Khadija Arib is de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten- Generaal. Op deze pagina staat een overzicht van haar activiteiten.
De Tweede Kamer is medewetgever en controleur van de regering. Hoe zorg ik er als Voorzitter voor dat de Tweede Kamer haar rol kan blijven vervullen tijdens de coronacrisis? Ik vertel er meer over in een filmpje en ga ook in op hoe ik deze tijd zelf beleef.
Bekijk het filmpje op het YouTubekanaal van de Tweede Kamer.
Het Tweede Kamergebouw, dat normaal gesproken bruist van het leven, is de laatste weken leeg en stil. Er zijn geen luidruchtige schoolklassen, er zijn geen bezoekers die de debatten vanaf de publieke tribunes volgen. Het was een moeilijk besluit om de deuren van het parlement te sluiten voor het publiek. Onze democratie draait op openheid. Maar met het oog op de voorbeeldfunctie die we als Kamer hebben, was het tegelijkertijd eenvoudig om de richtlijnen van het RIVM en het kabinet te volgen en bezoekers tijdelijk niet meer toe te laten. Het lijkt een eeuwigheid geleden dat we dat moeilijke besluit namen, maar in werkelijkheid zijn we pas een paar weken verder. De ontwikkelingen in deze crisis gaan snel.
Er ligt geen draaiboek voor deze crisis. We moeten steeds naar bevind van zaken handelen. Voor mij staat voorop dat het parlementaire proces gewoon doorgaat. Juist in deze crisistijd mag een democratie niet tot stilstand komen. In eerste instantie hebben we het aantal fysieke vergaderingen teruggebracht tot een minimum en vergaderden we alleen over onderwerpen die te maken hadden met de huidige crisis. Maar juist omdat we onze controlerende en medewetgevende rol voluit moeten kunnen vervullen, hebben we gisteren – 9 april 2020 – besloten om in de komende periode meer te gaan debatteren. De Kamercommissies hebben in de afgelopen weken bekeken welke wetsvoorstellen spoed hebben en wat kan wachten. Daarnaast is er ruimte om ook andere onderwerpen op de agenda te zetten. Natuurlijk is het voortdurend zoeken naar een balans. We moeten ook zorgen voor de veiligheid van onze Kamerleden, medewerkers en journalisten. Ik heb de Kamerleden daarom gevraagd om zeer terughoudend om te gaan met deze verruiming. Voor mij gelden er bij het plannen van vergaderingen twee criteria: we gaan uit van de beschikbare zalen (dat zijn de Troelstrazaal, de Thorbecke Zaal en vanaf volgende week ook de Oude Zaal) en we moeten zorgen dat er niet te veel medewerkers (tegelijk) in de Kamer aanwezig moeten zijn. Hoe we het precies gaan doen, dat staat in mijn brief van 9 april aan de Kamerleden.
Zo doen we als volksvertegenwoordigers niets anders dan wat iedereen in Nederland doet: doorgaan. Roeien met de riemen die je hebt. Ik heb heel veel bewondering voor de mensen in de zorg. Op de IC’s en in de verpleegtehuizen. Voor de mensen in de logistiek en de medewerkers van supermarkten die zorgen voor gevulde schappen. Voor de kleine ondernemers die proberen het hoofd boven water te houden. Voor iedereen die schippert tussen (thuis) werken en de zorg voor een gezin en thuisscholing. Mensen die misschien angstig zijn en allemaal hun zorgen hebben, maar die er samen voor zorgen dat de Nederlandse samenleving in deze vreemde, zware tijd overeind blijft. Het coronavirus dwingt ons ertoe om ons naar binnen te keren, om onze wereld letterlijk klein te maken, maar het zorgt tegelijkertijd voor een saamhorigheidsgevoel dat z’n weerga niet kent.
