Brief regering : Beantwoording van vragen, gesteld tijdens het Notaoverleg van 12 oktober 2020, over aanvullende informatie met betrekking tot de aanwijzing van de BSO-bus

Nr. 876 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 oktober 2020

Op 12 oktober jl. is in het Notaoverleg verkeersveiligheid om aanvullende informatie
gevraagd met betrekking tot de aanwijzing van de BSO-bus. Daarnaast is ook gevraagd
hoe het toezicht op de BSO-bus is geregeld. In deze brief ga ik eerst in op de technisch-inhoudelijke
vraag, zoals gesteld door het lid Van Aalst (PVV). Vervolgens komt het toezicht op
de BSO-bus aan de orde.

Technisch-inhoudelijke vragen en afwijking van de beleidsregel

Het lid Van Aalst stelde, onder verwijzing naar de risico-inventarisatie van de SWOV,
dat de BSO-bus in strijd is met de Beleidsregel aanwijzing bijzondere bromfietsen
(hierna «de Beleidsregel»), omdat het besturen van het voertuig via mechanische overbrenging
op de voorwielen plaatsvindt en er dus sprake zou zijn van voorwielaandrijving.

Ik heb bij de RDW, SWOV en de fabrikant navraag gedaan en alle drie bevestigen dat
de aandrijving op de achterwielen plaatsvindt en de besturing op de voorwielen, conform
de eisen uit de Beleidsregel. Mogelijk is hier verwarring over ontstaan door de zin
«Het besturen van het voertuig gebeurt via mechanische overbrenging op de voorwielen» die in de risico-inventarisatie staat. De aandrijving van het voertuig vindt plaats
op de achterwielen. De besturing vindt plaats via een stuurkolom die met een stuurstang
(mechanisch) is verbonden aan de voorwielen. Dat blijkt uit het inlichtingenformulier
waarnaar de SWOV heeft verwezen in haar risico-inventarisatie en waaraan werd gerefereerd
in het notaoverleg. Op uw verzoek leg ik u dit inlichtingenformulier ter vertrouwelijke
inzage voor1.

De enige afwijking van de beleidsregel die door de RDW is geconstateerd, betreft het
aantal zitplaatsen in de BSO-bus. De BSO-bus is voorzien van 10 zitplaatsen in plaats
van maximaal 8. Voor het overige voldoet de BSO-bus aan alle technische eisen uit
de Beleidsregel. Over het aantal zitplaatsen is naar aanleiding van het Algemeen Overleg
van 16 april 2019 (Kamerstuk 29 398, nr. 702) de motie van de leden Gijs van Dijk en Schonis aangenomen2. Hierin heeft Uw Kamer opgeroepen om, bij uitzondering, maximaal tien passagiers
toe te staan in de BSO-bus, mits er harde afspraken over in ieder geval veilige schoolroutes,
rijvaardigheidseisen en de minimumleeftijd van bestuurders zijn vastgelegd. Deze afspraken
zijn vastgelegd in een convenant met de kinderopvangsector dat op 10 juli 2019 naar
Uw Kamer is gestuurd3.

Toezicht op de bijzondere bromfietsen

Ik heb Uw Kamer toegezegd om te schetsen hoe het toezicht op de bijzondere bromfietsen
is geregeld. Op 17 december 20194 heb ik Uw Kamer, mede namens de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
en de Minister voor Medische Zorg en Sport, hier een brief over gestuurd, waarin een
toelichting is gegeven op het toezicht door de Inspectie SZW en de NVWA.

Het toezicht op bijzondere bromfietsen kent twee invalshoeken. Ten eerste is er toezicht
vanuit de Beleidsregel. Ten tweede is er toezicht in het kader van de Machinerichtlijn.
In het onderstaande overzicht is weergegeven welke vormen van toezicht er zijn en
wie verantwoordelijk is voor de uitvoering van dat toezicht.

