Voorzitter

Vandaag herdachten we Bas van der Vlies, Tweede Kamerlid en fractievoorzitter van de SGP van 1981 tot en met 2010. Hij overleed op zondag 7 november op 79-jarige leeftijd. In een mooi interview uit het boek ’100 jaar SGP’ vertelt Van der Vlies dat hij als scholier het liefst schipper wilde worden - op de wilde vaart. Omdat zijn ouders hem dat afraadden, koos hij voor de studie Weg- en Waterbouwkunde. En hoewel zijn leven een andere wending nam - hij begon na zijn vervangende dienstplicht als leraar wiskunde en werd later plaatsvervangend rector - was hij dus van huis uit ingenieur.

Je zou kunnen zeggen dat juist de eigenschappen van de beroepen die hij nooit heeft uitgeoefend, terugkwamen in zijn werk als volksvertegenwoordiger - en later leider van de SGP-fractie. Stuurmanskunst en bruggen bouwen lopen als rode draden door zijn politieke carrière. Want dat was hij: standvastig én constructief. Trouw aan de beginselen én betrouwbaar in samenwerking. We gedenken Bas van der Vlies voor zijn grote verdiensten in de Nederlandse politiek. Als stuurman, als bruggenbouwer. Als Kamerlid standvastig en trouw aan zijn beginselen. En als gewetensvol leermeester en inspirator. Wij wensen zijn nabestaanden veel sterkte toe in deze verdrietige tijd. Lees mijn volledige speech en kijk de herdenking terug. 

Ik maak me zorgen over ons parlement. De gemoederen lopen steeds vaker hoog op en dat komt het debat niet altijd ten goede. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar meningen moeten wel op een fatsoenlijke manier uitgewisseld worden. Het is hoognodig om hier iets aan te doen. Daarom neem ik het voortouw om het gesprek over hoe we met elkaar omgaan tijdens debatten te openen. Ik wil hierover in gesprek met alle fracties. De Tweede Kamer moet bespreken hoe de dynamiek in het debat ten beste kan worden gekeerd. Ik hoop dat wij als gekozen volksvertegenwoordigers het debat met respect voor elkaars mening – die uiteraard mag verschillen – op goede wijze kunnen voeren. En dat we kiezen voor het inhoudelijke debat en kwalificaties achterwege laten die het debat niet dienen, maar juist onmogelijk maken.

Bedreigingen en intimidaties zijn, in welke vorm dan ook, uit den boze. In de plenaire zaal vind ik het ontoelaatbaar. Ik kan dit tij niet in mijn eentje keren. We moeten dit met elkaar doen. Dat kost tijd, omdat het debat al jaren aan het verharden is, maar als Voorzitter voel ik de verantwoordelijkheid om het gesprek over hoe we met elkaar omgaan in gang te zetten.

In de Portugese Synagoge te Amsterdam herdachten we vandaag de slachtoffers van Kristallnacht. Een woord dat huiveringwekkende beelden en indringende geluiden oproept. In de toespraak die ik hield, sprak ik over wat er geleerd kan worden van de Kristallnacht en de opkomst van het naziregime. Want hoe voorkomen we dat mensen zich opnieuw mee laten slepen in zo’n haatdragende boodschap? Die vraag houdt mij bezig.

Ook heb ik gezegd dat ik de laatste tijd steeds vaker zie dat mensen op hoge toon, voortdurend naar elkáár wijzen. Zonder samen verder te komen. In een democratie heb je elkaar nodig. Moet je het samen doen, hoe verschillend we ook zijn.

Tijdens de herdenking van de Kristallnacht spraken ook Ronny Naftaniel, voorzitter van het Centraal Joods Overleg, en Tamar Efrati, voorzitter van de CIDI-jongerenorganisatie CIJO. Journalist Margalith Kleijwegt interviewde daarnaast Micha Gelber. Hij overleefde als kind het bombardement op Rotterdam en de gevangenschap in concentratiekampen Westerbork en Bergen-Belsen. Lees mijn volledige toespraak. 

