Brief regering : Verslag informele videoconferentie Raad voor Concurrentievermogen 18 september 2020

Nr. 504
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 oktober 2020

Bijgevoegd vindt u het verslag van de informele videoconferentie van de Raad van Concurrentievermogen
van 18 september jl. Er is gesproken over de rol van de interne markt bij het herstel
van de Europese economie, mede op basis van een discussiepaper «Verdiepen van de interne
markt voor een krachtig economisch herstel en een concurrerend, duurzaam Europa» dat
het Duits voorzitterschap heeft opgesteld.

Uw Kamer was eerder geïnformeerd via de geannoteerde agenda die voor deze Raad is
opgesteld dat er een gedachtewisseling zou plaatsvinden over het internationale concurrentievermogen
en de weerbaarheid van de industrie (Kamerstuk 21 501-30, nr. 497). Het Duits voorzitterschap heeft dit onderwerp van de agenda gehaald, mogelijk komt
het tijdens een volgende Raad terug op de agenda. De raadsconclusies interne markt1 zijn via een schriftelijke procedure vastgesteld, omdat tijdens een videoconferentie
formeel geen conclusies mogen worden aangenomen.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
M.C.G. Keijzer

Interne markt en het economisch herstel

Beleidsdebat

Eerste Vicepresident Vestager riep lidstaten op om gezamenlijk met de Commissie te
werken aan het volledig herstellen van de interne markt en het slechten van barrières.
Hierbij is de rol van de nieuw opgerichte Task Force Interne-markthandhaving (SMET)
cruciaal. Commissaris Breton onderschreef dat. Hij verwees naar de houding van sommige
lidstaten die aan de begin van de crisis eenzijdige maatregelen hebben genomen met
als gevolg dat de interne markt werd ondermijnd. Nederland heeft aangegeven dat het
belangrijk is dat de Commissie prioriteit geeft aan het voorkomen van protectionistisch
maatregelen die de integriteit van de interne markt ondermijnen.

Nederland, gesteund door veel lidstaten, heeft verder benadrukt het belang van concrete
acties ondernemen en hechte samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten nadat
de raadsconclusies interne markt zijn aangenomen. Dit moet ook de basis vormen voor
het strategisch rapport interne markt dat door de Commissie op 15 januari 2021 gepubliceerd
zal worden. Meerdere lidstaten vroegen ook aan de Commissie om meer aandacht te schenken
aan de dienstensector in haar prioritering van acties.

De Commissie ziet de noodzaak voor nieuwe instrumenten om een toekomstige crisis beter
te kunnen managen en zal dit meenemen in haar evaluatie van de huidige crisis begin
volgend jaar. Commissaris Breton gaf aan het werk van de SMET te willen versnellen,
zodat ze snel een bijdrage kan leveren aan het wegnemen van belemmeringen en het handhaven
van de interne markt regelgeving. Veel lidstaten benadrukten het belang van een spoedig
herstel van de interne markt en vroegen om bijzondere aandacht voor het mkb.

Op het gebied van staatsteun gaf Eerste Vicepresident Vestager aan dat er bewust ruimte
is gecreëerd voor lidstaten om gebruik te maken van staatssteun, maar dat dat wel
moet gebeuren binnen de kaders van de interne markt. De Commissie zal door middel
van een consultatie in detail kijken naar de uitgaven in ieder lidstaat.

Deze consultatie zal de Commissie ook helpen in haar afweging om eind 2020 wel of
niet de tijdelijke kaderregeling voor staatsteun te verlengen, en als dat het geval
is onder welke voorwaarden dat zou moeten gebeuren. Veel lidstaten deden een oproep
aan de Commissie om de tijdelijke kaderregeling voor staatssteun te verlengen omdat
de crisis nog niet voorbij is. Het is van belang dat Europa zoveel mogelijk banen
behoudt, maar ook dat het verschil in economisch herstel tussen lidstaten niet te
groot wordt. In reactie hierop gaven enkele lidstaten aan dat een mogelijke verlenging
tijdelijk zou moeten zijn. Het risico van een langere verlenging is dat het meer een
permanent karakter gaat krijgen met als gevolg een verzwakte interne markt.

Eerste Vicepresident Vestager gaf aan dat het huidige mededingingsbeleid in Europa
onvoldoende is om een gelijk speelveld te borgen. De Commissie zal op dan ook met
een wetsvoorstel komen dat het huidige instrumentarium zal aanvullen. Nederland gaf
aan uit te kijken naar het voorstel en verwees naar het eigen voorstel voor een level playing field instrument. Het is belangrijk dat het wetsvoorstel van de Commissie verstorend gedrag door staatsgesteunde
bedrijven uit derde landen op de interne markt kan aanpakken. Veel landen beaamden
het grote belang van een gelijk speelveld op de interne markt.

Daarnaast heeft Eerste Vicepresident Vestager benadrukt dat een gelijk speelveld op
de interne markt cruciaal is voor het concurrerend vermogen van Europese bedrijven.
Met name de transitie naar een klimaat neutrale economie, digitalisering en een circulaire
economie zijn hierbij een uitdaging. Verder focust de Commissie zich op de klimaattransitie
en de digitale transitie in het economisch herstel. Hierbij is de weerbaarheid van
de interne markt ook een belangrijk aandachtspunt. Meerdere lidstaten onderstreepten
het belang van «strategische autonomie» en spraken hun hoop uit dat de update van
de industriestrategie dit meeneemt.

Eerste Vicepresident Vestager gaf aan dat de Commissie bij het beoordelen van de herstelplannen
kijkt naar de volgende vier prioriteiten: 1) uitrol nieuwe generatie van connectiviteit
2) digitale publieksdienstverlening, 3) informatietechnologieën die opgeschaald kunnen
worden (e.g. Cloud computing) en 4) toekomstgericht leren en ontwikkelen van vaardigheden.
Veel lidstaten gaven aan dat deze prioriteiten worden meegenomen in de nationale herstelplannen
en wezen op het belang van het mkb. Nederland gaf aan dat het noodzakelijk is om structurele
hervormingen te koppelen aan de nationale herstelplannen. Sommige lidstaten zien nu
een kans om structurele hervormingen in te voeren ten behoeve van Europa’s digitalisering
en verduurzaming.

Commissaris Breton sprak ook de ambitie uit om de interne markt een nieuwe impuls
te geven op diensten, fiscaliteit en de sociale dimensie van de interne markt. De
Commissie zal dit najaar een overzicht publiceren op welke gebieden de interne markt
versterkt kan worden. Hierbij wordt er ook gekeken naar hoe zich dit verhoudt tot
ecosystemen en strategisch autonomie. Enkele lidstaten verwezen expliciet naar nieuwe
voorstellen op het gebied van fiscaliteit om ervoor te zorgen dat de interne markt
eerlijk functioneert.