Brief regering : Nieuwe maatregelen over de COVID-19 uitbraak, advies Bestuurlijk Afstemmingsoverleg en internationale ontwikkelingen

Nr. 122 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR MEDISCHE ZORG

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 maart 2020

Op vrijdag 6 maart jl. heeft het Centrum voor Infectieziektebestrijding (CIb) van
het RIVM opnieuw een Outbreak Management Team (OMT) bijeengeroepen om te adviseren
over de COVID-19 uitbraak. Vrijdagavond heb ik u al bericht over enkele maatregelen
die van kracht zijn in de provincie Noord-Brabant.1 In deze brief informeer ik u over nieuwe maatregelen voor heel Nederland, en binnen
de provincie Noord-Brabant in het bijzonder, die volgen uit de adviezen van het OMT
van afgelopen vrijdag (zie bijlage)2 en het bestuurlijk afstemmingsoverleg (BAO) dat gisteren heeft plaatsgevonden.

Vooral in Noord-Brabant zijn veel nieuwe besmettingen gemeld. Bij een deel van de
besmettingen in Brabant is de bron vooralsnog onbekend. Afgelopen vrijdag heeft het
RIVM daarom inwoners geadviseerd om bij verkoudheid, hoesten, of koorts, thuis te
blijven. Dit advies heb ik na overleg met de voorzitters van de Veiligheidsregio’s
in Noord-Brabant ook aan uw Kamer kenbaar gemaakt. Het OMT heeft aangegeven dat er
in de provincie Noord-Brabant mogelijk bredere verspreiding heeft plaatsgevonden dan
tot nu toe in kaart is gebracht. Hier is in het weekend van 7 en 8 maart aanvullend
onderzoek naar gedaan. Dit onderzoek bevindt zich in een afrondende fase. Het OMT
heeft diverse mogelijke maatregelen aan het BAO voorgelegd om de situatie in Noord-Brabant
te adresseren.

Gezien de ontwikkelingen van het afgelopen weekend, de uitkomsten van het bijna afgeronde
onderzoek, en de adviezen van het OMT en BAO, heeft gisteren nader overleg plaatsgevonden
in de Interdepartementale Commissie Crisisbeheersing (ICCB) en Ministeriële Commissie
Crisisbeheersing (MCCB). Daarbij was ook een vertegenwoordiging van de voorzitters
van de veiligheidsregio’s in de provincie Noord-Brabant aanwezig. Deze overleggen
hebben geresulteerd in diverse maatregelen, die ik hieronder verder toelicht.

In de eerste plaats vraagt de COVID-19 uitbraak iets van ons allemaal. Het is belangrijk
dat deze maatregelen en adviezen door alle Nederlanders opgevolgd worden om het aantal
besmettingen in te dammen. We bevinden ons nog steeds in de zogenoemde containment-fase.

In dit kader roept het kabinet alle Nederlanders nogmaals op om de hygiënemaatregelen
in acht te nemen (handen wassen, in de ellenboog niezen en papieren zakdoeken gebruiken).
Daarnaast adviseert het RIVM voor heel Nederland geen handen meer te schudden. Ik
draag zorg voor duidelijke communicatie over deze aanvulling op het in gang gezette
beleid om het virus in te dammen.

Voor de situatie in Noord-Brabant is afgesproken het advies van afgelopen vrijdag
in ieder geval te handhaven tot en met maandag 16 maart aanstaande. Dit betekent dat
mensen bij verkoudheid, hoesten of koorts thuisblijven. Zij gaan niet naar het werk
of naar school en beperken hun sociale contacten. Als de klachten erger worden, dient
men contact op te nemen met de huisarts. In aanvulling daarop roepen wij werkgevers
op om medewerkers die in Noord-Brabant wonen de mogelijkheid te geven om in ieder
geval de komende zeven dagen (tot en met maandag 16 maart aanstaande) thuis te werken,
ook wanneer zij geen verkoudheidsklachten hebben. Ten tweede roept het kabinet werkgevers
op om werktijden zoveel mogelijk te spreiden. Dit alles valt nog steeds binnen de
zogeheten indamfase.

Bij het nemen van maatregelen is het steeds van belang om het nut van de maatregelen
af te wegen tegen de mogelijke implicaties. Zowel in het BAO, het ICCB als het MCCB
is een balans gezocht tussen het nemen van effectieve maatregelen enerzijds, en de
wens om het openbare leven zoveel mogelijk doorgang te kunnen laten vinden anderzijds.
Dit betekent dat scholen en universiteiten bij de huidige stand van zaken open kunnen
blijven. Ook kan het openbaar vervoer in de provincie blijven rijden. Niet uitgesloten
is dat, afhankelijk van de ontwikkelingen van het virus, deze of andere maatregelen
in beeld komen. Dat geldt voor zowel de situatie in Noord-Brabant als die in de rest
van het land.

Tot slot is in ICCB- en MCCB-verband afgesproken dat de drie veiligheidsregio’s gezamenlijk
bekijken op basis van de specifieke situatie in Brabant wat de consequenties zijn
voor de doorgang van (grootschalige) evenementen in Noord-Brabant. De voorzitters
van alle veiligheidsregio’s in Nederland zullen hierover naar verwachting vandaag
een besluit nemen.

