Brief regering : Uitvoering van de motie van het lid Marijnissen c.s. over een plan om Nederland meer in beweging te krijgen (Kamerstuk 25295-437)

Nr. 504 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG EN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID,
WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 oktober 2020

Op 25 juni jl. heeft uw Kamer een motie van het lid Marijnissen c.s.1 aangenomen waarin het kabinet wordt verzocht een plan uit te werken om Nederland
meer in beweging te krijgen. VWS heeft de uitvoering hiervan ter hand genomen. Op
7 juli jl heeft een overleg plaatsgevonden in aanwezigheid van de departementen VWS,
OCW, SZW, IenW en BZK samen met de sportsector en de wetenschap. Naar aanleiding hiervan
stellen wij u mede namens de hierboven genoemde bewindspersonen met deze brief op
de hoogte over de aanpak om de komende maanden te komen tot een «routekaart bewegen».

Aanleiding

De afgelopen periode is er vanuit de sportsector en de zorgprofessionals aandacht
gegenereerd voor meer bewegen en sporten door de dag heen, ten behoeve van een vitale
samenleving. Op 22 mei jl heeft een aantal departementen een brief ontvangen van prominenten2 uit de sport- en beweegsector met de oproep sporten en bewegen meer te integreren
in ons dagelijks leven, ofwel Bewegen het nieuwe normaal! De vraag aan het kabinet is om het maatschappelijk belang van voldoende bewegen
te benadrukken en tot een rijksbrede aanpak te komen.

Oók nu in coronatijd, nu we mensen vragen contacten en mobiliteit te verminderen blijft
bewegen belangrijk. Wandelen, fietsen en trainen binnen de mogelijkheden van de coronamaatregelen
blijft van groot belang.

Vervolgaanpak

Op 7 juli hebben de betrokken ministeries hun commitment uitgesproken om tot een gemeenschappelijke
aanpak te komen. Deze zomer hebben wij een interdepartementale werkgroep samengesteld
bestaande uit de betrokken departementen en een afvaardiging vanuit de sportsector
en de wetenschap. Startpunt is het in kaart brengen van het «bewegen in het dagelijks
leven» van verschillende groepen mensen in diverse levensfasen.

Vervolgens brengen we kansrijke initiatieven/interventies in kaart, inclusief de benodigde
financiële investeringen. Het streven is om deze routekaart te realiseren in april
2021. De routekaart kan helpen bij het formuleren van beleid van het volgende kabinet.
Waar mogelijk zullen ook in deze kabinetsperiode initiatieven worden ondernomen om
bewegen te bevorderen.

De ambitie uit het huidige preventieakkoord is dat in 2040 75 procent van de bevolking
aan de beweegrichtlijnen voldoet. Deze richtlijnen zijn in 2017 opgesteld door de
Gezondheidsraad3. Deze norm stelt dat volwassenen 150 minuten per week matig intensief bewegen, en
dat kinderen 60 minuten per dag matig intensief bewegen. Momenteel voldoet ongeveer
de helft (49%) van de Nederlanders van vier jaar en ouder aan de beweegrichtlijn.
In de bijlage4 vindt u een factsheet van het RIVM over trends in de beweegrichtlijnen. Sinds het
opstellen van de richtlijnen zijn er meer wetenschappelijke aanwijzingen gevonden
voor de positieve effecten van minimaal 30 minuten matig intensief bewegen aan één
stuk, wat noodzakelijk is om een daadwerkelijke verbetering in het functioneren van
bijvoorbeeld het immuunsysteem te bewerkstelligen. Tevens is er meer kennis opgedaan
in hoe lang per keer men het zitten van kinderen en volwassenen moet onderbreken om
het negatieve effect van zitten teniet te doen. Deze inzichten vormen onderdeel van
dit traject.

Inhoudelijke context aanpak routekaart

Het vergroten van bewegen in het dagelijks leven zal centraal staan. Bewegen is van
groot belang onder andere om het immuunsysteem te versterken, om hart- en vaatziekten
of diabetes type 2 te voorkomen en voor de ontwikkeling van het brein. Dat geldt in
het bijzonder voor mensen in een kwetsbare positie. De coronacrisis leert ons eens
te meer het belang van een gezonde leefstijl en bewegen en de noodzaak ervoor te zorgen
dat meer mensen vitaal en weerbaar worden. Daarnaast hebben we in de afgelopen tijd
gezien dat samen bewegen en sporten ook een belangrijke sociaal-maatschappelijke functie
heeft en voor grote groepen mensen bijdraagt aan binding en cohesie in onze samenleving.

Van groot belang is onderscheid te maken naar verschillende groepen en levensfasen.
Zo ligt het percentage van mensen die aan de beweegrichtlijnen voldoen, voor jonge
kinderen vanaf vier jaar steevast hoger (56%) dan voor kinderen tussen de 12 en 18 jaar
(40%). Van de volwassenen tussen de 18 en 64 jaar voldoet 52% aan de beweegnorm, bij
ouderen is dat 40%. Daarbij zijn er grote verschillen tussen groepen in het beweeggedrag.
Zo halen jonge kinderen hun beweging voor een belangrijk deel uit buitenspelen en
sporten. Voor jongeren tussen 11 en 17 jaar is sportdeelname belangrijk en voor volwassenen
en ouderen is naast sportdeelname, beweging tijdens het werk en recreatief fietsen
en wandelen belangrijk. Deze verschillen zijn van groot belang voor het formuleren
van een vervolgaanpak.

Aansluiting huidig beleid

Het bevorderen van bewegen is een stevige uitdaging. Dit kabinet spant zich in voor
het bevorderen van sporten en bewegen en breder op het stimuleren van een gezonde
leefstijl. Vanuit de landelijke overheid zijn er diverse initiatieven gestart of gerealiseerd
zoals het Sportakkoord, het Preventieakkoord, Gezonde School, City Deals, Doortrappen!,
Ruimte voor Lopen of Vitaal Bedrijf. Stuk voor stuk stappen in de goede richting,
maar er is meer nodig voor een trendbreuk richting die ambitie van 75%.

In de routekaart zal rekening worden gehouden met de (potentiële) effecten en de lessen
van de huidige beleidsinzet. Daarnaast zal naar maatregelen worden gezocht die de
ambitie bereikbaar maken. Daarvoor hebben we inzet van vele kanten nodig. De eerste
stappen zijn positief. Zo heeft de sportsector al aangegeven de bestaande infrastructuur
van de 24.000 sportverenigingen in Nederland beter te willen benutten en meer te willen
verbinden aan de school, de naschoolse opvang, de werkvloer en de wijken waar ouderen
en kwetsbaren wonen. Naast de sportsector hebben partijen als VNO-NCW, ANWB en NLActief
(de fitnessbranche) te kennen gegeven graag mee te denken over de boodschap naar meer
bewegen in het dagelijks leven. Wij zijn hen en de initiatiefnemers van het manifest
Bewegen het nieuwe normaal! hier erkentelijk voor.

Tot slot

Eind november 2020 ben ik voornemens uw Kamer te informeren over de voortgang van
de initiatieven van de werkgroep tijdens het wetgevingsoverleg sport.

De Minister voor Medische Zorg, T. van Ark

De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, P. Blokhuis