Productiefase

Het toezicht in de productiefase, bij de aanvraag tot aanwijzing van een voertuig
als bijzondere bromfiets, is bij de RDW belegd. De RDW beoordeelt het kwaliteitssysteem
voor de fabricage van de bijzondere bromfiets door middel van een fysieke audit en
een dossieronderzoek. Zodra de conformiteit van productie (CoP) volgens de RDW voldoende
is aangetoond, geeft de RDW een Compliance Statement af. Ook beoordeelt de RDW ten
behoeve van de aanwijzing of het voertuig aan de technische eisen uit de Beleidsregel
voldoet. De RDW beoordeelt verder of de fabrikant en de producten aan de gestelde
eisen van de Beleidsregel blijven voldoen. Toezicht op de conformiteit van productie
is hiermee geborgd.

Handelsfase

In de handelsfase hebben zowel de ILT als de NVWA en Inspectie SZW een rol in het
toezicht. De ILT heeft op dit moment in de handelsfase een onderzoekstaak en kan controleren
of de verhandelde exemplaren voldoen aan de aanwijzing. Sinds de inwerkingtreding
op 1 september 2020 van de wijziging van de Wegenverkeerswet 19945 is de ILT bovendien aangeduid als volwaardig markttoezichthouder op bijzondere bromfietsen.
Dat betekent dat de ILT voortaan ook handhavend kan optreden in het geval van geconstateerde
gebreken. Met het oog daarop wordt de ILT nog formeel aangewezen als toezichthouder,
wat naar verwachting in november gereed is.

Het toezicht in het kader van de Machinerichtlijn is geregeld in het Warenwetbesluit
machines en ziet onder meer op de organisatie van het markttoezicht. De NVWA ziet
in de handelsfase toe op naleving van de voorschriften die in de Warenwet worden gesteld
aan producten die zijn bestemd voor consumentengebruik. De Inspectie SZW ziet in de
handelsfase toe op de naleving van de voorschriften die op basis van de Warenwet aan
producten worden gesteld, voor zover het beroepsmatige toepassing betreft. Het toezicht
in het kader van de Machinerichtlijn vindt achteraf plaats op basis van risicogericht
toezicht en signalen. Hierbij kunnen beide toezichthouders handhavend optreden en
indien nodig producten uit de handel halen.

Gebruiksfase

In de gebruiksfase heeft de RDW, op basis van het Warenwetbesluit algemene productveiligheid,
de mogelijkheid om een bijzondere bromfiets terug te roepen (recall). In het kader
van de verdere implementatie van de eerder genoemde wijziging van de Wegenverkeerswet
1994 wordt nog nader gekeken naar de verdeling van de toezichtstaken van de RDW en
de ILT. Op het moment dat een voertuig op de weg rijdt en daarvoor geen aanwijzing
is gegeven overeenkomstig de Wegenverkeerswet 1994, is deze illegaal aanwezig op de
weg. De politie is in het kader van de Wegenverkeerswet 1994 op dat moment de handhavende
instantie. De Inspectie SZW kan de werkgever verbieden het arbeidsmiddel (voertuig)
nog langer aan de werknemer ter beschikking te stellen indien het niet voldoet aan
de gestelde eisen bij of krachtens de Arbeidsomstandighedenwet.

Samenwerkingsafspraken ten aanzien van toezicht

Zoals ook is aangegeven in mijn verzamelbrief verkeersveiligheid6 van 25 mei jl. hebben de ILT, Inspectie SZW, NVWA en RDW afspraken gemaakt over de
verdeling van het toezicht om te bevorderen dat het toezicht op elkaar wordt afgestemd.
De afspraken betreffen het vervullen van een «oog en oor functie» voor elkaar door
bij geconstateerde tekortkomingen bij een bijzondere bromfiets, dit aan elkaar door
te geven en het uitwisselen van informatie die mogelijk relevant is voor het eigen
toezicht.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga