Brief regering : Financiële verantwoording 2019 project Verwerving F-35

Nr. 460
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 mei 2020

Mede namens de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat bied ik u, conform
de brief van de Vaste Commissie Defensie «Overbrengen commissiebesluiten inzake informatievoorziening
F-35» en de (gewijzigde) uitgangspuntennotitie groot project Verwerving F-35 uiterlijk
gelijktijdig met het jaarverslag van het Ministerie van Defensie (Kamerstuk 35 470 X, nr. 1), de financiële verantwoording over het jaar 2019 van het project Verwerving F-35
aan.

De financiële verantwoording over het voorgaande kalenderjaar wordt vergezeld van
een controleverklaring van de Auditdienst Rijk1.

De Staatssecretaris van Defensie,
B. Visser

Financiële verantwoording 2019 project Verwerving F-35

Tabel 1: Gerealiseerde ontvangsten (in miljoen €)

 

ontvangen t/m 2018

ontvangen in 2019

ontvangen t/m 2019

Eenmalige bijdrage industrie

4,5

0,0

4,5

Afdrachten uit hoofde van omzet

11,5

2,8

14,3

Verrekening PRL voorschot

15,1

0,0

15,1

Royalty's

2,5

5,8

8,3

Totaal

33,6

8,6

42,2

Tabel 2: Gerealiseerde betalingen (in miljoen €)

 

betaald t/m 2018

betaald in 2019

betaald t/m 2019

Concept Demonstration Phase (Defensie)

10,5

0,0

10,5

Concept Demonstration Phase (EZK)

82,8

0,0

82,8

System Development and Demonstration

792,2

0,0

792,2

Nederlandse projecten

38,3

0,0

38,3

Voortgezette verwervingsvoorbereiding

1.220,4

835,3

2.055,7

Bijdrage doorontwikkeling PSFD-fase

59,5

0,0

59,5

Totaal

2.203,7

835,3

3.039,0

Tabel 3: Aangegane en openstaande verplichtingen (in miljoen €)

Deelfasen

openstaand per 311218

nieuw in 2019

verrekend in 2019

openstaand per 311219

Voortgezette verwervingsvoorbereiding

1.334,9

1.405,5

835,3

1.905,1

Bijdrage doorontwikkeling PSFD-fase

4,6

0,0

0,0

4,6

Totaal

1.339,5

1.405,5

835,3

1.909,7

Tabel 4: Openstaande voorschotten (in miljoen €)

Deelfasen

openstaand per 311218

nieuw in 2019

verrekend in 2019

openstaand per 311219

Nederlandse projecten

28,7

0,0

14,0

14,7

Voortgezette verwervingsvoorbereiding

143,4

0,4

58,5

85,3

Bijdrage doorontwikkeling PSFD-fase

25,3

0,0

4,7

20,6

Totaal

197,4

0,4

77,2

120,6

Tabel 5: Openstaande vorderingen (in miljoen €)

Openstaande vorderingen (in miljoen €)

openstaand per 311218

ingesteld in 2019

ontvangen in 2019

openstaand per 311219

Royalty's geleverde FMS toestellen

4,2

5,5

5,8

3,9

Toelichting bij tabellen 1 t/m 5

Algemeen

Bovenstaande tabellen geven voor de verschillende fasen van het project inzicht in
de gerealiseerde ontvangsten, de gerealiseerde betalingen, de aangegane en openstaande
verplichtingen, de verstrekte, verrekende en de openstaande voorschotten, de ingestelde,
ontvangen en openstaande vorderingen naar de stand van begin en ultimo 2019. Dit overzicht
is opgesteld in overeenstemming met de vereisten voor financiële verslaggeving, zoals
opgenomen in de Comptabiliteitswet en de Regeling Grote Projecten.

Ontvangsten

In 2019 heeft het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat € 2,8 miljoen aan afdrachten
ontvangen uit hoofde van € 137,7 miljoen aan omzet in 2018 door de Medefinancieringsovereenkomst-bedrijven
(MFO-bedrijven). Het totaal aan ontvangsten sinds 2008 bedraagt hiermee € 18,8 miljoen
inclusief de eenmalige bijdrage van de industrie in 2002 van € 4,5 miljoen. Van de
FMS-partnerlanden is er in 2019 € 5,8 miljoen aan royalty’s ontvangen.

