Vaste Kamercommissies

Vaste Kamercommissies hebben verschillende rollen. Hier volgen de belangrijkste.

Ontvangst en eerste behandeling

Wanneer de regering een (wets)voorstel naar de Tweede Kamer stuurt, komt het eerst bij de commissie die zich met dat onderwerp bezighoudt. De commissie behandelt het altijd door om te beginnen de minister of staatssecretaris schriftelijk vragen te stellen. Vaak houdt de commissie ook een vergadering met de minister of staatssecretaris om de voorstellen met elkaar te bespreken. Van alles wat schriftelijk of mondeling gewisseld wordt, komt een verslag uit. Wanneer het om een technisch ingewikkeld of gevoelig onderwerp gaat, kan de commissie bijeenkomsten met bijvoorbeeld deskundigen of belanghebbenden organiseren.

De verhoging van het BTW-tarief naar 21 procent maakte deel uit van het wetsvoorstel Uitwerking fiscale maatregelen begrotingsakkoord 2013. De staatssecretaris van Financiën stuurde dit begin juni 2012 naar de vaste Kamercommissie voor Financiën. Omdat de staatssecretaris de verhoging al per 1 oktober wilde invoeren, is er haast gemaakt. De Kamercommissie had een wetgevingsoverleg met de staatssecretaris op 18 juni 2012. Twee dagen later was het plenaire debat; op 29 juni de stemming. Net op tijd voor de Eerste Kamer, die er voor het zomerreces nog goedkeuring aan moest geven.

Standpunt bepalen en uitwisselen

Iedere fractie bepaalt een standpunt, dat door haar woordvoerder in de commissie naar voren wordt gebracht. Voor de minister of staatssecretaris wordt duidelijk of er een meerderheid is voor het voorstel. Zo niet, dan kan hij het aanpassen. Wanneer de commissie klaar is met de behandeling, volgt bijna altijd een plenair debat. De fracties moeten dan definitief bepalen wat hun standpunt is en hoe ze daartoe gekomen zijn. Zij moeten ook bepalen wat hun standpunt is tegenover de wijzigingen of amendementen die door andere fracties zijn voorgesteld. De commissieleden voeren hier in principe het woord. Wanneer het onderwerp een zware politieke lading heeft, nemen de fractievoorzitters het soms over.

In de nacht van 27 op 28 januari 2011 zei na een spannend plenair debat een meerderheid van de Tweede Kamer uiteindelijk ‘ja’ tegen de Nederlandse deelname aan een politietrainingsmissie in het Afghaanse Kunduz. Over de voorwaarden waaronder de Nederlandse deelnemers aan deze missie werden uitgestuurd, werd onderhandeld in de Kamercommissies Defensie en Buitenlandse Zaken. De commissies belegden hiervoor onder meer een hoorzitting met militaire- en politiedeskundigen. Ook overlegden zij vertrouwelijk met de minister van Buitenlandse Zaken.

Contact met de samenleving

Kamercommissies hebben regelmatig contact met deskundigen, belangengroeperingen en individuele burgers. Ze nodigen die bijvoorbeeld uit voor hoorzittingen en rondetafelgesprekken. Zo krijgen de leden informatie die ze nodig hebben om een standpunt te bepalen.

Veel mensen komen op eigen initiatief naar Den Haag om hun zaak te bepleiten, in groepsverband of individueel. De commissies krijgen jaarlijks vele petities aangeboden. Iedere dinsdag voordat de Tweede Kamer aan de vergaderweek begint, zijn er groepen mensen die aandacht komen vragen voor hun visie op een zaak.

Zomaar een dinsdag in februari 2013: de Vereniging Eigen Huis overhandigde een petitie over de hypotheekrente aan de voorzitter van de vaste Kamercommissie voor Financiën. De vereniging ergert zich aan ‘buitensporige overwinsten’ die banken maken op hypotheken en vraagt de Tweede Kamer om hiertegen actie te ondernemen.

Verder ontving de voorzitter van de commissie voor Verzoekschriften en Burgerinitiatieven mevrouw M. Smit. Zij overhandigde ruim 40.000 handtekeningen in het kader van een burgerinitiatief. Het doel daarvan is dat artsen en ziekenhuizen een ‘bijsluiter’ gaan verstrekken aan patiënten die een medische ingreep ondergaan. Daarmee worden patiënten beter geïnformeerd.

De commissies trekken regelmatig het land in voor werkbezoeken. Ook werkbezoeken aan het buitenland behoren tot de mogelijkheden.

De Kamercommissie voor Infrastructuur & Milieu bracht vrijdag 25 januari 2013 een werkbezoek aan Zutphen en Amersfoort. Het bezoek stond in het teken van het spoor. De leden spraken met onderhoudsbedrijven en vervoers- en beheerdersorganisaties. Onderwerpen: onder andere de verbouwing van stations en de veiligheid op het spoor.

Een delegatie van de vaste Kamercommissie voor Europese Zaken bracht half december 2012 een tweedaags werkbezoek aan Kroatië. De aanleiding was de verwachte toetreding van Kroatië tot de Europese Unie op 1 juli 2013. De Kamerleden wilden graag zien welke hervormingen Kroatië doorvoert op het gebied van de rechtsstaat en de bescherming van mensenrechten. Ook wilde de delegatie zich een beeld vormen van de corruptie- en misdaadbestrijding.