samen met de mbo sector zetten
om de kwaliteitszorg verder te versterken.6

Hoewel op basis van het onderzoek van de RU de effecten van het vernieuwde toezicht
nog niet eenduidig zijn vast te stellen, zien we dat bestuursgericht toezicht gewaardeerd
wordt en van toegevoegde waarde is voor het lerende vermogen van onderwijsorganisaties.
Wij zetten de lijn van het vernieuwde, bestuursgerichte toezicht voort en nemen daarbij
de aanbevelingen van de RU ter harte. De aandachtspunten uit de eigen evaluatie en
de studie van de RU neemt de inspectie mee in de aanpassing van de huidige onderzoekskaders.

Effectief zicht op het onderwijs

Onderwijskwaliteit komt op verschillende manieren tot stand, laat de RU zien. Het
is daarom belangrijk dat de inspectie breed zicht heeft op de ontwikkelingen van onderwijskwaliteit.
Jaarlijks monitort de inspectie op afstand of er bij onderwijsinstellingen risico’s
zijn in de kwaliteit van het onderwijs en op het gebied van het financieel beheer
in de prestatie-analyse. De afgelopen jaren heeft de inspectie geïnvesteerd in een
stevige informatiepositie met de versterking van de prestatie-analyse op school- en
afdelingsniveau, zowel in kwaliteit als kwantiteit.

In het bestuursgericht toezicht ziet de inspectie er in de eerste plaats op toe dat
besturen de verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteit van het onderwijs op hun
scholen. De besturen hebben immers een zorgplicht voor de kwaliteit van het onderwijs.
Daarnaast stimuleert de inspectie besturen om te werken aan hun eigen ambities. In
het vierjaarlijks bestuursonderzoek geeft de inspectie een betrouwbaar oordeel over
de sturing door het bestuur op de kwaliteit en continuïteit. De kwaliteit van het
onderwijs op de scholen wordt met het bestuur besproken als onderdeel van dit vierjaarlijkse
onderzoek. De inspectie gaat tijdens het onderzoek ook in gesprek met directeuren,
en/of andere personele geledingen van de scholen. Daarbij doet de inspectie verificatie-onderzoeken
bij een representatief deel van de scholen onder een bestuur.

In het mbo worden ook externen betrokken bij de onderzoeken. In de volgende toezichtsronde
zal de inspectie ook het intern toezicht beter meenemen in het onderzoek.

Met de thematische onderzoeken en meerjarige monitoringsonderzoeken houdt de inspectie
zicht op de ontwikkelingen van kwaliteit van het onderwijs. Tijdens deze onderzoeken
bezoekt de inspectie ook scholen. Soms geven deze onderzoeken aanleiding voor een
gesprek met het bestuur of tot een kwaliteitsonderzoek, omdat risico’s aan het licht
zijn gekomen. De inspectie kan ook een onaangekondigd bezoek afleggen, conform de
gewijzigde motie van het lid Van Meenen.7

Ook de sterk verbeterde omgang met signalen naar aanleiding van het onderzoek van
de Auditdienst Rijk maakt deel uit van de versterking van de informatiepositie.8 Als bij deze informatie risico’s voor de kwaliteit of continuïteit naar boven komen,
gaat de inspectie het gesprek aan met het betreffende bestuur en kan de inspectie
een schoolonderzoek starten.

Samenvattend

Besturen en scholen verschillen van elkaar. De kwaliteit die ze realiseren en de organisatievorm
zijn verschillend, evenals de manier van ontwikkelen en de omstandigheden. De inspectie
sluit daar in haar toezicht op aan: de inspectie bepaalt de intensiteit van het toezicht
proportioneel, in relatie tot de kwaliteit van het bestuur. Daarbij is de uitvoering
van het onderzoek op maat, rekening houdend met de kenmerken van het bestuur en de
scholen. Zo komt de inspectie zo effectief mogelijk tot een deugdelijk oordeel en
beperkt zij de toezichtlast. Naast deze onderzoeken bij besturen en hun scholen doet
de inspectie in situaties waarin dat nodig is, zoals nu tijdens de Covid-19 crisis,
meer gericht onderzoek op scholen. Om dat te kunnen doen, heeft de inspectie het voornemen
om niet langer, zoals enkele jaren geleden aan uw Kamer toegezegd, elke vier jaar
alle scholen in het funderend onderwijs te bezoeken.9 De inspectie wil haar capaciteit zo gericht mogelijk inzetten. Onderzoek op scholen
blijft daarbij belangrijk.

