Brief regering : Geannoteerde agenda voor de Raad Buitenlandse Zaken van 20 mei 2025

Nr. 3135
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 mei 2025

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Buitenlandse Zaken van 20 mei
2025.

Daarnaast ontvangt u een bijlage die met het oog op internationale en diplomatieke
belangen vertrouwelijk wordt gedeeld1.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
C.C.J. Veldkamp

Geannoteerde Agenda Raad Buitenlandse Zaken van 20 mei 2025

Op dinsdag 20 mei a.s. vindt de Raad Buitenlandse Zaken (RBZ) plaats in Brussel. De
Raad zal spreken over de Russische agressie tegen Oekraïne en de situatie in het Midden-Oosten.
De Minister van Buitenlandse Zaken is verhinderd en laat zich vervangen door de Permanente
Vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie.

Middels deze Geannoteerde Agenda wordt uw Kamer tevens geïnformeerd over de EU-VK
top, die zal plaatsvinden op 19 mei a.s. in Londen.

Russische agressie tegen Oekraïne

De Raad zal spreken over de voortdurende Russische agressieoorlog tegen Oekraïne en
de urgentie van voortgezette militaire en niet-militaire steun voor Oekraïne. Daarbij
buigt de Raad zich over de vraag hoe EU-instrumenten kunnen bijdragen aan veiligheidsgaranties
voor Oekraïne. Versterking van de Oekraïense defensie-industrie en de rol die EU-trainingsmissie
EUMAM en de civiele GVDB-missie EUAM Oekraïne kunnen spelen, komen daarbij aan bod.
Tevens zal de Raad terugblikken op de Gymnich van 7 en 8 mei jl. Nederland blijft
Oekraïne politiek, militair, financieel en moreel actief en onverminderd steunen in
tijden van oorlog, herstel en wederopbouw, voor zolang als dat nodig is. Het kabinet
zal alle EU-lidstaten oproepen om hun bijdrage te leveren aan het initiatief van de
HV voor additionele militaire steun voor Oekraïne. Daarnaast pleit het kabinet voor
het proactief gebruikmaken van het brede EU-instrumentarium om Oekraïne ook na een mogelijk staakt-het-vuren te steunen.

Voorts zal het kabinet conform de motie Dobbe dd. 26 oktober 2024 oproepen tot aanname
van een ambitieus zeventiende sanctiepakket met een focus op olie, banken en derde
landen.2 Hierbij zal het kabinet verder invulling geven aan de motie Dassen en Boswijk dd. 21 januari
2025 over de Europese sanctielijst van de Russische schaduwvloot gelijktrekken met
die van de Verenigde Staten.3 Tijdens eerdere sanctieonderhandelingen heeft het kabinet conform de motie Paternotte
en Van der Burg dd. 26 oktober 2024 gepleit voor het in EU-verband sanctioneren van
alle diensten die bijdragen aan gesanctioneerde economische activiteiten van Rusland,
doch hier blijkt tot op heden geen draagvlak voor.4

Conform de toezegging aan de heer Dassen bij het plenaire debat over de Europese Raad
van 18 maart, zal het kabinet tijdens de Raad – ondanks de terughoudendheid van veel
lidstaten – opnieuw pleiten voor het serieus kijken naar aanvullende mogelijkheden
om de bevroren Russische Centrale Banktegoeden – of een deel daarvan – te gebruiken
voor steun aan Oekraïne. Gedegen onderzoek naar zowel de juridische en financieel-economische
mogelijkheden en risico’s blijft daarbij van belang.

Situatie Midden-Oosten

De Raad zal spreken over de situatie in het Midden-Oosten, waarbij de Raad onder meer
zal spreken over het dramatische conflict in de Gazastrook, waaronder het belang van
een hernieuwd staakt-het-vuren, het onmiddellijk vrijlaten van de gegijzelden en de
onmiddellijke verbetering van de humanitaire situatie in de Gazastrook. Nederland
onderstreept deze punten en veroordeelt daarnaast de blokkade van humanitaire goederen
en elektriciteit en roept op om deze onmiddellijk te beëindigen. Daarnaast zal Nederland
zich samen met Frankrijk blijven inzetten om het draagvlak voor een derde sanctiepakket
tegen gewelddadige kolonisten en kolonistenorganisaties te vergroten (een aantal lidstaten
is nog tegen) en benadrukken dat sancties tegen Hamas/PIJ eveneens belangrijk blijven.

