Aanscherping regels tabaksproducten

28 januari 2016, wetsvoorstel - De invoering van een Europese richtlijn is aanleiding om het Nederlandse tabaksontmoedigingsbeleid tegen het licht te houden. De Kamer debatteert met staatssecretaris Van Rijn (Volksgezondheid).

De Europese Tabaksproductenrichtlijn uniformeert de regels voor productie, presentatie en verkoop van tabaksproducten en aanverwante producten in verschillende EU-landen. Doel is om de interne markt beter te laten functioneren, maar ook om de volksgezondheid te beschermen door te voorkomen dat met name jongeren beginnen met roken. Het is goed dat producenten niet meer kunnen uitwijken naar andere EU-lidstaten om antirookmaatregelen te omzeilen, aldus Dijkstra (D66). Stoppen met roken is goed, zegt Agema (PVV), maar zij hekelt de "Brusselse bemoeienis". Met name Van Gerven (SP) en Dik (ChristenUnie) pleiten voor verdergaande maatregelen. Maar daarvoor moet wel maatschappelijk draagvlak zijn, vindt Volp (PvdA), die bijval krijgt van de staatssecretaris.

Verpakkingen moeten worden aangepast

Tabaksproducten moet voortaan een gezondheidswaarschuwing met een afbeelding en een tekst bevatten die minimaal 65% van de verpakking beslaat. De bedoeling is dat het product er daardoor minder aantrekkelijk uitziet. Maar Van Gerven wil een stap verder gaan en pleit voor "plain packaging": 100% neutrale verpakkingen. Bruins Slot (CDA) en Volp (PvdA) kiezen voor een tussenstap door een verbod op "onderscheidende merkelementen" als geluiden, lichteffecten of geuren mogelijk te maken. Verpakkingen moeten saaier worden, vindt ook Dijkstra. Voor Agema gaan dit soort maatregelen veel te ver: rokers worden weggezet als criminelen, winkeliers als dealers.

Voorstellen om tabaksproducten minder toegankelijk te maken

Minder verkooppunten, bijvoorbeeld door een verbod op sigarettenautomaten. Geen uitstalling (display ban). Een verbod op onlineverkoop. Vooral Dik en Van Gerven willen bepalingen in de wet opnemen waardoor tabak minder makkelijk toegankelijk wordt. Dat doel wordt breed gedeeld, maar niet iedereen is ervan overtuigd dat wetgeving het beste werkt. Zo is Volp positief over het convenant met supermarkten over het niet meer zichtbaar uitstallen van tabaksproducten. Ziengs (VVD) gelooft vooral in strenge handhaving van bestaande regels en hoge boetes voor verkooppunten die zich niet houden aan de regels, zoals de leeftijdsgrens van 18 jaar.

Discussie over elektronische sigaret

Helpt de elektronische sigaret om te stoppen met roken, of worden niet-rokers er juist door aangezet om te beginnen? Agema betoogt dat de e-sigaret veel mensen heeft geholpen om af te komen van hun verslaving. Maar ook de e-sigaret bevat schadelijke stoffen zoals nicotine, benadrukt Volp, en kan een hip alternatief zijn voor jongeren. Het is dan ook goed dat de regelgeving voor e-sigaretten meer in overeenstemming worden gebracht met die voor tabaksproducten, vindt Bruins Slot. Als producenten vinden dat de e-sigaret vooral een hulpmiddel is voor stoppen met roken, betoogt Van Gerven, moeten ze een registratie als geneesmiddel aanvragen.

Voorlichtingscampagne moet roken ontmoedigen

Goede voorlichting is nodig om te komen tot een rookvrije generatie, stelt Dijkstra. De staatssecretaris is in dat licht van plan om met een publiekscampagne de kennis over de schadelijke effecten van (mee)roken te vergroten. Het is vooral belangrijk om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken, vinden Dik en Ziengs. Bruins Slot stelt dat een succesvolle campagne crossmediaal en langdurig moet zijn. Financier dat door 1% van de tabaksaccijnzen te besteden aan voorlichting, suggereert Van Gerven.

De Kamer stemt op 2 februari over het wetsvoorstel en de ingediende moties.

Zie ook:

  • Het overzicht van de laatste debatten in het kort

  • De geredigeerde woordelijke verslagen van Kamervergaderingen (het stenogram). Deze zijn maximaal vier uur na het uitspreken beschikbaar.