Met het rijke beeld dat de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs vastlegt,
speelt de inspectie een belangrijke rol binnen het onderwijsstelsel. Wij hebben vertrouwen
dat de huidige informatiepositie van de inspectie en de combinatie van de verschillende
toezichtvormen zorgen voor effectief toezicht. en voor goed zicht op de verdere ontwikkelingen
van de kwaliteit van het onderwijs.

Moties

Afgelopen jaar heeft uw Kamer twee moties aangenomen die om specifiek toezicht vragen.
De motie Van Meenen vraagt om een uitvoerbaar en hanteerbaar toetsingskader voor nieuwe
onderwijskundige concepten en de motie Van Raan om toezicht op de invloed van bedrijven
op het funderend onderwijs. 10
11 Deze motie roept de regering op tot meer toezicht op onderwijskundige elementen verzorgd
door bedrijven.

Voor beide moties geldt dat in eerste instantie besturen, scholen en leraren verantwoordelijk
zijn voor de beoordeling van, en daarmee aanspreekbaarheid op, de kwaliteit van door
hen gebruikte onderwijsconcepten, lesmaterialen, gastlessen en excursies. Dit vloeit
mede voort uit de grondwettelijke vrijheid van onderwijs, de autonomie van scholen
en de professionele ruimte van leraren, op basis waarvan de overheid terughoudend
moet zijn bij het stellen van wettelijke eisen, zeker waar het het «hoe» (bijvoorbeeld
de lesmethode) betreft.

Motie van Meenen

Wij hebben met de inspectie verkend hoe we kunnen bewaken dat besturen en scholen
bij de invoering van een nieuw concept zorgvuldig te werk gaan; gebruik makend van
de meest recente (wetenschappelijke) onderzoeken en inzichten, dat bij de start een
goede kwaliteitscyclus met evaluatie wordt ingericht en de medezeggenschap (MR) tijdig
wordt betrokken en om instemming wordt gevraagd. Wij hebben gezamenlijk geconcludeerd
dat de bestaande deugdelijkheidseisen voldoende duidelijk zijn en voldoende mogelijkheden
geven wanneer een onderwijsconcept «schadelijk is voor leerlingen».

De wettelijke eisen die gelden voor onderwijskundig beleid en de aanpassing daarvan,
het stelsel van kwaliteitszorg en het instemmingsrecht van de MR zijn in dit verband
relevant. In de meeste gevallen functioneert het systeem goed. Wanneer of waar dat
nodig is, kan de inspectie een herstelopdracht geven en vervolgens een sanctie opleggen.
Een afzonderlijk toetsingskader voor onderwijsconcepten naast het bestaande onderzoekskader
heeft daarom geen toegevoegde waarde. Wij denken wel dat scholen en besturen geholpen
zijn met een duidelijker richtsnoer op dit punt, zodat zij hun verantwoordelijkheid
beter kunnen invullen. In het onderzoekskader 2021 zal de cyclus van kwaliteitszorg
en verbetering beter tot uitdrukking komen. Al het onderwijs moet aan de deugdelijkheidseisen
voldoen. De inspectie zal in het onderzoek van een bestuur in het funderend onderwijs
met een of meerdere scholen met een experimenteel onderwijsconcept de wijze waarop
het bestuur de kwaliteit van het onderwijs van deze concepten borgt expliciet meenemen.
Daarnaast zal de inspectie in haar volgende Jaarwerkplan een themaonderzoek over dit
onderwerp inplannen.

