Verlenging beslistermijnen asiel- en nareiszaken

17 april 2024, wetsvoorstel - De achterstanden van de IND zijn voor staatssecretaris Van der Burg (Justitie en Veiligheid) reden om de wettelijke beslistermijnen te verlengen. De Kamer debatteert over zijn wetsvoorstel.

Het verlengen van de beslistermijnen in asiel- en nareiszaken (voor gezinsleden van erkende asielzoekers) moet de druk op de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verlichten. De IND kampt namelijk met grote achterstanden. Met zijn wetsvoorstel verlengt de staatssecretaris de beslistermijn voor nareiszaken van 90 dagen naar negen maanden. De beslistermijn voor asielzaken verlengen wordt onder bepaalde voorwaarden eenvoudiger.

Kritiek

Foute keuzes hebben geleid tot een vastgelopen asielstelsel, concludeert Piri (GroenLinks-PvdA). Het "pleisterwetsvoorstel" van de staatssecretaris is in haar ogen een wettelijke verankering van dit falen. Gezinnen zullen nog langer moeten wachten op hereniging. Ook gaat het in tegen de geest van het Europese migratiepact, dat juist uitgaat van snellere procedures.

Het aantal IND-medewerkers is de afgelopen jaren enorm gegroeid, zegt de staatssecretaris, dus er is wel degelijk iets gedaan. De vele jurisprudentie maakt het volgens hem alleen steeds ingewikkelder om dossiers af te handelen.

Tijdelijk en afgebakend

Het verlengen van de beslistermijnen zou tijdelijk moeten zijn, vinden Van Nispen (SP) en Podt (D66). Daarom willen zij dat de verlenging na drie jaar stopt. Een besluit binnen een redelijke termijn moet het uitgangspunt blijven.

Ceder (ChristenUnie) en Koekkoek (Volt) zijn het ermee eens dat de verlenging tijdelijk moet zijn. Zij willen afbakenen onder welke voorwaarden de termijn kan worden verlengd, conform artikel 42, lid 4 van de Vreemdelingenwet.

Dwangsommen

Beslist de IND te laat over een asielaanvraag? Dan kan de rechter een dwangsom aan de IND opleggen. De asielzoeker ontvangt dit geldbedrag. Brekelmans (VVD) stoort zich daaraan en vindt dat dwangsommen ieder geval niet mogen worden toegekend aan asielzoekers die (mede)schuldig zijn aan de vertraging.

Het "dwangsommencircus" is uit de hand gelopen, zegt Van Dijk (SGP), en daar moet een eind aan komen. Ook Veldkamp (NSC) vindt dwangsommen geen goed instrument om overschrijdingen van de beslistermijnen te beperken. Wel pleit hij voor het zoeken naar mogelijkheden om sneller te beslissen.

Het kabinet heeft al een wetsvoorstel ingediend om de bestuurlijke dwangsommen af te schaffen, zegt de staatssecretaris. De beslistermijnen verlengen kan het aantal rechterlijke dwangsommen beperken.

Asielinstroom

Vondeling (PVV) is niet tegen het verlengen van de beslistermijnen, maar wil dat er meer wordt gedaan aan de bron van het probleem: de hoge asielinstroom. Daar is Eerdmans (JA21) het mee eens: de staatssecretaris zou zijn motie moeten uitvoeren en nog voor de zomer instroombeperkende maatregelen moeten nemen.

Een nieuw kabinet kan er in een coalitieakkoord afspraken over maken, zegt de staatssecretaris. Als de installatie daarvan langer op zich laat wachten, zal hij de motie-Eerdmans zelf uitvoeren.

De Kamer stemt op 23 april over het wetsvoorstel en de tijdens het debat ingediende moties.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
Kijk debatten terug via Debat Direct