Uitgelicht : Commissiedebat over staatsdeelnemingen

De commissie voor Financiën debatteert op woensdag 27 maart van 13.00 tot 17.00 uur over staatsdeelnemingen. Demissionair minister Steven van Weyenberg van Financiën en staatssecretaris Marnix van Rij van Financiën komen hiervoor naar de Tweede Kamer.

Volg live

Het overleg is in de Troelstrazaal van de Tweede Kamer. Via de website kunt u live meekijken of meeluisteren. Of kijk via de app en website Debat Direct.

Agenda 

U kunt alle stukken doornemen die bij deze vergadering horen. 

Beheer Staatsdeelnemingen

De minister van Financiën is aandeelhouder van een aantal bedrijven. Deze bedrijven worden staatsdeelnemingen genoemd. Staatsdeelnemingen vervullen belangrijke publieke taken. Om de publieke belangen te borgen, oefent de staat via het aandeelhouderschap invloed uit op de koers van deze bedrijven. In 2022 hebben deze staatsdeelnemingen op verschillende manieren bijgedragen aan de publieke belangen. Dit is terug te lezen in het Jaarverslag Beheer Staatsdeelnemingen 2022 en het dashboard Staatsdeelnemingen

Tijdens het commissiedebat komen verschillende onderwerpen aan bod. Op de agenda staat onder andere de kapitaalinjectie in Stedin, deelnames in de Volksbank en ABN AMRO, het steunpakket KLM, het beloningsbeleid van Havenbedrijf Rotterdam en de toekomstscenario’s voor de Nederlandse Loterij.

Kapitaalinjectie van € 500 miljoen in Stedin

De energienetbeheerder Stedin, momenteel in handen van 42 gemeenten, ontvangt een kapitaalinjectie van de staat van €500 miljoen om de kwaliteit van het huidige netwerk te borgen en de versnelling van de energietransitie mogelijk te maken. Hierdoor krijgt de staat een 11,9 procent aandelenbelang in Stedin, waarmee ook zeggenschap wordt verkregen. De zeggenschapsrechten volgen het afsprakenkader en omvatten deelname aan de aandeelhouderscommissie, met extra invloed op investeringen, financiering en commissarisbenoemingen. 

Nederlandse financiële sector

NL Financial Investments (NLFI) is een Nederlandse overheidsinstelling opgericht in 2008 als onderdeel van de Nederlandse Staat. Het beheert financiële participaties die de overheid verwierf tijdens de financiële crisis van 2008, inclusief aandelenbelangen in instellingen zoals ABN AMRO Bank en de Volksbank. NLFI streeft naar effectief beheer van deze participaties met als uiteindelijk doel winstgevende verkoop, om zo financiële risico's voor de overheid te minimaliseren.

De Volksbank

NLFI concludeert in de voortgangsrapportage Volksbank 2023 dat de Volksbank het afgelopen jaar vooruitgang heeft geboekt bij de uitvoering van haar strategie en een hoger financieel rendement heeft behaald. NLFI benadrukt dat de Volksbank nog belangrijke uitdagingen moet aangaan, waaronder het diversifiëren van haar verdienmodel, het verbeteren van IT en kostenbeheersing. Tegelijkertijd heeft De Nederlandsche Bank (DNB) de Volksbank een aanwijzing gegeven vanwege het niet naleven van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). DNB eist dat de bank haar risico's op dit gebied beter in kaart brengt en haar systematische integriteitsrisicoanalyse (SIRA) vóór 1 april 2024 op orde heeft.

ABN AMRO

De minister heeft ingestemd met het advies van NLFI om een dribble-out-programma te starten voor de verkoop van kleine hoeveelheden certificaten van aandelen in ABN AMRO, met als doel het belang van de staat terug te brengen tot circa 40 procent. De opbrengst van de verkoop zal de staatsschuld verminderen maar heeft geen direct effect op de begrotingsruimte van het kabinet of het EMU-saldo. ABN AMRO kondigt aan dat ze start met inkoop van €500 miljoen aan eigen aandelen, waarvoor toestemming is verkregen van de Europese Centrale Bank. 

Steunpakket KLM

Na een gedetailleerde analyse heeft het kabinet besloten geen juridische stappen te ondernemen tegen KLM vanwege het niet naleven van het steunpakket. Een evaluatie van het steunpakket wordt uitgevoerd, waarbij ook internationale vergelijkingen worden gemaakt en aanbevelingen worden gedaan voor toekomstige steunpakketten. Regulier overleg met KLM zal plaatsvinden, met aandacht voor kostenbesparingen en duurzaamheid. KLM zal ook gevraagd worden zijn activiteiten in Guernsey te beëindigen. Op 7 februari 2024 heeft het Gerecht van de Europese Unie het besluit van de Europese Commissie over het Nederlandse steunpakket aan KLM nietig verklaard, na een beroep van Ryanair. 

Beloningsbeleid Havenbedrijf Rotterdam

De minister deelt mee dat er een herijking van het beloningsbeleid bij Havenbedrijf Rotterdam (HbR) heeft plaatsgevonden. Het nieuwe beleid is tot stand gekomen na overeenstemming tussen de aandeelhouders en de Raad van Commissarissen van HbR. 

Toekomstscenario's voor de Nederlandse Loterij

De regering heeft een onderzoek uitgevoerd naar mogelijke toekomstscenario's voor de Nederlandse Loterij (NLO). Het onderzoek bekijkt vier mogelijke toekomstscenario's: volledige privatisering, afsplitsing en privatisering van de online kansspelen, handhaving van de huidige situatie, en de introductie van een open systeem voor loterijen. De verkenning bevat aanbevelingen voor verdere analyse en overleg, waarbij de staat betrokken blijft bij het aandeelhouderschap van de NLO.

Terugkijken

Het debat is terug te zien en het woordelijk verslag is te lezen zodra dat klaar is.