Brief regering : Advies NZa over budgetbekostiging acute zorg

Nr. 456
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 februari 2025

Op 4 februari jl. heb ik het eerste deel van de uitvoeringstoets van de Nederlandse
Zorgautoriteit (NZa) over budgetbekostiging voor de spoedeisende hulp (SEH) en acute
verloskunde (AV) ontvangen. In deze brief licht ik de hoofdlijnen van het advies toe
en geef ik aan wat mijn vervolgstappen zijn ten aanzien van dit advies.

Ik maak mij zorgen over de acute zorgketen. Het is belangrijk dat acute zorg voor
iedereen dichtbij beschikbaar blijft, ongeacht waar je woont. En ook in het algemeen
moet de zorg toegankelijk blijven. Daarom hebben we in het regeerprogramma opgenomen
dat we bereid moeten zijn om delen van de zorg anders in te richten, door bijvoorbeeld
onderdelen van de zorg uit de marktwerking te halen. We hebben in het regeerprogramma
specifiek afgesproken om voor de SEH, de AV en de intensive care (IC) gefaseerd en
zo snel mogelijk budgetbekostiging mogelijk te maken. In haar advies Bekostiging acute zorg1 uit 2023 heeft de NZa al geconcludeerd dat «de acute zorgketen piept en kraakt en
dat er een transitie nodig is». De NZa adviseerde daarbij de invoering van budgetbekostiging
om deze transitie te ondersteunen.

Advies NZa

Op 25 november 2024 heb ik de NZa om advies gevraagd over hoe budgetbekostiging voor
de SEH en AV zo snel mogelijk kan worden ingevoerd, onder voorwaarde van budgetneutraliteit.
Met de NZa is afgesproken dat zij haar advies in twee delen oplevert. Deel 1 bevat
een advies over hoe budgetbekostiging voor de SEH en AV zo snel mogelijk kan worden
ingevoerd en welk tijdspad daarbij hoort. Dit advies vindt u in de bijlage. Deel 2
bestaat uit uitvoeringsvraagstukken en een fraude- en handhavingstoets, dit advies
wordt op 1 juli opgeleverd.

In haar advies (deel 1) beschrijft de NZa twee mogelijke scenario’s voor de invoering
van budgetbekostiging voor de SEH en AV:

○ Scenario 1: invoering van budgetbekostiging voor de SEH en AV per 2027, op basis van
de afbakening van de huidige beschikbaarheidbijdrage.

○ Scenario 2: invoering van budgetbekostiging voor de SEH en AV per 2028, met een gedifferentieerde
afbakening.

Naast deze twee scenario’s schetst de NZa een groeipad, waarin op de langere termijn
wordt toegewerkt naar een budgetbekostiging gebaseerd op een door partijen gedeeld
normenkader. Zoals de NZa schetst in haar advies, moet een dergelijk normenkader duidelijk
maken welke SEH en AV-capaciteit en -functies beschikbaar zijn en aan welke eisen
op het gebied van kwaliteit en bereikbaarheid moet worden voldaan. Omdat voor de AV
nog niet eerder onderzocht is wat de gevolgen van budgetbekostiging zijn, adviseert
de NZa om daar eerst verder onderzoek naar te doen. Dat beïnvloedt de doorlooptijd
tot invoering van budgetbekostiging voor de AV.

Invoering van budgetbekostiging voor de SEH en AV per 2026 is volgens de NZa niet
mogelijk. Het grootste risico daarbij is mijn voorwaarde dat dit budgetneutraal moet,
dit kan dan niet worden geborgd. Daarnaast kan de nieuwe bekostigingssystematiek op
die korte termijn nog niet meegenomen worden in de risicovereveningsmodellen. Ook
merkt de NZa op dat zorgverzekeraars en zorgaanbieders hebben aangegeven onvoldoende
tijd te hebben om zich voor te bereiden op invoering per 2026.

Veldpartijen

De betrokken veldpartijen onderschrijven de doelstelling om de toegankelijkheid van
goede acute zorg te borgen voor iedereen in Nederland. Echter zijn zij verdeeld over
de door de NZa geschetste scenario’s. Partijen geven aan dat zij op zijn vroegst invoering
van budgetbekostiging per 2028 willen en geen voorstander zijn van invoering per 2027.

Invoering budgetbekostiging SEH

Zoals in het regeerprogramma is afgesproken vind ik het van groot belang de acute
zorg uit de marktwerking te halen. Ik vind ook van belang dat dit snel gebeurt, omdat
ik geloof dat budgetbekostiging bijdraagt aan het bevorderen van samenwerking en de
keten van acute zorg meer integraal te organiseren. Tegelijk moet het wel zorgvuldig
kunnen en ik vind het belangrijk om – zonder tempo te verliezen – rekening te houden
met de wensen van aanbieders en verzekeraars.

Tegen die achtergrond neem ik een aantal stappen. Als eerste bespreek ik samen met
de betrokken veldpartijen de mogelijkheid om de SEH en de AV ook al per 2026, vooruitlopend
op de aanpassing van de bekostiging, zoveel mogelijk uit de marktwerking te halen.
Daarnaast zal ik uw Kamer op zeer korte termijn informeren op welke wijze het kabinet
budgetbekostiging wil invoeren voor de SEH. Ik streef ernaar uw Kamer daarover te
informeren voor het debat over het medisch zorglandschap van 20 maart. Ik vind het
belangrijk om hierbij te benadrukken dat de budgettaire neutraliteit bij invoering
gegarandeerd moet zijn.

Hiermee geef ik invulling aan het regeerprogramma en draag ik bij aan minder marktwerking
in de acute zorg en toegankelijkere zorg in de regio met meer zekerheid voor de kleinere
ziekenhuizen. Het aanpassen van de bekostiging zal de benodigde transitie in de acute
zorgketen ondersteunen. Nadat in deel 2 van het advies van de NZa de gevolgen, kansen
en risico’s voor de acute verloskunde beter in beeld zijn, neem ik ook daar een besluit
over.

Vervolg

Als ik besluit aan de NZa een voorbereidende aanwijzing te geven, zal ik de zakelijke
inhoud ervan bij uw Kamer voorhangen. Dan zal ik niet eerder dan na 30 dagen de voorbereidende
aanwijzing geven. De NZa levert in de zomer het tweede deel van haar advies op, dan
neem ik een definitief besluit. Voor de bekostiging van de intensive care (IC) zal
ik de NZa uiterlijk eind maart 2025 ook een aanvraag voor een uitvoeringstoets sturen.
Dit ook als onderdeel van de gefaseerde invoering van budgetbekostiging voor de acute
zorg.

Tot slot wil ik de NZa bedanken voor haar advies, wat zij in een zeer korte periode
heeft opgeleverd.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, M-F. Agema