Overige adviezen OMT

Het OMT heeft zich voorts gericht op een aantal vraagstukken rond testbeleid, het
gebruik van persoonlijke beschermingsmaterialen, en communicatie. Deze adviezen neem
ik over. Wat betreft persoonlijke hulpmiddelen werd in het BAO aangetekend dat er
een start is gemaakt met de aankoop en distributie van mondkapjes door de ROAZ-en.
Het RIVM heeft veel van de geadviseerde technische maatregelen reeds in werking gebracht.

Terugkoppeling Europese gezondheidsraad (EPSCO)

Op 6 maart heb ik deelgenomen aan een extra Europese gezondheidsraad in Brussel. Samen
met mijn collegaministers van volksgezondheid hebben wij gesproken over de situatie
in Europa. Hierbij waren ook het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding
(ECDC), de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het Europees Geneesmiddelenagentschap
(EMA) vertegenwoordigd om ons informatie te geven over de laatste stand van zaken.

Vanuit de Europese Commissie namen Commissaris voor Volksgezondheid, Stella Kyriakides,
Commissaris voor Crisisbeheersing, Janez Lenarčič, en Commissaris voor Interne Markt,
Thierry Breton, deel.

COVID-19 stopt niet bij de grenzen en Europese samenwerking is cruciaal om deze volksgezondheidscrisis
het hoofd te bieden. De maatregelen moeten daarbij worden gebaseerd op wetenschappelijk
onderbouwde adviezen van ECDC en WHO.

Informatie-uitwisseling en kennis delen is van groot belang. We hebben met elkaar
benadrukt dat solidariteit erg belangrijk is. Dat geldt onder meer voor maatregelen
die effect hebben op leveringszekerheid van medische hulpmiddelen. Ik heb specifiek
Duitsland en Frankrijk aangesproken op maatregelen die er mogelijk op zouden duiden
dat zij medische hulpmiddelen voor zichzelf willen houden. Beide landen geven aan
dat deze maatregelen erop gericht zijn de hulpmiddelen te leveren aan degene die ze
het meest nodig hebben, namelijk de professionals in de zorg, en niet degene die het
meest betaalt.

De Commissie heeft een aanbestedingsprocedure voor persoonlijke beschermingsmiddelen
gestart, waar naast Nederland nog 19 andere lidstaten aan meedoen. Ik heb specifiek
bij de Commissaris voor Interne Markt aandacht gevraagd voor het belang van leveringszekerheid
van geneesmiddelen en wederom aangegeven dat het belangrijk is dat we hiervoor niet
volledig afhankelijk zijn van landen buiten de Europese Unie. Diverse lidstaten hebben
dit verzoek gesteund.

De Europese Commissie maakte tijdens het overleg bekend dat zij 37,5 miljoen euro
extra vrij maakt voor onderzoek naar het nieuwe coronavirus. Dit komt bovenop de eerdere
10 miljoen euro die al was aangekondigd binnen het onderzoeksprogramma Horizon 2020.
Dit zorgt voor een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling van een vaccin tegen Covid-19.

Afgelopen week heeft het Kroatische voorzitterschap, vanwege toenemende schaal van
de Covid-19 uitbraak, de geïntegreerde EU-regeling politieke crisisrespons (IPCR)
volledig geactiveerd. De IPCR ondersteunt snelle en gecoördineerde politieke besluitvorming
op EU-niveau bij een ernstige en complexe crisis, en maakt het mogelijk om de effecten
van het virus grensoverschrijdend en ook op andere beleidsterreinen dan alleen volksgezondheid
te adresseren.

Plenair debat 5 maart jl.

Naar aanleiding van het plenair debat op 5 maart jl. stel ik u op verzoek van de Partij
voor de Dieren op de hoogte van het protocol voor besmette patiënten (Handelingen II
2019/20, nr. 60, debat over de ontwikkelingen rondom de verspreiding van het coronavirus).
Dit protocol is te vinden via https://lci.rivm.nl/richtlijnen/covid-19. Vanzelfsprekend zijn deze richtlijnen aan veranderingen onderhevig. Alle actuele
protocollen en richtlijnen zijn te vinden op de website van het RIVM.

In het plenaire debat is ook gesproken over de rol van verpleeghuizen bij een eventuele
verdere verspreiding van het nieuwe coronavirus. Het is niet de bedoeling dat een
verpleeghuis gebruikt wordt als een dependance van het ziekenhuis. Waar wel naar wordt
gekeken is de mogelijkheid om eigen bewoners die besmet zijn met het virus op locatie
te kunnen verplegen.

Vervolg

Ik realiseer me dat met name de oproep om thuis te blijven bij verkoudheid, hoesten
of koorts een ingrijpende maatregel is voor de mensen in Brabant en dat dit veel vraagt
van bijvoorbeeld werkgevers, scholen, de politie, de zorg en de supermarkten in de
regio. Ik reken op hun begrip en medewerking om de verdere verspreiding van COVID-19
in te dammen. Zodra zich veranderingen in de situatie voordoen zal ik u daarover berichten.

De Minister voor Medische Zorg, B.J. Bruins