Ik hoop dat we als Kamer onze deuren heel snel weer kunnen openen. Dat we deze periode – de grootste crisis van onze generatie(s) – achter ons kunnen laten. Tot die tijd: houd u goed en blijf gezond. Onze gezondheid is het belangrijkste dat we hebben.
In overleg met alle fractievoorzitters heb ik zondagavond 15 maart besloten om nieuwe maatregelen voor de Tweede Kamer te nemen in de strijd tegen het coronavirus. Wij hebben te maken met een uitzonderlijke situatie die niet alleen grote impact heeft op de samenleving, maar ook op het Kamerwerk. Het parlementaire proces gaat door, maar de debatten waarbij Kamerleden fysiek aanwezig zijn, worden beperkt tot de strikt noodzakelijke debatten. Dat zijn in beginsel alleen de debatten over het coronavirus. De Tweede Kamer is gesloten voor bezoekers. Medewerkers werken zoveel mogelijk thuis.
Ik heb vandaag met veel trots de Aletta Jacobsprijs van de Rijksuniversiteit Groningen ontvangen uit handen van rector-magnificus Cisca Wijmenga. De universiteit reikt deze prijs iedere twee jaar uit aan een vrouw met een academische opleiding, die zich nationaal en/of internationaal verdienstelijk heeft gemaakt op het terrein van de emancipatie. In het juryrapport staat waarom mij de eer te beurt viel.
Een van de instrumenten die de Tweede Kamer heeft om het regeringsbeleid te controleren, is het doen van eigen onderzoek. Op 11 februari 2020 stelde de Tweede Kamer een tijdelijke onderzoekcommissie in die onderzoek gaat doen naar de problemen bij uitvoeringsorganisaties van de overheid. Het doel van het onderzoek is om de oorzaken van de problemen inzichtelijk te maken om ervoor te zorgen dat de uitvoerbaarheid van beleid beter gewaarborgd wordt en de 'menselijke maat' niet uit het oog verloren wordt. De aanleiding van het onderzoek is een motie ingediend door Kamerlid Pieter Heerma en anderen tijdens de algemene beschouwingen van 2019. Alle 150 Kamerleden stemden voor de motie.
Voor zo’n tijdelijke onderzoekscommissie aan de slag kan, vindt er een constituerende vergadering plaats. In die vergadering wijst de commissie een voorzitter aan. Tijdens de constituerende vergadering van donderdag 5 maart heb ik de heer Bosman benoemd tot voorzitter van de tijdelijke onderzoekscommissiecommissie en hem de hamer overhandigt.
Ik wens de leden van de commissie veel succes bij dit onderzoek.
Aan de vooravond van de uitreiking van de Aletta Jacobsprijs ging ik in gesprek met studenten tijdens een ‘College Tour’ bij de Rijksuniversiteit Groningen. Het ging onder andere over mijn inspiratiebronnen en over vrouwenemancipatie en integratie van minderheden. Natuurlijk spraken we ook uitgebreid over mijn werk als Voorzitter van de Tweede Kamer.
Een man met opgestroopte mouwen en de kin omhoog, maar met hulpeloos lege handen, staat in stilte op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. Het is het beroemde standbeeld ‘De Dokwerker’. Op deze plek, waar de slachtoffers van de eerste razzia in Nederland werden opgesteld en waar ze uren in de kou verkleumden om vervolgens te worden afgevoerd naar werkkampen, herdenken we de Februaristaking van 1941. En daarmee alle Nederlanders die moed, heldhaftigheid en verzet toonden door hun werk neer te leggen in februari 1941.
Koningin Wilhelmina liet na de oorlog de woorden ‘heldhaftig, vastberaden, barmhartig’ toevoegen aan het stadswapen van Amsterdam. Deze woorden verwijzen naar deze bijzondere dagen van verzet. De stakers handelden uit solidariteit met hun Joodse medemensen. Helaas had die heldhaftige poging van duizenden Nederlanders om de Duitse bezetter te verrassen tot resultaat dat de maatregelen tegen Joden verder werden aangescherpt.
