Brief regering : Realisatiefase samenwerkingsplatform cybersecurity kennis en innovatie

Nr. 723 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 december 2020

Begin dit jaar heb ik uw Kamer geïnformeerd over de oprichting van een nieuw publiek-privaat
samenwerkingsplatform voor kennis en innovatie op het gebied van cybersecurity (Kamerstuk
26 643, nr. 674). Mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid, de Minister van Defensie, de
Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) en de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties informeer ik uw Kamer over de stand van zaken.

Ontwikkelingen in het digitale domein volgen elkaar in een hoog tempo op. Nederland
moet nu en in de toekomst maatregelen kunnen nemen tegen bekende en nog onbekende
digitale dreigingen. Hiervoor is het essentieel dat de ontwikkeling en toepassing
van Nederlandse kennis en kunde meebeweegt met de snelle ontwikkelingen in het digitale
en technologische domein. Dit kan onder meer bereikt worden door middel van intensieve
samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen.1 Een hoogwaardige en autonome Nederlandse kennispositie op het gebied van cybersecurity
vermindert ongewenste afhankelijkheid van expertise en oplossingen uit het buitenland.
Bovendien stelt een solide kennisbasis op het terrein van cybersecurity Nederland
in staat om op een veilige wijze de economische en maatschappelijke kansen van digitalisering
te verzilveren.2

In deze context heeft het kabinet verkenningen laten uitvoeren door TNO, NWO en cyberveilig
NL naar de mogelijkheden en aanknopingspunten voor een vernieuwde aanpak (Kamerstuk
26 643, nr. 674). Uit deze verkenningen blijkt dat samenwerking over de gehele cybersecurity kennis-
en innovatieketen versterkt moet worden. Een belangrijk onderdeel van deze benodigde
versterking is het beter verbinden van vraag en aanbod van cyberkennis en het beter
coördineren van dit proces.

Het kabinet heeft daarom voorgesteld om een nieuw publiek-privaat samenwerkingsplatform
op te richten dat de maatschappelijke krachten op het terrein van onderzoek, innovatie
en onderwijs moet bundelen (Kamerstuk 26 643, nr. 674).

Het platform dient relevante partijen, expertise, instrumenten en middelen uit het
cybersecurity domein bij elkaar te brengen in een thematische en ketengeoriënteerde
aanpak. Daarmee bouwt het platform voort op het werk van Dcypher, met een bredere
scope en meer slagkracht. Dcypher is per 1 oktober 2020 beëindigd en de transitie
naar het nieuwe platform wordt zo spoedig mogelijk afgerond. Over de vormgeving van
het nieuwe platform is recent advies uitgebracht door vijf kwartiermakers uit wetenschap,
onderwijs, bedrijfsleven en overheid.

Advies kwartiermakers

In vervolg op de hierboven genoemde verkenningen en een informatiebijeenkomst met
betrokken maatschappelijke partners, zijn vóór de zomer vijf kwartiermakers gevraagd
om advies uit te brengen over de vormgeving van het nieuwe samenwerkingsplatform.
Medio augustus jl. is het definitieve adviesrapport opgeleverd. Hierin worden voorstellen
gedaan voor een strategisch narratief, een thematische werkwijze, de organisatie en
de financiering (zie bijlage)3.

De kwartiermakers hebben onder andere geadviseerd om zo spoedig mogelijk te starten
met de inrichting van het platform. Conform het advies van de kwartiermakers zal er
een bestuur moeten aantreden en een platformbureau worden opgericht, met onderwijs-,
onderzoeks- en innovatiemakelaars, om de verbinding te leggen tussen het veld, experts
en het platform. Daarnaast moeten er inhoudelijke thema’s worden bepaald en er moet
verbinding worden gelegd met het beschikbare instrumentarium van de deelnemende partijen.