Het bestuur neemt het besluit tot onderwijsinnovatie, waarbij het advies van de MR,
schoolleider en andere geledingen in overweging wordt genomen. Het is daarom van belang
dat zij kunnen beschikken over de actuele inzichten over effectieve onderwijsmethoden-
en concepten, zodat zij in staat zijn om te beoordelen wat de voor- en nadelen zijn
van een onderwijskundig concept, en of het ook geschikt is voor de eigen situatie
en wat de randvoorwaarden zijn voor een succesvolle implementatie. Veel kennis over
effectieve methoden is al beschikbaar en toegankelijk. Besturen en scholen kunnen
hiervoor allereerst terecht bij de Kennisrotonde van de NRO en daar ook zelf een vraag
voorleggen. Verder is het van groot belang dat MR’en, waarin ook de ouders vertegenwoordigd
zijn, zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid en rechten op dit punt; de MR
heeft namelijk instemmingsrecht als het gaat om een wijziging van onderwijskundig
beleid en is daardoor in positie om een bestuur kritisch te bevragen en scherp te
houden. Het beter laten functioneren van de MR verdient in het algemeen aandacht.
De CAOP werkt samen met veldpartijen in opdracht van OCW momenteel aan de versterking
en ondersteuning van medezeggenschap.

Motie Van Raan

Scholen hebben de verantwoordelijkheid om richting ouders en leerlingen aanspreekbaar
te zijn op de gemaakte keuzes en de omgang met leermethoden. Er zijn verschillende
afwegingsmechanismen om ervoor te zorgen dat dit gebeurt op een manier die bij de
school past en uiteraard ook binnen de grenzen van de wet. Hierbij spelen met name
ook het interne toezicht en de medezeggenschap een rol. De MR heeft een instemmingsrecht
op het vaststelling of wijziging van het schoolplan en daarmee mede invloed op de
onderwijsinhoud. Ook heeft de MR instemmingsrecht als een bedrijf elementen van het
onderwijs faciliteert of organiseert en als tegenprestatie een eigen boodschap mag
uitdragen. Op deze manier is er via de MR een check op onderwijs door bedrijven. In
het sponsorconvenant wordt bovendien aangegeven dat er geen promotie voor bedrijven
mag voorkomen in lesmateriaal.

De inspectie houdt toezicht op het onderwijs, inclusief door derden georganiseerde
of gefaciliteerde elementen van onderwijs die binnen de wettelijke onderwijstijd onder
de verantwoordelijkheid van de school plaatsvinden. Als de inspectie signalen krijgt
dat er zaken gebeuren die mogelijk strijdig zijn met de wet- en regelgeving, dan kan
de inspectie het schoolbestuur daarop aanspreken.

Het bestaande verantwoordings- en toezichtregime is in onze ogen toereikend om oneigenlijke
beïnvloeding van jonge leerlingen door bedrijven te voorkomen of te corrigeren, zoals
bijvoorbeeld door (MKB-)bedrijven, maar ook goede doelen, NGO’s en maatschappelijke
organisaties die scholen facultatief lesmateriaal aanbieden.

Periodieke toetsing van de deugdelijkheidseisen in het funderend onderwijs

Tijdens de parlementaire behandeling van de initiatiefwet Bisschop, Van Meenen en
Rog in verband met een doeltreffender regeling van het onderwijstoezicht is een tweetal
moties ingediend. In de eerste motie werd de regering verzocht om de bestaande deugdelijkheidseisen
periodiek te evalueren op hun hedendaagse toepassing, consistentie en effectiviteit.12 In de tweede motie werd de regering door de Eerste Kamer verzocht om terughoudendheid
te betrachten in het toevoegen van nieuwe deugdelijkheidseisen, en de deugdelijkheidseisen
daarnaast eens per vier jaar te toetsen op hun noodzaak in relatie tot de bijdrage
aan de onderwijskwaliteit.13 Uw Kamer heeft de uitkomst van de eerste evaluatie in 2016 ontvangen.14 Naar aanleiding van die evaluatie zijn verschillende eisen geactualiseerd.15

Het afgelopen jaar heeft onderzoeksbureau Oberon de deugdelijkheidseisen in het funderend
onderwijs opnieuw geëvalueerd. Het gaat om de eisen in de Wet op het primair onderwijs
(hierna: WPO), de Wet op het voortgezet onderwijs (hierna: WVO), de Wet op de expertisecentra
(hierna: WEC) en de Wet medezeggenschap op scholen (hierna: WMS).

