Amendement : Amendement van de leden Westerveld en De Hoop over middelen voor een studentenreisproduct voor praktijkonderwijsleerlingen en vavo-studenten

Nr. 36 AMENDEMENT VAN DE LEDEN WESTERVELD EN DE HOOP

Ontvangen 22 november 2022

De ondergetekenden stellen het volgende amendement voor:

De departementale begrotingsstaat wordt als volgt gewijzigd:

I

In artikel 3 Voortgezet onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 5.000 (x € 1.000).

II

In artikel 3 Voortgezet onderwijs worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verlaagd met € 10.000 (x € 1.000).

III

In artikel 4 Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie worden het verplichtingenbedrag en het uitgavenbedrag verhoogd met € 5.000 (x € 1.000).

Toelichting

Reiskosten mogen wat indieners betreft nooit een belemmering zijn voor het volgen
van onderwijs. Vanuit het onderwijsveld en leerling- en studentorganisaties zijn signalen
ontvangen dat reiskosten voor bepaalde groepen op dit moment wel een belemmering vormen.
Sommige leerlingen uit het praktijkonderwijs (pro) kiezen voor een entreeopleiding
aan een mbo-instelling omdat ze dan recht hebben op het studentenreis-product. Een
entreeopleiding binnen het praktijkonderwijs past soms beter bij de capaciteiten van
sommige leerlingen, maar dit geeft geen recht op het studentenreisproduct. Uit onderzoek
is bekend dat de route via het praktijkonderwijs een zeer positief effect heeft op
sommige leerlingen voor het halen van een entree-diploma, maar een nog groter effect
heeft op het halen van een startkwalificatie. Het is daarom belangrijk dat leerlingen
voor wie deze route passend zou zijn, niet worden tegengehouden door reiskosten.

Ook binnen het volwassenonderwijs (vavo) kunnen reiskosten een belemmering zijn om
te studeren, blijkt onder meer uit een enquête van scholierenorganisatie LAKS. Het
aantal vavo-instellingen in Nederland is beperkt en daarom moet meer dan de helft
van de studenten reizen. Studenten moeten daardoor extra uren betaald werken in een
bijbaan of gaan lessen uitstellen om reiskosten te vermijden. Dit terwijl het vavo
een belangrijk perspectief geeft op een diploma, vervolgopleiding of baan.

Op verzoek van de Kamer is er een verkenning gedaan naar de mogelijkheden van een
studentenreisproduct voor leerlingen in het praktijkonderwijs (pro) en voor vavo-studenten.
Uit de verkenning zijn verschillende beleidsopties gekomen. Omdat het indieners specifiek
gaat om de leerlingen die financiële ondersteuning nodig hebben, kiezen zij voor de
beleidsoptie waarbij een budget wordt toegekend aan onderwijs-instellingen in het
praktijkonderwijs en het mbo (ten behoeve van vavo-studenten). Op deze manier kan
de instelling specifiek bepalen welke leerling welke tegemoetkoming in de reiskosten
zal ontvangen. De specifieke vorm kan de instelling ook zelf bepalen, hierbij valt
te denken aan een vast bedrag, een trajectkaart of het declareren van reiskosten bij
de instelling. Het gaat hierbij om een budget voor praktijkonderwijs-scholen, een
budget voor leerlingen die via de Rutte-regeling deelnemen aan het vavo en een budget
voor de Rijksbekostigde vavo-studenten. Het is noodzakelijk om een regeling op te
stellen om budget aan de scholen beschikbaar te kunnen stellen. Dit duurt gemiddeld
een half jaar tot een jaar. De kosten voor deze optie zijn berekend op maximaal € 10 miljoen
per jaar. Indieners merken op dat de maatschappelijke opbrengsten groter zijn dan
de kosten, omdat deze regeling studiesucces bij een kwetsbare groep bevordert.

De dekking voor dit amendement wordt gevonden in de gelden voor de Maatschappelijke
Diensttijd.

Westerveld
De Hoop