Antwoord schriftelijke vragen : Antwoord op vragen van de leden Westerveld en Van der Lee over het artikel “Betaald voetbal predikte loonmatiging tijdens corona, maar spelers kregen meer”.

Antwoord van Minister Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), mede namens de
Minister voor Langdurige Zorg en Sport (ontvangen 31 augustus 2023)

Vraag 1

Heeft u het artikel «Betaald voetbal predikte loonmatiging tijdens corona, maar spelers
kregen meer»?1

Antwoord 1

Ja.

Vraag 2

Was u er voor publicatie van dit artikel van op de hoogte dat eredivisieclubs niet
eerlijk waren over het gebruik van de loonsteun? Zo ja, wanneer en waarom heeft u
dit niet met de Kamer gedeeld?

Antwoord 2

Betaald voetbalorganisaties en de KNVB hebben ten tijde van de coronacrisis in hun
Deltaplan «De toekomst van het Nederlands voetbal» aangegeven dat zij als gevolg van
coronamaatregelen financiële schade verwachtten. In het Deltaplan hebben clubs ook
meerdere routes aangegeven om die schade met eigen maatregelen op te vangen. Het Deltaplan
is een document dat door de sector zelf eenzijdig is opgesteld en bevat daarmee geen
afspraken tussen de sector en de overheid. Als het gaat om het gebruik van loonsteun
door middel van de NOW gelden de voorwaarden zoals die in de NOW-regelingen zijn vastgelegd.

Er zijn betaald voetbalclubs die gebruik hebben gemaakt van de NOW. De NOW was bedoeld
om werkgevers tegemoet te komen in de betaling van de loonkosten, indien in een aangewezen
periode sprake was van omzetdaling van ten minste twintig procent. Als sprake was
van een NOW-subsidie boven de 40.000 euro of 125.000 euro diende bij de vaststellingsaanvraag
het rapport van een deskundige derde respectievelijk een accountantsverklaring te
worden toegevoegd ter toetsing van het voldoen aan de voorwaarden. Als niet aan de
voorwaarden is voldaan, werd de subsidie (gedeeltelijk) teruggevorderd.

Bij de vaststelling van de definitieve subsidiehoogte maakte UWV onder andere gebruik
van de loonsom zoals deze bekend is in hun Polisadministratie. In combinatie met het
daadwerkelijke omzetverlies dat door de werkgever door middel van de vaststellingsaanvraag
is ingediend, werd door UWV de subsidie definitief vastgesteld. Deze vaststelling
werd, afhankelijk van het bedrag, ondersteund door een deskundige derde of accountant.
Op basis van deze vaststelling kreeg een werkgever een nabetaling of een (gedeeltelijke)
terugvordering van het eerder verleende voorschot. Als tijdens de vaststelling bleek
dat een aanvraag niet (langer) aan een van de voorwaarden voldeed, werd het volledige
voorschot teruggevorderd. In de vaststellingsfase heeft UWV onder andere gecontroleerd
of de loonsom gelijk is gebleven, in lijn met het doel van de regeling. Als de loonsom
van de werkgever was gedaald, zal dit (bij een gelijkblijvend omzetverlies) geleid
hebben tot een lager recht op NOW-subsidie en dus een mogelijke terugvordering van
het eerder verstrekte voorschotbedrag. Als de loonsom was gestegen, heeft dat niet
geleid tot een hogere subsidie.

Loonmatiging was geen voorwaarde voor de NOW en is dus geen relevante factor in de
vaststelling. Er zijn met de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond (KNVB) of betaald
voetbalclubs destijds geen sectorspecifieke afspraken gemaakt rondom voorwaarden voor
NOW-steun.

In het kader van de NOW-steun zijn aanvragers altijd gecontroleerd of zij recht hadden
op deze steun en kan er dus niet zonder meer worden gesteld dat zij hier op een oneerlijke
manier mee zijn omgegaan.

Vraag 3

Bij welke clubs is er sprake van een loonstijging, terwijl loonmatiging was beloofd?

Antwoord 3

Cijfers over loonstijgingen in het betaald voetbal worden niet bijgehouden door UWV,
aangezien dit geen onderdeel is van de NOW-voorwaarden.

Vraag 4

Wat was de hoogte van de salarissen bij deze clubs voordat zij loonsteun kregen en
hoeveel zijn die salarissen gestegen (zowel relatief als absoluut)?

Antwoord 4

Ons is niet bekend bij welke clubs er sprake was van een loonstijging en in welke
mate de salarissen zijn gestegen. De KNVB geeft aan niet te beschikken over exacte
cijfers bij welke clubs de lonen zijn gestegen, en dat deelbare cijfers niet beschikbaar
zijn omdat dit bedrijfsgevoelige informatie betreft.

Ook geeft de KNVB aan dat meerdere clubs tijdens de coronacrisis tijdelijke loonmatigingen
doorvoerden in samenspraak met spelers. Onder meer FC Groningen, Feyenoord, PSV, PEC
Zwolle en SC Heerenveen sloten overeenkomsten over het korten van de salarissen. Verder
leverden bij diverse clubs ook directieleden in op hun loon.

Tot slot geeft de KNVB aan dat corona een stevige impact heeft gehad op de financiën
van clubs. In het seizoen 2020/»21 is de netto omzet in de Eredivisie en Eerste Divisie
ten opzichte van het seizoen 2019/»20 gedaald met respectievelijk 23% en 20%.