Actualiteitsgehalte en consistentie deugdelijkheidseisen

Oberon constateert dat het merendeel van de bevindingen uit de eerste evaluatie inmiddels
is verwerkt in wetten of in wetsvoorstellen.16 Uit de gevoerde gesprekken blijkt verder dat sectororganisaties, bestuurders, schoolleiders
en de inspectie het overgrote deel van de deugdelijkheideisen als nuttig en actueel
ervaren. Waar eisen ruimte voor operationalisatie of interpretatie laten, wordt dat
in het algemeen niet als bezwaarlijk ervaren.

Er zijn twee deugdelijkheidseisen waarvan enkele bestuurders en schoolleiders zich
afvragen of ze nog wel actueel zijn: de verplichte onderdelen van de schoolgids en
de fusietoets. Over de voorschriften voor de schoolgids zullen wij het gesprek aangaan
met het onderwijsveld. Het wetsvoorstel waarmee de fusietoets in het funderend onderwijs
zou worden aangepast is verworpen in de Eerste Kamer. Daarom laten wij de keuze om
de eisen aan fusies al dan niet aan te passen aan een nieuw kabinet.

Verder geeft Oberon aan dat daar waar sprake is van verschillen, dat met name tussen
sectorwetten het geval is. De heroverweging van een beperkt aantal deugdelijkheidseisen
is al opgenomen in een wetstraject en bij uw Kamer bekend. Voor de resterende verschillen
tussen de deugdelijkheidseisen geldt dat deze grotendeels verklaarbaar zijn. Dit betreft
in het bijzonder de verschillen tussen het (v)so en overige scholen in het funderend
onderwijs en verschillen tussen de WPO, de WVO en de WEC. Deze verschillen doen recht
aan de schaal en functie van het (v)so.

Op één punt zullen wij bezien of het nodig is om de wet te verhelderen. Het betreft
de constatering van Oberon in de WVO dat een bepaling ontbreekt die expliciet regelt
dat onderwijs dat is gevolgd op een andere school voor vo ook geldt als onderwijstijd.

Toepasbaarheid deugdelijkheidseisen in het toezicht

Oberon constateert dat er vier inspectiestandaarden zijn waarbij de deugdelijkheidseisen
de inspectie onvoldoende wettelijke basis bieden voor effectief toezicht en handhaving.
Voor drie daarvan geldt dat de wet inmiddels is aangepast of een wetswijziging in
gang is gezet. De vierde is de standaard «sociale en maatschappelijke competenties»
waarbij Oberon specifiek refereert aan het (v)so. Deze competenties komen terug in
de leergebiedoverstijgende kerndoelen in het Besluit kerndoelen WEC. Een deel van
deze kerndoelen is gericht op brede ontwikkelingsaspecten, zoals de zintuiglijke en
motorische ontwikkeling en de sociale en emotionele ontwikkeling en zijn de grondslag
voor deze standaard. De inhoud en formulering van de kerndoelen wordt momenteel bezien
in de actualisering van het curriculum.

Verder zijn er drie inspectiestandaarden waarbij de regelgeving ruimte laat voor interpretatie.
Die ruimte zou een belemmering voor effectief toezicht kunnen zijn. Het gaat om de
standaarden didactisch handelen, veiligheid en kwaliteitscultuur. Voor aanscherping
van de eisen die ten grondslag liggen aan de eerste standaard biedt het rapport geen
aanleiding. De zorgplicht voor sociale veiligheid wordt momenteel geëvalueerd. Aanpassingen
ten aanzien van de standaard «kwaliteitscultuur» verwerkt de inspectie in de nieuwe
onderzoekskaders.

Covid-19 pandemie en onderwijsresultaten

De inspectie speelt op verschillende manieren in op de Covid-19 pandemie. Dit doet
de inspectie onder meer met onderzoek op afstand, waar mogelijk compacte vierjaarlijkse
onderzoeken bij besturen en hun scholen of opleidingen, de ontwikkeling van toezicht
op afstandsonderwijs en thematisch onderzoek naar de effecten van de pandemie op de
onderwijsresultaten en op achterstanden van leerlingen en studenten. Ook houdt de
inspectie in haar oordelen rekening met de omstandigheden, bijvoorbeeld ten aanzien
van onderwijstijd. De inspectie wil het komende schooljaar ook rekening houden met
de omstandigheden als het gaat om de beoordeling van de onderwijsresultaten. Immers
de beperkingen als gevolg van de pandemie beïnvloeden deze resultaten, en deze invloed
ligt voor een deel buiten de invloedssfeer van besturen en scholen.

