Brief regering : Borgstellingsregeling Vermogensversterkend Krediet

Nr. 99 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 september 2019

Met deze brief bied ik uw Kamer, conform het beleidskader risicoregelingen dat onderdeel
uitmaakt van de begrotingsregels 2018–2020, het toetsingskader risicoregelingen rijksoverheid
aan voor de nieuwe module Vermogensversterkendkrediet (hierna VVK)1. Deze wordt onder de bestaande subsidiemodule Borgstelling MKB-landbouwkredieten
(hierna BL) toegevoegd wordt. De aanpassing van de BL wordt begin september gepubliceerd
en zal per 1 januari 2020 opengesteld worden. De periode tot 1 januari geeft financiers
die het VVK aan willen gaan bieden, de gelegenheid om zich voor te bereiden.

De wijziging van de BL voor het VVK maakt onderdeel uit van een breder pakket van
maatregelen dat bedrijfsovername en de continuïteit van (gezins)bedrijven beoogt te
stimuleren en geeft concreet invulling aan het in het regeerakkoord aangekondigde
bedrijfsovernamefonds voor jonge boeren. Zoals aangegeven in mijn brief van 9 januari
20192, heb ik er in nauw overleg met het Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt (NAJK) en
andere betrokken partijen, zoals banken, voor gekozen om van het totale beschikbare
budget van € 75 miljoen, € 64 miljoen te gebruiken om een nieuwe borgstellingsregeling
Vermogensversterkendkrediet (VVK) mogelijk te maken en € 11 miljoen voor het opzetten
van een opleidings- en coachingstraject.

Vermogensversterkend Krediet

Het VVK maakt het voor zowel overnemende als startende agrarische ondernemers mogelijk
het risicodragend vermogen (solvabiliteit) van het bedrijf te versterken doordat het
financiers in staat stelt achtergestelde leningen te verstrekken. Hierdoor wordt de
leencapaciteit van een bedrijf dat over voldoende continuïteitsperspectief moet beschikken,
vergroot en ontstaat extra financiële ruimte om te investeren in duurzame bedrijfsontwikkeling
in de periode direct aansluitend op en tot maximaal 3 jaar na start of overname van
een landbouwbedrijf (aanvullende investeringen). De investeringen moeten bijdragen
aan minimaal één van de onder de meetlat van de Visie LNV genoemde criteria. De aankoop
van extra grond en dieren- en fosfaatrechten zijn uitgesloten vanwege het prijsopdrijvende
effect. De ondersteuning zou dan grotendeels buiten de sector terechtkomen in plaats
van in maatregelen waarmee de bedrijven stappen voor kringlooplandbouw zetten.

Opleiding en coaching

Ik heb het Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA (hierna SIA) gevraagd
om een programma duurzame bedrijfsovername in te richten. Daarin zal door een breed
consortium van onder meer onderwijsinstellingen, agrarische bedrijven en agrarische
dienstverleners, een programma voor onafhankelijk advies en begeleiding bij duurzame
bedrijfsovername ontwikkeld worden. In dit kader wordt via Living Labs een inventarisatie
en evaluatie gemaakt van bestaande infrastructuren voor ondersteuning bij bedrijfsovername
en worden aanbevelingen gedaan voor verbetering daarvan. Waar nodig wordt kennis op
thema’s die voor bedrijfsovername relevant zijn aangevuld en/of verdiept. Het gaat
daarbij om kennis over onder meer de sociaal-emotionele aspecten van bedrijfsovername,
financieel inzicht, verschillende verdienmodellen, competenties en vaardigheden, en
handelingsperspectieven voor de maatschappelijke context.

Als belangenvereniging voor agrarische jongeren is NAJK van het begin af aan nauw
betrokken bij de invulling van het opleidings- en coachingsgedeelte, zowel in de conceptuele
fase als nu bij de ontwikkeling van het SIA Programma duurzame bedrijfsovername. Ook
is NAJK straks betrokken bij het testen en implementeren van het programma. Zo is
NAJK voornemens om begin 2020 een Kenniscentrum Bedrijfsovername te starten. NAJK
wil hiermee het bedrijfsovernameproces in al zijn facetten gaan ondersteunen door
kennisverspreiding, opleiding en coaching. SIA zal de ervaringen van het Kenniscentrum
gebruiken om het programma duurzame bedrijfsovername te verbeteren en omgekeerd zal
het Kenniscentrum inzichten opgedaan in het programma in de praktijk testen. LNV ondersteunt
dit initiatief.

Jonge vissers

Conform mijn toezegging aan de Kamer heb ik de mogelijkheden onderzocht voor jonge
vissers om een VVK aan te vragen en/of deel te nemen aan het opleidings- en coachingstraject.
Daar de VKK onderdeel is van de Borgstelling MKB-landbouwkredieten (afgekort BL),
en deze laatste niet openstaat voor de visserijsector, kunnen jonge vissers geen VVK
aanvragen. Met de betrokken onderwijsinstellingen voor visserij is overleg geweest
over de wenselijkheid om waar mogelijk aan te sluiten bij de ontwikkeling van het
model voor ondersteuning van duurzame bedrijfsovername. De conclusie was dat dit traject
niet in een behoefte van jonge vissers voorziet.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten