Nieuwe Omgevingswet roept veel vragen op

1 juni 2015, wetsvoorstel - Met een groot aantal vragen begint de Kamer de mondelinge behandeling van de nieuwe Omgevingswet, waarin bestaande wetten voor de fysieke leefomgeving worden gebundeld.

Het omgevingsrecht ligt vast in tientallen wetten voor bodem, bouwen, geluid, infrastructuur, milieu, monumentenzorg, natuur, ruimtelijke ordening en waterbeheer. Het kabinet wil daar meer samenhang in brengen en komt met een nieuwe Omgevingswet. Met de wet hoopt het dat besluiten over projecten sneller en beter kunnen worden genomen. Een liberale wet, volgens Veldman (VVD), waarmee de verantwoordelijkheid zo dicht mogelijk bij de gebruikers van de ruimte komt te liggen. Ook De Vries (PvdA) is enthousiast: er komt meer ruimte voor een integrale afweging van belangen, en duurzaamheid en kwaliteit van de leefomgeving staan centraal.

Omgevingsplan bundelt bestemmingsplannen en verordeningen

Gemeenten moeten een omgevingsplan opstellen, waarin onder meer bestemmingsplannen en beheersverordeningen worden gebundeld. Goed dat daarbij wordt uitgegaan van vertrouwen, vindt Veldman. Maar de mens is geen heilige, reageert Smaling (SP). Hij wil voorkomen dat de winst bij vergunningverlening wordt tenietgedaan door een zware handhavingslast. De Vries stelt voor dat gemeenten ook samen met omliggende gemeenten een omgevingsplan kunnen opstellen. Dat vindt Dik (ChristenUnie) geen goed idee, want waar blijft dan de democratische controle? Madlener (PVV) maakt zich zorgen over onduidelijkheid en willekeur als elke gemeente het op de eigen manier regelt.

Het omgevingsplan biedt ruimte

Een leegstaand horecapand mag best een tijdje een pop-upkledingwinkel zijn. Veldman juicht de mogelijkheid van een flexibele bestemming van gebouwen toe. Hij wil daarbij af van gedetailleerde welstandseisen, die volgens hem creativiteit en spontaniteit bedreigen. Breid de mogelijkheden voor vergunningvrij bouwen uit, adviseert Madlener. Flexibiliteit is goed, meent ook Van Veldhoven (D66), maar garandeer wel de rechtszekerheid van burgers en bedrijven: flexibiliteit mag niet leiden tot een run op de rechter. Wat betekent een lokale invulling van de bouweisen voor de bouwveiligheid?, vraagt Van Tongeren (GroenLinks). Blijf vooral soepel met die bouwregels, zegt onafhankelijk Kamerlid Houwers.

Discussie over de bevoegdheidsverdeling

Gemeenten moeten in een vroegtijdig stadium met elkaar in overleg als hun plannen elkaar raken, bijvoorbeeld bij de vestiging van een groot outletcentrum. Smaling vraagt zich af of de provincie haar bevoegdheid behoudt om projecten af te wijzen. Dat kan volgens Ronnes (CDA) alleen als sprake is van "een aanmerkelijk provinciaal belang". Ook Bisschop (SGP) vindt dat de provincie niet te makkelijk zaken naar zich toe mag trekken. Maak de provinciale rol zo klein mogelijk, zegt Madlener. Het proces begint steeds met lokale afwegingen, benadrukt Veldman. En daarbij is het volgens Van Veldhoven en Dik essentieel dat burgers en bedrijven er zo snel mogelijk bij betrokken worden.

Laan van de Leefomgeving is een uitdaging

Minister Schultz (Infrastructuur en Milieu) zal komen met een "digitaal stelsel voor informatievoorziening ter ondersteuning van besluiten over de leefomgeving". Deze zogenaamde Laan van de Leefomgeving roept nogal wat vragen op. Met anderen verwijst Smaling naar de ervaringen met ICT bij de overheid. "Een kritische succesfactor", meent Ronnes. De Vries wil weten of er een terugvaloptie is als het onverhoopt niet lukt met de Laan van de Leefomgeving. Zorg ervoor dat noodzakelijke informatie ook in de overgangssituatie beschikbaar blijft, voegt Van Veldhoven toe.

Minister Schultz reageert 8 juni op de inbreng van de Kamer.

Zie ook:

Het overzicht van de laatste debatten in het kort
De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.