Voorzitter

Op Prinsjesdag is het traditie dat de commissie van in- en uitgeleide de Koning begeleidt. Vandaag gebeurde dat voor de tweede keer in de Koninklijke Schouwburg. Daar las de Koning de troonrede voor. Later op de dag is er altijd nog een belangrijk moment: het aanbieden van het Prinsjesdagkoffertje door de minister van Financiën in de plenaire zaal. Ik heb de Miljoenennota en de rijksbegroting namens de Kamer in ontvangst genomen.   

Ik mocht op de tweede dinsdag van september samen met enkele collega-Kamerleden het traditionele leskoffertje in ontvangst nemen. 28 Scholieren van de Dalton Nicolaasschool uit Doorn kwamen daarvoor naar de Tweede Kamer. In het koffertje zit materiaal en informatie over de Eerste en Tweede Kamer waarmee de scholieren zich in onze democratie kunnen verdiepen en leren hoe ze moeten debatteren. De ‘Derde Kamer’ is bedacht en gemaakt door de Eerste en Tweede Kamer in samenwerking met ProDemos, speciaal voor basisschoolleerlingen van groep 7 en 8. De bedoeling is dat de Kamerleden met hun koffertje dit belangrijke educatieve initiatief promoten. Uiteindelijk hopen we dat alle basisscholen het leskoffertje onderdeel maken van hun lesprogramma.

Veel Nederlanders (89 procent) vinden het belangrijk dat wij een grondwet hebben, blijkt uit een peiling van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. 80 procent van de Nederlanders vindt dat deze beter bekend moet zijn bij alle burgers van Nederland. 
Daarom is het een goed teken dat ik vandaag alweer de zesde druk van het boek ‘Grondwet en Statuut’ in ontvangst mocht nemen uit handen van Paul Bovend’Eert. Dit boek vormt een bron van kennis voor een korte en overzichtelijke uitleg van de geldende wetteksten. Tevens bevat ‘Grondwet en Statuut’ de laatste ontwikkelingen over de uitleg en toepassing van de bepalingen.
Deze druk verschijnt waarschijnlijk niet heel toevallig in het jaar dat de grondwetswijziging van 1848 in november precies 175 jaar bestaat. 

Een uitnodigend gevoel. Dat is wat we hopen te bereiken met de toekomstige publieksentree aan het Binnenhof. De Tweede Kamer krijgt steeds meer bezoekers en dit groeiende aantal vraagt om aanpassingen. Vandaag presenteerde ik het voorlopige ontwerp van de publieksentree samen met demissionair minister Hugo de Jonge en wethouder Saskia Bruines van de gemeente Den Haag. Met een nieuwe publieksentree krijgen we een transparante en toegankelijke ingang voor al onze bezoekers. Modern en duurzaam, met onder andere een groen dak. Ik ben zeer blij met dit voorlopige ontwerp. De maquette van het voorlopige ontwerp is tot en met 28 september 2023 te bekijken in de Statenpassage van de Tweede Kamer, Prinses Irenepad 1.

Bij het Indisch Monument in Den Haag legden Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn en ik vanavond een krans namens de Staten-Generaal. Jaarlijks op 15 augustus is de nationale herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Inmiddels telt Nederland zo’n twee miljoen mensen die persoonlijk bij deze geschiedenis betrokken zijn. Die het leed kennen dat niet verjaart. Dit pijnlijke verleden is er, net als alle andere verhalen over de Tweede Wereldoorlog. Verhalen die ons elk jaar weer doen beseffen hoe verschrikkelijk oorlog is. Daarom moeten we het benoemen, erkennen, en overdragen. Voor en door de volgende generaties Nederlanders.

De Voorzitter van de Eerste Kamer Jan Anthonie Bruijn en ik hebben vandaag een krans gelegd bij de Indische plaquette in de hal van het Tweede Kamergebouw. Samen met voorzitter van de Stichting Nationale Herdenking 15 augustus 1945 Thom de Graaf, Kamerleden en vertegenwoordigers van de Indische en Molukse gemeenschap herdachten we het einde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië.

We stonden stil bij het leed van alle slachtoffers en gevallenen tijdens de Japanse bezetting. Er werden indringende en persoonlijke verhalen verteld, bijvoorbeeld door Ronald Poetiray. In mijn toespraak sprak ik over het persoonlijke verhaal van de onlangs overleden acteur, zanger en danser Willem Nijholt. Hij groeide op in het Jappenkamp, iets wat hij zijn hele leven met zich mee zou dragen.

Lees mijn toespraak en kijk de herdenking terug.

Het was een druk en bewogen parlementair jaar, met debatten over onderwerpen die mensen in het land direct raken. Voordat ik afgelopen nacht rond 2.30 uur de vergadering sloot, heb ik daar bij stilgestaan in mijn speech. Dit jaar zijn er veel initiatieven genomen om burgers nog meer bij het werk van de Tweede Kamer te betrekken. Daarvoor heb ik de Kamerleden aan het begin van het zomerreces een compliment gegeven.     

Tijdens Keti Koti op 1 juli herdachten we de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Caraïbische eilanden. Met deze herdenking start het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Ik ben dan ook vereerd dat ik de essaybundel ‘Doorwerkingen van slavernijverleden’ vandaag in ontvangst mocht nemen namens de Tweede Kamer. In de inleiding staat dat het komende herdenkingsjaar geslaagd is wanneer wij ons rekenschap geven van de indringendheid van de doorwerkingen van het slavernijverleden. De essaybundel draagt daaraan bij. Ik geleid deze door naar de commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Bij het Nationaal Monument Slavernijverleden in het Amsterdamse Oosterpark was ik vandaag aanwezig bij de herdenking van de afschaffing van de slavernij. Bij het kunstwerk van de Surinaamse kunstenaar Erwin de Vries waren er toespraken van onder anderen Koning Willem-Alexander. Hij bood zijn excuses aan voor het slavernijverleden. Dit werd gevolgd door een minuut stilte en kransleggingen. Samen met Eerste Kamervoorzitter Jan Anthonie Bruijn legde ik een krans namens de Staten-Generaal. Dit jaar is de herdenking ook de officiële start van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat loopt tot 1 juli 2024.

De vicepremier van Vietnam, Tran Hong Ha, bracht vandaag een bezoek aan de Tweede Kamer. Ik ontving hem samen met tijdelijk voorzitter van de Eerste Kamer, Jan Anthonie Bruijn. Dit jaar vieren we 50 jaar diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Vietnam. We gingen in gesprek over het levendige contact tussen onze parlementen. Zo ontving de commissie van Binnenlandse Zaken van de Tweede Kamer in september 2022 nog een delegatie van de Nationale Assemblee van Vietnam. Ook slaan onze landen de handen ineen op het gebied van kustbescherming en het bevorderen van duurzame ontwikkeling in de Mekong Delta.