Debat over het klimaatakkoord

5 februari 2019, debat - De Kamer debatteert met minister-president Rutte en minister Wiebes (Klimaat) over het conceptklimaatakkoord dat op 21 december 2018 is gepresenteerd.

Het conceptklimaatakkoord is tot stand gekomen met medewerking van meer dan honderd partijen. Het bevat afspraken, maatregelen en instrumenten die de Nederlandse CO2-uitstoot in 2030 met ten minste 49% moeten terugdringen.

Wij zijn de laatste generatie die klimaatverandering kan tegengaan. Zo omschrijft Jetten (D66) het belang van het akkoord. Segers (ChristenUnie) wijst erop dat de voorgestelde maatregelen goed zijn voor het klimaat, voor een schone energievoorziening en voor schonere lucht. We moeten de planeet leefbaar en schoon doorgeven, zegt Asscher (PvdA), en daar is leiderschap voor nodig.

Wilders (PVV) ziet niets in het akkoord en spreekt van "onzinnige maatregelen op kosten van de gewone man en vrouw". Volgens Baudet (FvD) gaat het om "klimaatwaanzin die de Nederlandse economie vernietigt".

Doorrekening

Wat zijn de effecten van het akkoord op de uitstoot? Zijn de maatregelen kostenefficiënt? Wat zijn de inkomenseffecten? Wiebes zegt dat die vragen beantwoord moeten worden in de doorrekening van het akkoord door het Planbureau voor de Leefomgeving en het Centraal Planbureau. Zij hopen op 13 maart met resultaten te komen.

Die doorrekening wil Jetten (D66) op drie onderdelen beoordelen: de klimaatdoelen moeten worden behaald, de huishoudens en de kleine ondernemers moeten het kunnen betalen en de grote vervuilers moeten een eerlijke prijs betalen.

Premier Rutte wijst op de mogelijkheden die klimaatbeleid biedt voor innovatie en handel. De kosten wil het kabinet eerlijk verdelen tussen burgers en bedrijven. De mensen moeten het kunnen meemaken, aldus de premier, én we moeten voorkomen dat "CO2-lekkage" optreedt doordat bedrijven het land verlaten. Onder die voorwaarden rusten er volgens Rutte "geen taboes" op maatregelen.

Bedrijven

Volgens het akkoord moeten industriële bedrijven zich houden aan een traject om hun CO2-productie te verminderen. Als ze daar niet aan voldoen, krijgen ze een boete. Bureaucratisch en te vrijblijvend, vindt Klaver (GroenLinks). Hij wil een CO2-heffing. Ook Kuzu (DENK) is daarvoor, want "de grote bedrijven moeten opdraaien voor de kosten".

Dijkhoff (VVD) wijst erop dat een Nederlandse CO2-belasting boven op de Europese heffing ertoe kan leiden dat bedrijven naar het buitenland vertrekken. Dan voldoet Nederland aan zijn doelstelling, maar wordt de wereld er slechter van. Ook Buma (CDA) dringt aan op voorzichtigheid: een CO2-belasting maakt het onherroepelijk duurder voor burgers en mkb'ers.

De industrie heeft een stevige opgave, betoogt Wiebes, maar "als de voorgestelde maatregelen niet werken, dan scherpen we ze aan". Hij zegt toe dat alternatieve voorstellen die op alle criteria beter scoren, zullen worden overgenomen.

De Europese CO2-heffing moet verbeterd worden, vindt Van Rooijen (50PLUS). Hij wil een hogere prijs per ton CO2 in deze "efficiënte en effectieve" regeling.

Om de uitstoot van broeikasgassen wezenlijk terug te brengen, is inkrimping van de veestapel onvermijdelijk, betoogt Ouwehand (PvdD). Zij vindt het onbegrijpelijk dat het kabinet blijft treuzelen met maatregelen. Stoffer (SGP) bepleit een "stevige verhoging" van de vliegtaks.

Huishoudens

Als het kabinet grootverbruikers "hun eerlijke aandeel" laat betalen, kan de energierekening van de huishoudens omlaag, zegt Marijnissen (SP). Verhoging van de energierekening om het klimaatbeleid te bekostigen is volgens haar "ineffectief, onrechtvaardig en funest voor het draagvlak".

Spookbeelden over extreme rekeningen en een verbod op cv-ketels bedreigen het noodzakelijke draagvlak voor klimaatmaatregelen, zegt Dijkhoff (VVD). Hij wil klimaatstress voorkomen en benadrukt dat "we nog decennia hebben om de klimaatdoelen te bereiken".

Gemeenten moeten hun inwoners "ontzorgen" en kiezen voor een wijkaanpak, betoogt Wiebes. Dat is volgens hem de enige manier om mensen voor een plan te winnen. Hij streeft naar een woonlastenneutrale oplossing: de kosten van een comfortabel, goed geïsoleerd huis tegenover de besparing op energielasten.

Urgenda

De Nederlandse Staat moet de uitstoot van broeikasgassen voor eind 2020 met minimaal 25% terugdringen. Dat heeft de rechter bepaald in een zaak aangespannen door Urgenda, een organisatie voor duurzaamheid en innovatie.

Om aan de Urgenda-uitspraak te voldoen, moet het kabinet snel komen met aanvullende maatregelen, betoogt Klaver (GroenLinks), bijvoorbeeld sluiting van kolencentrales. De strekking van het vonnis is een resultaatsverplichting en het doel is om die te halen, reageert Rutte.

De Kamer stemt op 12 februari over de ingediende moties.

Zie ook

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort
  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.
  • Kijk debatten terug via Debat Gemist