Brief regering : OV-betalen en intentieverklaring Translink en CBS

Nr. 707 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 juli 2019

Data beschikbaarheid en betaalgemak zijn voorwaarden om tot een drempelloze deur tot
deur reis voor reizigers te komen. Open, transparante en toegankelijke data zijn essentieel
voor nieuwe en innovatieve transportdiensten. En een open betaalsysteem waarmee het
mogelijk gaat worden om te reizen en betalen voor alle vervoersmodaliteiten draagt
verder bij aan het gemak voor de reiziger. Nieuwe OV betaalwijzen bieden een extra
functionaliteit en sluiten aan bij de ambitie van een drempelloze reis overal in het
OV.

Met deze brief kom ik mijn toezegging na om de intentieverklaring tussen Translink
en CBS aan uw Kamer te sturen en ga daarbij in op het breed beschikbaar stellen van
OV-chipkaart data. Ook informeer ik uw Kamer over recente besluitvorming in het NOVB
met betrekking tot het OV betalen en de implementatiefase waarin we nu beland zijn.

OV Betalen

In het belang van betaalgemak voor de reiziger zijn de afgelopen jaren proeven uitgevoerd
met nieuwe betaalwijzen. Na een uitvoerige voorbereidingsfase is in het Nationaal
OV Beraad (NOVB) van 8 mei jl. het concept-besluit «OV-betalen in Nederland naar internationale
dragers en wereldwijde standaarden» en het bijbehorende afsprakenkader definitief
vastgesteld. Overheden en vervoerders spreken hiermee de wil uit om de komende jaren
nieuwe betaalwijzen in het OV in te voeren. Met deze besluitvorming is de voorbereidingsfase
afgesloten en de implementatiefase gestart.

De implementatie komt in grote lijnen neer op drie trajecten. Ten eerste moeten de
beproefde technieken voor OV betalen doorontwikkeld worden. De vervoerders zorgen
ervoor dat alle belanghebbenden aan de voorkant gehoord worden om te voorkomen dat
er achteraf aanpassingen gedaan moeten worden. Onder meer wordt onderzocht in hoeverre
voldaan kan worden aan de wensen uit het Manifest van de consumentenorganisaties.
Ook zal rekening worden gehouden met reizigers met een beperking. Ten tweede moeten
de nieuwe betaalwijzen per concessie geïmplementeerd worden. In de komende maanden
worden deze plannen tussen concessiehouders en -verleners afgestemd en moet er overeenstemming
worden bereikt over de financiële effecten. En ten derde, als sluitstuk, wordt de
huidige techniek achter de OV chipkaart uitgezet zodra het nieuwe systeem aantoonbaar
betrouwbaar en solide werkt en aan alle voorwaarden voldoet.

Het vervangingsvraagstuk van het huidige gesloten OV chipkaartsysteem naar het nieuwe
open betaalsysteem op internationale standaarden vraagt een voortvarende en constructieve
aanpak van zowel concessieverlener als -houder. Daarom heb ik de betrokken bestuurders
opgeroepen (zie bijlage)1 hier ook persoonlijk bij betrokken te zijn zodat er op concessieniveau voor beide
concessiepartijen tijdig een goede oplossing komt. Dit is een voorwaarde voor de daadwerkelijke
landelijke implementatie. In het NOVB monitoren we de voortgang van de afspraken met
als streven om in 2021 de nieuwe OV betaalwijzen landelijk operationeel te hebben.

Samenwerking CBS en Translink

Het belang van open, transparante en toegankelijke data voor nieuwe en innovatieve
diensten voor reizigers is uitvoerig besproken tijdens het algemeen overleg OV en
taxi van 21 maart 2019(Kamerstukken 23 645 en 31 521, nr. 690). Tijdens het AO heb ik aan het lid Schonis (D66) toegezegd de door Translink en
CBS getekende intentieverklaring aan de Kamer te sturen. In de bijgevoegde verklaring
staat dat beide organisaties gaan samenwerken op het gebied van statistische toepassingen
van OV-chipkaartdata voor maatschappelijk belang, privacybescherming en dataverwerkingsmethoden2. Onderzocht wordt hoe deze data geschikt zijn te maken voor statistieken en het bieden
van inzicht in reispatronen en reisgedrag. Ik verwacht dat ze betekenisvolle stappen
zetten richting toegankelijke reizigersdata die zo open als mogelijk is.

Translink heeft een eerste stap gezet met het initiatief om in samenwerking met de
OV sector een betaversie van een landelijke OV-monitor te publiceren. De betaversie
staat sinds 6 juni jl. op de website3 van Translink. Translink en het CBS gaan de komende maanden verder werken aan de
ontwikkeling van een landelijke OV-monitor in de vorm van een dashboard. OV-chipkaartinformatie
wordt daarbij gecombineerd met gegevens van het CBS. Deze landelijke OV-monitor wordt
met een breed publiek gedeeld. Ik ben benieuwd naar de doorontwikkeling en de inzichten
die daarmee geboden gaan worden op de (nog live te brengen) website www.ovmonitor.nl.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
S. van Veldhoven – Van der Meer