Brief regering : Voortgang Huis voor klokkenluiders

Nr. 39
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 februari 2019

In april 2018 heb ik uw Kamer1 een schriftelijke reactie gegeven op het rapport van de heer Ruys naar het functioneren
van het Huis voor klokkenluiders en daarbij de stand van zaken op dat moment rondom
de implementatie van de gedane aanbevelingen toegelicht. Sinds dat moment is zowel
door het Huis als op mijn departement verder gewerkt aan de realisatie van de verbeterplannen.

In september 2018 ontving ik twee meldingen over het Huis waarover ik u in december
2018 heb geïnformeerd2. Vóór de meldingen heeft het Huis in het kader van voornoemde verbeterplannen al
een signaal gegeven dat investeringen nodig zijn om goed te kunnen functioneren. De
meldingen hebben een extra remmende werking op het functioneren van het Huis waarover
ik mij zorgen maak. De mogelijkheden die ik heb om maatregelen te treffen zijn beperkt,
omdat het Huis vanwege zijn onafhankelijke positie op afstand staat. Ik hecht eraan
uw Kamer op de hoogte te stellen van de financiële maatregelen en de maatregelen ten
aanzien van de bedrijfsvoering van het Huis die ik vanuit mijn verantwoordelijkheid
wél kan nemen en die ik inmiddels in gang heb gezet.

Het Huis heeft naar aanleiding van het rapport Ruys een doorontwikkelplan opgesteld,
waarvoor ik extra middelen ter beschikking stel. Met behulp van deze middelen is het
Huis in staat extra capaciteit in te schakelen om zodoende zo spoedig mogelijk de
klokkenluiderszaken die bij de afdeling onderzoek van het Huis in behandeling zijn
af te ronden. Het Huis heeft mij deze week laten weten dat er 14 onderzoeken lopen
waarvan er 4 in een zodanig vergevorderd stadium zijn dat het Huis verwacht de uitkomsten
in de loop van dit jaar te publiceren. Eerder is hiervoor al met mijn instemming extra
externe capaciteit ingehuurd door het Huis ter grootte van 4 formatieplaatsen.

Inmiddels is gebleken dat de voor het Huis beschikbare structurele formatie ontoereikend
is, met name in de sfeer van onderzoek, de procesondersteuning bij onderzoek en juridische
ondersteuning. De oorspronkelijke formatie van 15 formatieplaatsen wordt met circa
7 functieplaatsen uitgebreid. Vooruitlopend daarop wordt de reeds ingehuurde tijdelijke
onderzoekscapaciteit gecontinueerd. De activiteiten om te komen tot een structurele
uitbreiding van de formatie zijn door het Huis met ondersteuning vanuit het departement
in gang gezet.

Daarnaast ondersteunt het departement op tijdelijke basis het Huis om de diverse werkprocessen
binnen het Huis verder te stroomlijnen. Het gaat om ondersteuning ten aanzien van
het doorlichten van de financiële processen, ondersteuning ten behoeve van diverse
personele processen (doorlichting personeelsbestand) en een contra-expertise op de
ICT-situatie bij het Huis, met name het functioneren van het zaaksysteem.

Het pand waarin het Huis gehuisvest is, is te klein. Bij de start in 2016 bood dit
pand circa 15 personen een werkplek, hetgeen gezien de zeer beperkte ruimte voor bestuur,
vergaderingen en spreekkamers krap is. Als gevolg van de tussentijdse tijdelijke uitbreidingen
is er zeker sprake van huisvestingsproblematiek. Nu er sprake zal zijn van structurele
uitbreiding van de formatie is het noodzakelijk op afzienbare termijn meer werkplekken
en ruimte te realiseren. Dit is niet mogelijk in het huidige pand. Ik heb het Rijksvastgoedbedrijf
opdracht gegeven een zo spoedig mogelijk een oplossing te realiseren voor deze huisvestingsproblematiek.

In het rapport Ruys is ook een aanbeveling gedaan ten aanzien van de omvang van het
bestuur van het Huis. Conform de aanbeveling in het rapport komt er een bestuur ter
grootte van drie personen. De voorzitter is sinds 1 juli 2018 in functie. De werving
van de bestuursleden voor de afdelingen onderzoek en advies is in de afrondende fase.
Er is op korte termijn sprake van een voltallig bestuur, in een samenstelling en met
een beschikbaarheid conform de aanbevelingen in het rapport Ruys. Het interimbestuur
heeft al eerder in 2018 een bestuursreglement, een advies- en een onderzoeksprotocol
vastgesteld en gepubliceerd op de website van het Huis.

De aanbevelingen van het rapport Ruys vragen inspanningen van mijn kant, maar ook
van het bestuur van het Huis. Het (interim)bestuur van het Huis heeft een aantal aanbevelingen
reeds uitgevoerd (zie hierboven) en is momenteel doende om juist met behulp van de
geboden extra ondersteuning de nog resterende aanbevelingen uit te voeren (o.a. doorlichting
personeelsbestand en vergroting verbinding met de buitenwereld). Het rapport Ruys
beveelt aan een aantal onderwerpen, waaronder de governance van het Huis, mee te nemen
in de evaluatie van de wet. Ruys geeft daarbij aan dat het Huis 2.0 enige tijd gegund
moet worden om zich opnieuw te bewijzen. Ik heb hierover overlegd met het bestuur
van het Huis en ik ben voornemens de evaluatie conform de aanbeveling in 2020 ter
hand te nemen.

Ik vertrouw erop dat met de hierboven beschreven ondersteunende maatregelen in de
sfeer van de bedrijfsvoering en met toekenning van de benodigde financiële middelen,
is voldaan aan de direct tot mij gerichte aanbevelingen uit het rapport Ruys. Het
bestuur van het Huis houdt mij nauwgezet op de hoogte van de verdere ontwikkelingen,
voor zover passend binnen de gegeven wettelijke posities. Hiermee is geborgd dat het
Huis «gewoon aan het werk» kan blijven, zoals aanbevolen in het rapport Ruys.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
K.H. Ollongren