Het kabinet is de kwartiermakers zeer erkentelijk voor het vele werk dat zij in korte
tijd verricht hebben, en het gedegen en gedragen eindresultaat. Met het advies is
een stevige basis gelegd voor de vervolgstappen die noodzakelijk zijn om te komen
tot een breed gedragen publiek-privaat samenwerkingsplatform. Het advies onderstreept
de doelstellingen die het kabinet wenst te bereiken met het vernieuwde platform en
wij herkennen het belang van een thematische, inhoudelijk gedreven aanpak, alsmede
de noodzaak om partners over de hele keten van onderwijs, onderzoek en innovatie te
betrekken.

Vervolgstappen

Op basis van het advies van de kwartiermakers hebben de betrokken ministeries een
aantal vervolgstappen in gang gezet.

Inrichting van het platform

Er wordt gezocht naar kandidaten voor een bestuursfunctie binnen het nieuwe platform.
Doelstelling voor het bestuur is het stimuleren van bottom-up samenwerking tussen
de publieke en private partijen op een thematische en ketengeoriënteerde wijze. Het
bestuur stelt in samenwerking met de betrokken partners de strategie van het platform
vast en ziet erop toe dat de missie en visie van het samenwerkingsplatform gerealiseerd
worden. Daarnaast stelt het bestuur de activiteiten van het platform vast in het jaarlijkse
werkplan, op basis van relevante (beleids)agenda’s en overige relevante instrumenten. Betrokken partners uit het veld
adviseren aan zowel bestuur als platformbureau over de operationele invulling van
programma’s en projecten.

Bij de invulling van het bestuur wordt toegezien op een evenredige vertegenwoordiging
vanuit kennisinstellingen, bedrijfsleven en overheid, gespreid over de gebieden onderwijs,
onderzoek en innovatie. Daarbij is diversiteit van het bestuur een belangrijk uitgangspunt.

De functionele leiding van het platformbureau wordt belegd bij een platformmanager.
Op korte termijn zal de wervingsprocedure worden gestart voor deze functie en voor
de overige bemensing van het platformbureau. Het platform wordt ondergebracht bij
de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). RVO.nl heeft veel ervaring in
het ondersteunen van publiek-private samenwerking en heeft goed zicht op relevant
instrumentarium voor de beoogde samenwerking.

Inhoudelijke agendering en programmering

Sinds 1 oktober 2020 wordt gewerkt aan de processen rondom de agendering en programmering
van de inhoudelijke thema’s. Samen met verschillende kennisinstellingen en een aantal
partners uit bedrijfsleven en overheid wordt gewerkt aan concrete thematische routekaarten.
Naarmate de agenderings- en programmeringsprocessen vorderen zal het platformbureau
zich verder ontwikkelen. Over twee jaar zal het functioneren van het samenwerkingsplatform
geëvalueerd worden.

Op dit moment is er een budget van € 5 miljoen voor onderwijs, onderzoek en innovatie
op het gebied van cybersecurity.4 Deze middelen zullen worden ingezet voor de hierboven genoemde routekaarten op het
gebied van onderwijs, onderzoek, en innovatie, en voor het platform.

Uit dit budget heeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat recent de Nationale
Wetenschapsagenda call «Cybersecurity-, governance- en cryptologievraagstukken» opgehoogd met € 1,5 miljoen. Deze onderzoekscall van in totaal circa € 9,5 miljoen
wordt door zeven verschillende ministeries gefinancierd. NWO heeft, met middelen van
OCW, ook € 3 miljoen bijgedragen. Het grote aantal inschrijvingen op deze call onderstreept
de relevantie van het onderwerp en de betrokkenheid van de cyber community.

Tot slot

Het kabinet acht het van groot belang dat het nieuwe platform de plek zal worden waar onderwijs, onderzoek en innovatie op het gebied van cybersecurity
effectief bij elkaar komen. Door de krachten te bundelen kan Nederland een volgende
stap zetten naar een digitaal veiliger Nederland en het verzilveren van de daaraan
verbonden economische kansen. Ik zal uw Kamer medio 2021 informeren over de verdere
vormgeving van het samenwerkingsplatform.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, M.C.G. Keijzer