Rutte mag verder zoeken naar oplossing Oekraïnereferendum
8 november 2016, debat - Premier Rutte krijgt veel kritiek op de manier waarop het kabinet omgaat met de uitslag van het Oekraïnereferendum. Maar een Kamermeerderheid geeft hem tot de Europese top van 15 en 16 december de tijd om met een oplossing te komen.
Bij het raadgevende referendum op 6 april 2016 stemde een meerderheid tegen het sluiten van een associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne. Rutte was en is daar niet gelukkig mee, want de overeenkomst is volgens hem van belang voor de Europese eenheid, ook in het optreden ten opzichte van Rusland.
De premier wil vasthouden aan de associatieovereenkomst. Tegelijkertijd wil hij tegemoetkomen aan de bezwaren van de nee-stemmers door Europese steun te zoeken voor het toevoegen van een bindende verklaring aan de overeenkomst. Daarin wil hij een aantal voorwaarden opnemen.
- geen opmaat voor een EU-lidmaatschap
- geen verplichting tot militaire samenwerking
- geen extra geld naar Oekraïne
- geen vrij verkeer van Oekraïense werknemers
Wat te doen met de referendumuitslag?
Alle partijen vinden dat recht moet worden gedaan aan de uitslag van het referendum over de associatieovereenkomst met Oekraïne. Maar over de manier waarop het kabinet dat moet doen, verschillen de meningen.
Moet de premier de tijd krijgen om voldoende Europese steun te verwerven voor een bindende verklaring bij de associatieovereenkomst? VVD, PvdA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en SGP zijn daartoe bereid. Maar het zal een moeizame, taaie weg worden, denkt Maij (PvdA).
Of moet het kabinet een intrekkingswet indienen zodat de associatieovereenkomst met Oekraïne van tafel is? CDA, SP, PVV, PvdD, 50PLUS, GrBvK, GrKÖ en de onafhankelijke Kamerleden Klein en Monasch vinden dat een logisch gevolg van de referendumuitslag. Nee is nee, zeggen Van Dijk (SP), Beertema (PVV), Krol (50PLUS) en Kuzu (GrKÖ).
Belang van de overeenkomst
Europa "mag niet knipperen met de ogen" in een confrontatie met Rusland, zegt de premier. Ook Ten Broeke (VVD) benadrukt het belang van de associatieovereenkomst voor veiligheid en stabiliteit aan de buitengrenzen van Europa. Maar Thieme (PvdD) distantieert zich van "dreigementen over een Russische beer die uit zijn winterslaap ontwaakt".
Verhoeven (D66) en Grashoff (GroenLinks) vinden dat het kabinet en de coalitiepartijen onvoldoende campagne hebben gevoerd voor een ja in het referendum. Waarom is de associatieovereenkomst eerst gepresenteerd als een gewoon handelsverdrag, terwijl na de tegenstem grote geopolitieke gevolgen worden geschetst?, vraagt ook Voordewind (ChristenUnie).
Kritiek op gang van zaken
Het Oekraïnereferendum werd zeven maanden geleden gehouden. Als je eenmaal een referendum houdt, kun je niet om de uitslag heen, zegt Van Haersma Buma (CDA). En dan mag het geen "pijnlijke vertoning" worden, zoals Klein het betitelt. De gang van zaken heeft volgens Van der Staaij (SGP) bij veel kiezers de vervreemding van Europa versterkt. Herzie de referendumwet, is het pleidooi van Van Haersma Buma en Voordewind.
Een motie van wantrouwen ingediend door het lid Bontes (GrBvK) wordt met 123 tegen 16 stemmen verworpen. Over de overige ingediende moties wordt op 15 november gestemd.
Zie ook:
- Het overzicht van de laatste debatten in het kort
- De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.