Betalingen

Betalingen in vreemde valuta geschieden tegen dagkoers dan wel termijnvaluta. De verantwoording
in de administratie van Defensie geschiedt tegen de maandkoers van de betreffende
maand van betaling. Bij deze boekingsgang ontstaan verschillen tussen de werkelijke
koers van betaling en de verantwoorde koers. Deze verschillen kunnen significant zijn.
Deze werkwijze geldt voor Defensie als geheel, en is niet specifiek voor het project
verwerving F-35.

In 2019 is, onder Voortgezette Verwervingsvoorbereiding, een bedrag van € 835,3 miljoen
betaald. Hiermee komt de totale betalingstand tot en met 2019 op € 3.039,0 miljoen.

Verplichtingen

De openstaande verplichtingen ultimo 2019 worden gewaardeerd tegen de koersen van
31 december 2019, dan wel de voor de betreffende specifieke verplichtingen overeengekomen
termijnkoersen.

In 2019 is er, onder Voortgezette Verwervingsvoorbereiding, € 1.405,5 miljoen aan
verplichtingen aangegaan. Per 31 december 2019 staat er in totaal € 1.909,7 miljoen
aan verplichtingen open.

Voorschotten

Alle voorschotten van voor 2008 zijn tegen de maandkoers van december 2007 gewaardeerd
en de voorschotten vanaf 2008 zijn gewaardeerd tegen de op het moment van verstrekking
geldende maandkoers. Uitgezonderd zijn de posten die met valutatermijncontracten zijn
afgedekt, deze zijn opgenomen tegen de betreffende valutatermijnkoers.

In het begin van het project werden de meeste betalingen met betrekking tot het verwerven
van de F-35 testtoestellen als voorschot verstrekt en als zodanig geadministreerd.
In Tabel 4 is dit gedeelte van de verrichte betalingen weergegeven. Na voltooiing
van de desbetreffende werkzaamheden en/of levering van de desbetreffende goederen
of diensten worden deze voorschotten administratief verrekend. Hierbij ontstaan geen
koersverschillen. Zoals blijkt uit Tabel 4 heeft de stand voorschotten ultimo 2019
een omvang van € 120,6 miljoen.

Onder Voortgezette Verwervingsvoorbereiding is voor een bedrag van € 0,4 miljoen aan
nieuwe voorschotten bijgekomen en voor een bedrag van € 58,5 miljoen aan voorschotten
verrekend. Onder de Nederlandse projecten en de doorontwikkeling van de PSFD-fase
zijn gedurende 2019 respectievelijk bedragen van € 14,0 miljoen en € 4,7 miljoen aan
voorschotten verrekend.

Vorderingen

De vorderingen ultimo 2019, dan wel ingestelde vorderingen in 2019, worden gewaardeerd
tegen de koers van 31 december 2019.

Zoals bekend zijn inmiddels FMS-overeenkomsten gesloten voor de aanschaf van F-35
toestellen door niet-partnerlanden. Nederland ontvangt als partner bij de ontwikkeling
van de F-35 royalty’s voor de toestellen die aan niet-partnerlanden worden verkocht. Gedurende 2019 zijn
23 toestellen geleverd aan niet-partnerlanden. De ingestelde vorderingen in 2019 van
€ 5,5 miljoen zijn gebaseerd op een overzicht welke door het F-35
Lightning II Joint Program Office (JPO) is verstrekt. In 2019 is van FMS-landen € 5,8 miljoen aan royalty’s ontvangen (zie ook Ontvangsten). Per 31 december 2019 staat er € 3,9 miljoen aan vorderingen
open.

Op basis van de planning van levering van toestellen zijn er tot en met december 2019
in totaal 53 toestellen en 60 motoren aan FMS-landen geleverd. In totaal zijn er per
31 december 2019 voor 37 toestellen en voor 39 motoren royalty’s ontvangen. Dit betekent dat per 31 december 2019 de royalty’s voor 16 toestellen en 21 motoren nog moeten worden ontvangen. Voor 13 van de resterende
toestellen en 12 van de resterende motoren zijn de royalty’s in februari 2020 ontvangen.