Ik legde daar samen met Jan Anthonie Bruijn, Voorzitter van de Eerste Kamer, vanmiddag een krans namens de Staten-Generaal. In dit bijzondere jaar, waarin we vieren dat we 75 jaar in vrijheid leven, staan we nóg nadrukkelijker stil bij de moed die zij toen heel letterlijk hebben laten zien, door massaal de straat op te gaan.
Vandaag had ik de eer om de Team Award, een wisseltrofee voor goed politiewerk, uit te reiken aan het Team Bedreigde Politici. Dit team richt zich op strafbare bedreigingen tegen bijvoorbeeld leden van de Eerste en Tweede Kamer, ministers, het Koninklijk huis en ambassadeurs. Dit werk vindt grotendeels buiten de schijnwerpers plaats, maar dat maakt het niet minder belangrijk.
De wisseltrofee is een initiatief van Stichting Waardering Erkenning Politie (WEP). Het team dat de prijs in ontvangst nam, is in het leven geroepen na de moord op Pim Fortuyn en Theo van Gogh. Dat waren bepalende momenten in onze geschiedenis. Het had grote impact op de politiek en op de samenleving.
Het werk van deze politiemensen draagt bij aan de veiligheid van veel mensen binnen het rijksdomein. En daarmee aan een veilig voortbestaan van onze democratie.
De Tweede en Eerste Kamer ontvingen vandaag de Nederlandse ambassadeurs die deze week hun diplomatieke post hebben verlaten voor de jaarlijkse ambassadeursconferentie in Den Haag. In de Ridderzaal gingen de diplomaten op ‘speeddate’ met Kamerleden. Tijdens mijn toespraak in de Oude Zaal van de Tweede Kamer bedankte ik hen voor hun inspanningen.
Wereldwijd heeft Nederland 109 ambassades, 28 consulaten-generaal en 13 permanente vertegenwoordigingen bij internationale organisaties zoals de Europese Unie, de Verenigde Naties en de NAVO. Deze diplomaten zijn voor ons erg belangrijk. Ze zijn voor onze Kamerleden de oren en ogen van ontwikkelingen elders in de wereld. En het is óók belangrijk dat zij op de hoogte blijven van wat er in ons land gebeurt.
Ik sprak over de viering van 75 jaar vrijheid, die dit jaar ook in het parlement plaatsvindt. Ik zie een link met het werk van ambassadeurs. Met stille diplomatie, goede onderlinge betrekkingen en contact met ons land vertegenwoordigen zij onze democratie. De kern van hun werk is niet alleen het leggen van handelsrelaties, maar vooral ook het bijdragen aan veiligheid en consulaire dienstverlening en het opkomen voor mensenrechten.
Met een openingszet namens de grootmeester heb ik vanmiddag Torentje Schaak Simultaan geopend in de Statenpassage. 26 deelnemers nemen het op tegen Fabiano Caruana. Hij is de huidige nummer 2 op de wereldranglijst. Met Caruana heeft Tata Steel, de organisator van de jaarlijkse simultaanpartij, weer een tegenstander van formaat weten te strikken. De deelnemers zijn (ex-) Kamerleden, ambtenaren en journalisten. Een van de deelnemers had ter versterking zelfs haar zoontje meegenomen.
De Voorzitter leidt de plenaire vergaderingen van de Tweede Kamer. Dat doet zij op basis van het Reglement van Orde, de regels die de Kamerleden met elkaar zijn overeengekomen. De Voorzitter ziet toe op het uitvoeren van de door de Kamer genomen besluiten.
Daarnaast zit zij het Presidium – het dagelijks bestuur van de Kamer – en de Commissie voor de Werkwijze voor. Verder vertegenwoordigt de Voorzitter de Kamer naar buiten toe, bijvoorbeeld in contacten met buitenlandse parlementen. De taken van de Kamervoorzitter zijn vastgelegd in artikel 6 van het Reglement van Orde.