Ik bracht vandaag een kennismakingsbezoek aan onze buren. Nu we als Tweede Kamer werken vanuit het tijdelijk onderkomen aan de Bezuidenhoutseweg, is het goed om ons aan elkaar voor te stellen. Ik maakte kennis met medewerkers van het RKD - Nederlands Instituut voor de Kunstgeschiedenis, de Koninklijke Bibliotheek, het Literatuurmuseum en het Kinderboekenmuseum. Zij vertelden mij over de collecties en huidige exposities.

Vandaag had ik de eervolle taak om het welkomstwoord te verzorgen bij de European Parliamentary Technology Assessment (EPTA) conferentie, georganiseerd door het Rathenau Instituut. Deze conferentie werd online gehouden.

Het onderwerp was ‘lessons learned from the COVID-19 pandemic’. Sinds de pandemie maken we zowel privé als op werk steeds meer gebruik van technologie. Tijdens de coronacrisis was het door middel van videovergaderen en beeldbellen mogelijk om met collega’s, leraren, vrienden en familie in contact te blijven vanuit huis. Het is belangrijk dat de politiek inzicht heeft in de potentie van digitalisering en technologie en hoe dit onze samenleving beïnvloedt. Landen die lid zijn van de EPTA dragen bij aan een goed geïnformeerd en noodzakelijk debat over dit belangrijke onderwerp.

Ik mocht vanmorgen, samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn, de Canadese premier Justin Trudeau ontvangen in de Ridderzaal. Hij brengt een werkbezoek aan Nederland. In mijn welkomstspeech heb ik de langdurige vriendschap met Canada benadrukt en het feit dat we dezelfde waarden delen. Dat was ook een belangrijk onderdeel van zijn woorden aan ons. Na de speeches ging hij in gesprek met verschillende Kamerleden. Bekijk hier de video. 

In de Tweede Kamer stonden we vandaag stil bij de moord op het Britse parlementslid David Amess. Op vrijdag 15 oktober zijn we geconfronteerd met deze afschuwelijke en laffe aanslag. Tijdens een bijeenkomst met zijn kiezers is hij vermoord. Hij stierf in het harnas. Dat is een vreselijke en zeer trieste constatering. Het had nooit mogen gebeuren. Helaas kan ik niet onbenoemd laten dat ook bij ons politici worden bedreigd. Het doet me pijn en verdriet om dit te zien. In een democratie gebruiken we onze stem om standpunten te vertolken, geen dreiging, geen geweld en geen wapens. Een aanslag op een parlementslid is een aanslag op de democratie, een aanslag op onze stem. Lees mijn volledige speech en de condoleancebrief die ik stuurde aan het Britse Lagerhuis. 

Ik mocht de collega-parlementsvoorzitters uit 47 landen van de Raad van Europa toespreken. Deze tweejaarlijkse conferentie, dit keer op 21 en 22 oktober in Athene, bezocht ik samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn. Het onderwerp van mijn toespraak (video) was de covidpandemie en het effect daarvan op het parlementaire werk. Mijn volledige speech lees je hier terug. 

Vanavond ontving ik de nieuwe informateurs Johan Remkes en Wouter Koolmees. Ik overhandigde hen hun officiële opdracht. Remkes (VVD) en Koolmees (D66) werden eerder op dinsdag aangewezen als informateurs tijdens het debat over de kabinetsformatie. De vorige informateur, Remkes, overhandigde op 30 september zijn eindverslag aan de Kamervoorzitter. Hij stelde daarin voor om de mogelijkheid van een kabinet van VVD, D66, CDA en ChristenUnie te onderzoeken. 

Op 30 september 2021 nam ik uit handen van informateur Johan Remkes zijn eindverslag in ontvangst. Hij gaf daarna een toelichting aan de pers. Dinsdag 5 oktober vanaf ongever 16.30 uur debatteert de Tweede Kamer over het eindverslag.