De Raad zal de situatie in Syrië bespreken. De Raad zal hierbij eveneens spreken over
de Europese belangen in Syrië en hoe die gewaarborgd kunnen worden door onder meer
voorwaardelijke sanctieverlichting, steun voor wederopbouw en weloverwogen betrokkenheid
met de overgangsregering. Nederland zal zich in de discussie richten op de zorgwekkende
berichten over oplaaiend geweld tegen diverse gemeenschappen (zoals Druzen) en het
belang van stabiliteit en een inclusieve politieke transitie. Hierbij zet Nederland
in op terughoudendheid m.b.t. verdere sanctieverlichting indien er sprake is van gewelddadige
repressie van minderheden door de overgangsregering. Nederland roept de overgangsregering
op de beloofde inclusieve transitie met alle gemeenschappen/minderheidsgroepen in
Syrië te waarborgen en te beschermen.

Overig

EU-VK top

Op 19 mei zal de eerste EU-VK Top plaatsvinden in Londen. De Europese Commissie, de
Raad en de EDEO zullen vertegenwoordigd zijn. EU-lidstaten zijn niet aanwezig. Deze
Top vindt plaats in het kader van de wens om de relatie tussen de EU en het VK te
versterken. Het VK en de EU zijn belangrijke gelijkgezinde partners, bijvoorbeeld
voor Europese veiligheid en steun aan Oekraïne. De relatie tussen de EU en het VK
is ook op een economische pijler gestoeld, omdat de EU en het VK belangrijke handelspartners
van elkaar zijn. Vanuit deze gedachte heeft EU-Commissaris Šefčovič de opdracht gekregen om de relatie met het VK te versterken op onderwerpen
die van wederzijds belang zijn.5

De agenda voor de Top is op het moment van schrijven nog onbekend. De Europese Commissie
heeft bekend gemaakt de volgende resultaten te verwachten: 1) een gezamenlijke verklaring
over global issues namens de EU en het VK; 2) een common understanding namens de Commissie en het VK met de intentie om over een aantal onderwerpen vervolgonderhandelingen
te starten, waarvoor de desbetreffende procedures zullen worden doorlopen. Zoals aangegeven
in het verslag van de Raad Algemene Zaken van 18 maart jl. denkt de Commissie dat
de volgende beleidsterreinen zich lenen voor het versterken van de relatie: 1) veiligheid
en weerbaarheid; 2) people-to-people contacten; 3) bescherming van de planeet en natuurlijke hulpbronnen.6

In aanloop naar de Top heeft Nederland, zoals reeds gedeeld met uw Kamer, een aantal
prioriteiten onder de aandacht gebracht in Brussel. Het startpunt van het kabinet
blijft de volledige implementatie van de handels- en samenwerkingsovereenkomst en
het terugtrekkingsakkoord. Het kabinet staat open voor het verdiepen van de EU-VK
relatie waar dit voor Nederland van toegevoegde waarde is, zoals op het gebied van
buitenland-, defensie- en veiligheidsbeleid. Daarnaast hecht het kabinet er sterk
aan dat er spoedig toekomstbestendige lange termijn afspraken komen die duidelijkheid
bieden voor de wind op zee ontwikkelaars en stabiliteit voor de visserijsector. Deze
onderwerpen moeten in samenhang worden bezien. Tenslotte heeft Nederland als buurland
en belangrijke handelspartner van het VK baat bij het versoepelen van handel waar
dit mogelijk is en met inachtneming van de integriteit van de EU interne markt en
in aanvulling op de handels- en samenwerkingsovereenkomst. Conform de motie Paternotte
heeft Nederland aangegeven open te staan voor het verkennen van de mogelijkheden hiervoor,
indien het VK wenst te spreken over zaken als een akkoord over sanitaire en fytosanitaire
(SPS) maatregelen, emissienormen, Erasmus+ en beroepskwalificaties.7