Geen oordeel op onderwijsresultaten 2021–2022

Besturen en scholen hebben recht op een fair oordeel. Daarom blijft de inspectie de
onderwijsresultaten wel volgen, maar zal zij het komend schooljaar (2021/2022) bij
de onderzoeken die zij doet op scholen en afdelingen voor po, vo en so geen oordelen
geven op de onderwijsresultaten (standaard OR1 uit het onderzoekskader van de inspectie).

Leerlingen hebben recht op goed onderwijs. De inspectie blijft de onderwijsresultaten
daarom komend schooljaar wel nauwgezet volgen. Het gaat immers om een cruciale deugdelijkheidseis.
De inspectie neemt de onderwijsresultaten mee in de risicodetectie. Waar de inspectie
risico’s ziet, doet zij ook in schooljaar 2021–2022 risicogericht kwaliteitsonderzoek.
Dit kan op school- of afdelingsniveau nog steeds leiden tot het oordeel «onvoldoende»
of «zeer zwak». Met dien verstande dat de onderwijsresultaten daar dan in het schooljaar
2021/2022 niet in meewegen.

Van belang is dat scholen die mede op basis van de onderwijsresultaten risico’s laten
zien, kunnen aanhaken bij het Nationaal Programma Onderwijs na Corona. Besturen en
scholen met prestaties die ook voor de Covid-19 crisis al reden tot zorg gaven, participeren
bovendien in het programma «Goed worden, goed blijven» of «Leren verbeteren» met de
daarbij behorende monitoring.

Scholen die het oordeel «zeer zwak» of «onvoldoende» hebben, kunnen zich in het schooljaar
2021–2022 rehabiliteren, ook al geeft de inspectie geen oordeel over de onderwijsresultaten.
Voorwaarde zal zijn dat de inspectie in een integrale weging op basis van haar onderzoekskader
geen risico’s ziet.

Verder zal het in het schooljaar 2021/2022 mogelijk blijven om de waardering «goed»
aan te vragen. Normaal gesproken is daarvoor nodig dat de inspectie minimaal het oordeel
«voldoende» geeft op de onderwijsresultaten. Ook voor het in aanmerking kunnen komen
voor de waardering «goed» zal komend schooljaar als voorwaarde gelden dat de inspectie
in een integrale weging op basis van haar onderzoekskader geen risico’s ziet.

Doorwerking in volgende jaren

Een belangrijke vraag is hoe het niet geven van oordelen op de onderwijsresultaten
in het schooljaar 2021–2022 doorwerkt in volgende jaren. Een andere in dit verband
relevante vraag is hoe de pandemie zich verder ontwikkelt. De aanpassing van het toezicht
zoals verwoord in deze nota geldt vooralsnog voor het schooljaar 2021–2022. Nogmaals,
het gaat hier om een cruciale deugdelijkheidseis, waar we niet lichtvaardig mee moeten
omgaan. De inspectie werkt op dit moment aan de meerjarige aanpak van de oordelen
die zij verbindt aan de onderwijsresultaten.

Ten slotte

De onderzoeken van de RU, de inspectie en Oberon geven richting voor een beperkt aantal
aanpassingen in het toezicht op het onderwijs. Er is geen aanleiding om het toezicht
opnieuw integraal te vernieuwen. Wel zijn er aanknopingspunten om het bestuursgericht
toezicht te versterken en te verbeteren en om ruimte te geven waar dat de kwaliteit
van het onderwijs en de effectiviteit van het toezicht versterkt. Besturen zijn verantwoordelijk
voor de kwaliteit van het onderwijs op hun scholen en instellingen. Bewaking van die
kwaliteit door toezicht is en blijft een belangrijke verantwoordelijkheid van de overheid.
Mede door het bestuursgericht toezicht, met waarborgen van de deugdelijkheidseisen
en het stimuleren van besturen om eigen ambities te stellen en te verbeteren, krijgen
leerlingen waar ze recht op hebben: kwalitatief goed onderwijs. Hier werken wij continu
aan en wij zullen dat blijven doen.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
I.K. van Engelshoven

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media,
A. Slob