Voorzitter

Vandaag opende ik de tentoonstelling van de historische boekencollectie. De aanleiding is een heuglijke samenloop van omstandigheden. De Koninklijke Bibliotheek viert een jubileum van 225 jaar. En de Tweede Kamer rondt dit jaar de inventarisatie en restauratie van haar Historische boekencollectie af. Specialisten van de Kamer en de KB hebben uit hun collecties een tentoonstelling samengesteld die in de afgelopen twee eeuwen het politieke denken en de politieke besluitvorming in Nederland beïnvloed hebben.

We herdenken vandaag de Februaristaking van 82 jaar geleden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn legde ik namens de Staten-Generaal een krans bij het monument De Dokwerker op het Jonas Daniël Meijerplein in Amsterdam. Tijdens de Februaristaking in 1941 protesteerden Amsterdammers tegen de toenemende Jodenvervolging. ‘Staakt! Staakt Staakt!’, zo opende het pamflet dat in de stad werd verspreid na een razzia op honderden joodse mannen door de Duitse bezetter. Uit solidariteit met hun medeburgers staakten het openbaar vervoer en de arbeiders op de werven. De staking sloeg over naar andere plaatsen, maakte grote indruk en vormde een bron van inspiratie voor verzet.

Ik nam vandaag namens de Kamer het rapport van de enquêtecommissie aardgaswinning Groningen in ontvangst. De presentatie vond plaats in Zeerijp, in het aardbevingsgebied. Het is een omvangrijk rapport waarvan we moeten leren. Het gevoel dat je niet meer veilig bent in je eigen huis en moet vechten tegen een overheid die te lang de andere kant op keek, is met geen pen te beschrijven. Deze pijn voel je als je de verhalen erover hoort, zei ik in mijn speech. Het rapport heb ik doorgeleid naar de commissie voor Economische Zaken en Klimaat, zodat het debat erover kan worden voorbereid.

Vier wetenschappers hebben de kabinetsformatie van 2021 geëvalueerd in opdracht van het Presidium. Ik mocht vandaag hun rapport in ontvangst nemen. Uit het onderzoek van de  hoogleraren Carla van Baalen (voorzitter), Paul Bovend’Eert en Mark van Twist en senior onderzoeker Alexander van Kessel blijkt dat iedere formatie uniek is. Ik zie een belangrijke opdracht voor de Kamer zelf, zo zei ik in mijn speech bij de ontvangst van het rapport: om het gesprek te voeren over onze rol bij de formatie.    

Ieder jaar, op de laatste zondag van januari, herdenken we de slachtoffers van de Holocaust. Het is belangrijk om hier met elkaar bij stil te staan. Samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn legde ik namens de Staten-Generaal een krans bij het Spiegelmonument 'Nooit Meer Auschwitz' in Amsterdam. Voor het eerst sinds twee jaar was er weer ruimte voor publiek. Ook de stille tocht die eerder ontbrak wegens de coronamaatregelen, kon weer doorgang vinden. 

Ik mocht vandaag de eerste Staat van de uitvoering van de uitvoeringsorganisaties in ontvangst nemen. In dit rapport wordt kritisch gekeken naar de uitvoeringspraktijk van de overheid. Er zijn 38 uitvoeringsorganisaties onderzocht, die veel en intensief contact hebben met burgers en ondernemers. Denk aan de Belastingdienst, de Dienst Uitvoering Onderwijs en het UWV. Goede wetgeving moet hand in hand gaan met goede uitvoering daarvan, zei ik in mijn speech. Sterker nog: wetgeving is misschien alleen maar goed als de uitvoering goed gaat. Ik kijk uit naar het debat over dit rapport.

Hoe kan de kwaliteit van wetenschap objectief worden vastgesteld? De Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) kreeg het verzoek van de commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, om het antwoord op deze vraag inzichtelijk te maken. Vandaag mocht ik, namens het Presidium, het advies hierover in ontvangst nemen en dit doorgeleiden naar de commissie. Dankzij de adviezen van de AWTI kunnen er betere beleidskeuzes worden gemaakt waardoor wetenschap, technologie en innovatie tot nog meer impact in de samenleving leiden. Het is een zeer informatief en duidelijk advies dat ook bijdraagt aan een sterke internationale positie van de Nederlandse wetenschap. Daar mogen we trots op zijn.

De minister-president van Vietnam, Phạm Minh Chính, bracht vandaag samen met een kabinetsdelegatie een bezoek aan de Staten-Generaal. Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruin en ik ontvingen hen in het Tweede Kamergebouw. Nederland en Vietnam onderhouden dit jaar een halve eeuw diplomatieke betrekkingen. De focus van deze relatie is de afgelopen tien jaar verschoven van ontwikkelingssamenwerking naar economische samenwerking, in het bijzonder op het gebied van waterbeheer en landbouw. Zowel Vietnam als Nederland is kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering en de stijgende zeespiegel. Nederland beschikt over veel expertise op dit gebied door onze ervaring met de Deltawerken. We spraken onder meer over de samenwerking tussen de twee landen, gericht op het benutten van deze kennis.

Vandaag ontving ik samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn Shalva Papuashvili, parlementsvoorzitter van Georgië, in de Tweede Kamer. We spraken onder andere over de bijzondere band tussen het Nederlandse en Georgische parlement. De Tweede Kamer verleent capaciteitssteun aan het Georgische parlement via een ‘twinning project’ van de Europese Unie. Ook spraken we over de gevolgen van de oorlog in Oekraïne voor Georgië.

Vandaag opende ik samen met Salima Belhaj, voorzitter van de Kunstcommissie, de tentoonstelling ‘The best of Graduates’ in de Statenpassage van de Tweede Kamer. Beginnende creatieve makers stellen hun werk tentoon. De aanleiding is dat beginnende kunstenaars hard getroffen zijn door de coronapandemie; er was minder kans om hun werk te tonen aan een groot publiek. Hier in het hart van de democratie krijgen ze dankzij een motie alsnog die kans.