Cellenbarakken Strafgevangenis Scheveningen, gezien van buiten de gevangenismuur. Foto: Nationaal Archief / Wikipedia
In de gevangenis van Scheveningen zaten tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlanders opgesloten die zich verzetten tegen de Duitsers. In de volksmond heette de gevangenis daarom het Oranjehotel. De verzetshelden werden hier verhoord en berecht. Terdoodveroordeelden wachtten in de dodencellen in ‘gang D’ op hun executie bij de Waalsdorpervlakte, drie kilometer verder in de duinen. Ieder jaar organiseert de Stichting Oranjehotel een herdenking en een ‘Stille Gang’.
Een van de dodencellen, ‘Doodencel 601’, is in oorspronkelijke staat behouden. Op de muren van deze cel staan boodschappen van gevangenen gekrast als “God is liefde” en “Oranje overwint”. De cel vormt de kern van de indrukwekkende herdenking die ieder jaar plaatsvindt. Samen met Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol legde ik hier zaterdag 6 oktober een krans namens de Staten-Generaal.
Op dit moment wordt het Oranjehotel verbouwd tot een officieel herinneringscentrum dat toegankelijk is voor publiek.
'Doodencel 601' in de gevangenis van Scheveningen
3 oktober 2018
1001 vrouwen
Vorige week hebben we een borstbeeld onthuld ter nagedachtenis van Suze Groeneweg. De vrouw die 100 jaar geleden voor het eerst in de Tweede Kamer werd gekozen. Zij kwam uit een landarbeidersgezin met ongeschoolde ouders en zette zich in voor gelijkwaardigheid tussen de seksen en tussen sociale klassen. Ze was, net als ik, geen zondagskind. Ze moest het vanwege haar afkomst, dubbel en dwars waarmaken in dat gegoede mannenbolwerk. En dat lukte haar glansrijk.
Ik sprak er woensdag over in de Oude Lutherse Kerk aan het Spui in Amsterdam, ter gelegenheid van de opening van de tentoonstelling ‘1001 vrouwen in de 20ste eeuw’ in het Amsterdam Museum. Historica Els Kloek stelde het boek '1001 vrouwen in de 20ste eeuw samen. Het Amsterdam museum presenteert daaruit een selectie van bijna 200 bekende en minder bekende vrouwen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de twintigste eeuw.
Het was een eer om hier te mogen spreken. Een feest van herkenning, méér nog dan bij de vorige editie van 1001 vrouwen. In het nieuwe boek staan namelijk zoveel vrouwen die we zelf nog gekend of meegemaakt hebben. En het is opnieuw een ontdekkingsreis langs de onbekendere maar even stoere, slimme, eigenzinnige en dappere vrouwen.
Kamervoorzitter Arib onthult de buste van Suze Groeneweg in de Statenpassage, in het bijzijn van enkele verre familieleden van Groeneweg
Een eeuw geleden werd Suze Groeneweg verkozen tot Kamerlid. Daarmee was zij de eerste vrouw in de Tweede Kamer. Op dat moment konden vrouwen al wel verkozen worden, maar mochten ze nog niet zelf stemmen. Dat veranderde in 1919. Toen besliste de Tweede Kamer na jarenlange discussies, debatten en demonstraties dat zowel alle mannen als vrouwen stemrecht kregen.
Vandaag opende ik in de Tweede Kamer de tentoonstelling ‘Ik vier mijn stem’ en onthulde ik het beeld van Suze Groeneweg dat kunstenaar Siemen Bolhuis maakte. Hiermee geef ik het startschot voor de viering van 100 jaar algemeen kiesrecht. Want de verworvenheid om in vrijheid te mogen stemmen, is iets om trots op zijn en te vieren. De tentoonstelling laat de bijzondere weg naar het algemeen kiesrecht zien én maakt duidelijk hoe het kiesrecht nog steeds in beweging is.
Voorzitter Arib aan het woord tijdens de Deutscher Historikertag
Op dinsdag 25 september verruilde ik de plenaire zaal voor de Universiteit van Münster, waar ik de openingslezing hield van de Deutscher Historikertag. Het thema van de dag was ‘gespleten samenlevingen’ en in mijn lezing ging ik in op de betekenis daarvan voor de Nederlandse parlementaire democratie.
De scheidslijnen die je ziet in de samenleving, zie je ook in de politiek. Wat je daar in Nederland – overigens net als in Duitsland – van merkt, is de versplintering van het politieke landschap. Dat is in de kern geen probleem. Ik ben blij met ons representatieve stelsel, zonder kiesdrempel. Het is mooi dat de Tweede Kamer een afspiegeling van de samenleving is. Ik sloot mijn lezing af met een oproep om te blijven zoeken naar verbinding, want dat is het einddoel van iedere discussie of ieder debat.
Leden commissie v.l.n.r.: Malik Azmani (VVD, Tweede Kamer), Peter Ester (Eerste Kamer, CU), Joris P. Backer (Eerste Kamer, D66), Khadija Arib Voorzitter Tweede Kamer, Madeleine van Toorenburg (CDA, Tweede Kamer) Harm Beertema (PVV, Tweede Kamer)
Traditioneel heb ik als Tweede Kamervoorzitter een mooie eervolle functie op Prinsjesdag: ik ben voorzitter van de commissie van in- en uitgeleide.
In die commissie zitten zowel leden van de Eerste als de Tweede Kamer der Staten-Generaal. De bijeenkomst in de Ridderzaal is namelijk een Verenigde Vergadering: beide Kamers komen bijeen voor de opening van het parlementaire jaar. Alle andere aanwezigen, zoals de leden van het kabinet, zijn te gast tijdens deze bijeenkomst.