Vraag 5

Hoe beoordeelt u de uitspraken van de Koninklijke Nederlandse Voetbalbond (KNVB) dat
clubs «het maximale» gedaan hebben, zoals wordt gezegd door selecties te verkleinen
en contracten aan te passen? Bent u van mening dat sprake is van misleiding op het
moment dat daarentegen, zoals het artikel stelt, inderdaad sprake is van een stijging
van de salarissen voor voetballers?

Antwoord 5

Van belang is of overheidssteun werd gebruikt in lijn met de voorwaarden die voor
die steun zijn vastgesteld. Zoals aangegeven in antwoord op vraag 2 zijn er verschillende
voorwaarden in de NOW-regelingen opgenomen. Verleende steun die achteraf niet aan
deze voorwaarden voldoet, wordt door UWV teruggevorderd. UWV is nog volop met de vaststellingen
en de terugvorderingen bezig.

Vraag 6

Welke afspraken zijn er precies gemaakt over loonmatiging? Zijn deze (contractueel)
vastgelegd? Zo ja, met welke gevolgen als de afspraken niet worden nagekomen?

Antwoord 6

Tussen het Rijk en de voetbalsector zijn geen afspraken gemaakt rondom NOW-steun of
loonmatiging. Zoals eerder in deze beantwoording aangegeven, was loonmatiging geen
voorwaarde voor de NOW en heeft een lagere loonsom van een werkgever in veel gevallen
tot een lager definitief recht op NOW geleid.

Vraag 7

Kunt u uitleggen hoe het ontvangen van loonsteun zich verhoudt tot de systematiek
van de Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), waarbij loonsomdalingen leidden
tot verlaging van de subsidie en waarbij omzetstijgingen ook leidden tot een verlaging
van de subsidie?

Antwoord 7

Zie het antwoord op vraag 2. Binnen de NOW gold voor de werkgever de voorwaarde dat
de loonsom wordt doorbetaald. Een gedaalde loonsom heeft geleid tot een lagere subsidie
en in veel gevallen een terugvordering. Een verhoging van salarissen was daarentegen
geen relevante factor in de vaststelling van de hoogte van NOW-subsidie.

Vraag 8

Hoe beoordeelt u de loonsteun die uiteindelijk verstrekt is aan de eredivisieclubs,
nu blijkt dat zij de beloften tot loonmatiging niet zijn nagekomen? Hadden de clubs
toch deze loonsteun ontvangen als voor het verstrekken daarvan duidelijk was geweest
dat het gebruikt zou worden om de salarissen van voetballers verder te verhogen?

Antwoord 8

Zie het antwoord op de voorgaande vragen. Loonmatiging was geen voorwaarde binnen
de NOW en daarmee geen relevante factor in de vaststelling van de hoogte van NOW-subsidie.

Vraag 9

Bent u van mening dat de onderhandelingsmacht van voetballers geen reden is om het
verstrekken van loonsteun goed te praten, zonder dat de loonsteun wordt terugbetaald?

Antwoord 9

Loonsteun die niet in overeenstemming was met de geldende voorwaarden in de NOW-regeling
diende te worden terugbetaald. Dit wordt tot op heden gecontroleerd door UWV en onterecht
uitbetaalde steun wordt teruggevorderd.

Vraag 10

Hoe beoordeelt u de reactie van de KNVB, waarin de KNVB stelt dat de lonen vooral
zijn gestegen door de marktmacht van voetballers? Was de marktmacht van voetballers
niet te voorzien? En hoe verhouden deze statements van de KNVB zich tot de letterlijke
belofte «De beoogde overheidshulp is absoluut niet bedoeld voor de salarissen van
de topspelers»2?

Antwoord 10

Of en waarom lonen van topspelers zijn gestegen, was vanuit de optiek van de NOW-regeling
geen relevante factor. Zoals in eerdere antwoorden aangegeven, beoordeelde UWV of
de verleende loonsteun op basis van de voorwaarden die in de NOW-regelingen zijn vastgelegd
en die voor alle werkgevers hetzelfde zijn.

Vraag 11

Is er al steun terugbetaald, aangezien voetbalclubs hebben beloofd3 dat de steun onmiddellijk terugbetaald zou worden als afspraken niet werden nagekomen?
Zo nee, waarom niet?

Antwoord 11

Voor elke NOW-periode waarvan betaald voetbalclubs gebruik hebben gemaakt, moest een
vaststellingsaanvraag worden gedaan. Daarin werd de daadwerkelijke omzetdaling en
de daadwerkelijke loonsom in overweging genomen.

Wanneer bleek dat sprake was van een dalende loonsom dan wel een hogere omzet dan
verwacht bij de voorschotaanvraag, of als er niet aan andere voorwaarden was voldaan,
heeft dit geleid tot een gehele of gedeeltelijke terugvordering. In de openbare NOW-registers
is inzichtelijk welke werkgevers gebruik hebben gemaakt van de NOW.

Wij hebben geen inzicht in eventuele afspraken die zijn gemaakt tussen de KNVB en
betaald voetbalclubs over onderlinge vormen van steun of de voorwaarden die daaraan
zijn gesteld.

Vraag 12

Bent u van mening dat de loonsteun die is gebruikt voor de verhoging van salarissen
van voetballers teruggevorderd moeten worden? Zo ja, op welke termijn gaat en hoe
gaat deze zorg terugvorderen?

Antwoord 12

Zie het antwoord op de voorgaande vragen. Bij een vaststellingsaanvraag controleerde
UWV of is voldaan aan de NOW-voorwaarden en werd vastgesteld wat de definitieve hoogte
van de subsidie is. Dit kan geleid hebben tot een (gedeeltelijke) terugvordering.