Troonrede
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn onmisbare gasten tijdens deze vergadering. Zo spreekt de Koning in de Ridderzaal de troonrede uit. Met de commissie van in- en uitgeleide heb ik de Koning en de leden van het Koninklijk Huis in de Ridderzaal ontvangen en ze ook weer begeleid bij hun vertrek.
11 september 2018
Regels en rituelen in de Tweede Kamer
Dr. Carla Hoetink en Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib.
Hoe komt het dat elk Kamerlid zich op den duur een beetje vergelijkbaar gaat gedragen, dezelfde taal gaat gebruiken en met dezelfde problemen te maken krijgt? Dat is de vraag waarmee Carla Hoetink begon aan haar studie ‘Macht der gewoonte’. Het eerste exemplaar van het boek werd dinsdag 11 september aan mij uitgereikt.
Hoetink toont in haar boek aan dat de Tweede Kamer een eigen ‘bedrijfscultuur’ heeft.
Ik ben ontzettend blij met dit boek. Het laat zien dat verandering van de parlementaire cultuur vaak een lange adem vergt, maar dat het niet statisch is. Er is in de laatste halve eeuw wel degelijk veel veranderd aan het Binnenhof. Het maakt duidelijk dat de Tweede Kamer een besluitvormingsorgaan is, maar ook een theater van onenigheid.
Dinsdag 4 september 2018 opende ik de eerste plenaire vergadering na het zomerreces. Over twee weken is het alweer Prinsjesdag en begint het nieuwe parlementaire seizoen pas echt. Bijzonder was dat er bijna geen bezoekers op de publieke tribune zaten. Dit had te maken met de staking bij de politie, die gewoonlijk ook de veiligheid van de plenaire zaal bewaakt.
Na het vragenuur en de regeling van werkzaamheden namen we afscheid van VVD-Kamerlid Han ten Broeke. Zoals ik in mijn toespraak zei: “Ik weet dat je met pijn in je hart uit de nationale politiek vertrekt. Het heeft je van jongs af aan gegrepen. Je ellenlange interrupties zal ik een beetje missen, maar vooral jouw kennis, kunde en ervaring gaan we missen.”
Vrijdag 31 augustus was ik aanwezig bij de uitreiking van de Militaire Willems-Orde aan majoor-vlieger Roy de Ruiter. Koning Willem-Alexander reikte deze hoogste en oudste Nederlandse ridderorde en dapperheidsonderscheiding uit op het Binnenhof in Den Haag.
Roy de Ruiter ontving de onderscheiding vanwege zijn “te allen tijde beleidvol, gedreven en moedige optreden tijdens uitzendingen in Afghanistan". Ik vond het bijzonder en eervol om bij deze ceremonie aanwezig te zijn.
14 augustus 2018
Jaarlijkse Indiëherdenking in de Tweede Kamer
De Voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer leggen een krans bij de Indische plaquette
‘Oorlog is een gif dat snel mensen doodt, dat langzaam doorwoekert in families en zo generaties lang slachtoffers maakt. Maar het laat ook die onvernietigbare veerkracht zien van mensen, om op te komen voor hun vrijheid en voor democratie.’ Dat zei ik op dinsdag 14 augustus 2018 tijdens de herdenking van de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in voormalig Nederlands-Indië. Deze herdenking vindt jaarlijks plaats bij de Indische plaquette in het Tweede Kamergebouw.
In mijn toespraak had ik het over de vele gezinnen die na de Tweede Wereldoorlog uit Indië naar Nederland kwamen. Met hutkoffers vol spullen, vol verhalen, vol herinneringen. Sommige van die hutkoffers bleven gesloten. Jarenlang. Omdat de inhoud ervan te pijnlijk was. En omdat het niet gebruikelijk was om over die pijn te praten. Er was ook vaak geen oor voor. Ik vind het belangrijk dat ook die verhalen verteld worden.
Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib spreekt over de vele verhalen over de oorlog die nog verteld moeten worden
Nationale Indiëherdenking op woensdag 15 augustus
Tweede Kamervoorzitter Khadija Arib legt samen met Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol namens de Staten-Generaal een krans bij het Indiëmonument.
Op woensdag 15 augustus vond bij het Indisch Monument in Den Haag de nationale herdenking plaats, georganiseerd door Stichting Herdenking 1945. Die dag legde ook ik, samen met de Eerste Kamervoorzitter een krans ter nagedachtenis aan de gevallenen.
6 juli 2018
Laatste vergaderdag voor het zomerreces
De Voorzitter tijdens haar speech voorafgaand aan het zomerreces 2018
Rond 3.15 uur eindigde in de nacht van donderdag 6 juli de laatste vergaderdag van de Tweede Kamer voor het zomerreces. Na een dag met veel debatten en stemmingen richtte ik in de plenaire zaal nog het woord tot mijn collega-Kamerleden. Ondanks onze tegengestelde meningen in de debatten, zijn we het over één ding eens: we werken voor de mensen in het land en voor niemand anders.
De Voorzitter leidt de plenaire vergaderingen van de Tweede Kamer. Dat doet zij op basis van het Reglement van Orde, de regels die de Kamerleden met elkaar zijn overeengekomen. De Voorzitter ziet toe op het uitvoeren van de door de Kamer genomen besluiten.
Daarnaast zit zij het Presidium – het dagelijks bestuur van de Kamer – en de Commissie voor de Werkwijze voor. Verder vertegenwoordigt de Voorzitter de Kamer naar buiten toe, bijvoorbeeld in contacten met buitenlandse parlementen. De taken van de Kamervoorzitter zijn vastgelegd in artikel 6 van het Reglement van Orde.
