Nederlandse vo-leraar tevreden over beroep
De tevredenheid onder Nederlandse leraren over hun beroep is groot: ruim 9 van de 10 leraren is tevreden met zijn of haar beroep. Dit blijkt uit de nieuwste OESO-publicatie TALIS 2013 Results: an International Perspective on Teaching and Learning. Hierin zijn ruim 100 duizend leraren en schoolleiders uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs in 33 landen bevraagd over hun werk- en leeromgeving. Gemiddeld heeft 10% van de leraren spijt dat hij/zij voor het lerarenberoep koos. In Nederland is dat slechts 5%.
-
Percentage leraren dat tevreden is met zijn/haar werk Percentage leraren dat tevreden is met zijn/haar werk BEL (VL) 95,3% NOO 94,9% DEN 92,9% FIN 91,0% NED 90,8% VS 89,1% SIN 88,4% ZKO 86,6% FRA 86,4% ZWE 85,4% JAP 85,1% ENG 81,8% TALIS gem. 91,2%
In totaal deden ongeveer 2.000 Nederlandse leraren uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs, werkzaam op bijna 130 scholen, aan het grootschalige internationale onderzoek TALIS 2013 mee. Qua achtergrondkenmerken lijkt de gemiddelde leraar in Nederland in veel opzichten op zijn beroepsgenoot, gemiddeld genomen in alle TALIS-landen. Wel staat in Nederland een lager percentage vrouwen voor de klas en werken ook minder leraren fulltime. De gemiddelde Nederlandse leraar heeft verder iets vaker een hoger onderwijs-diploma en gemiddeld één leerling meer in de klas dan gemiddeld over de deelnemende landen.
-
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: aandeel vrouwen Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Aandeel vrouwen 68% 55% In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel vrouwen.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: leeftijd Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Leeftijd 43 43 In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont de gemiddelde leeftijd in jaren.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: aandeel ho-diploma Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Aandeel ho-diploma 91% 95% In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel met een ho-diploma.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: ervaring Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Ervaring in jaren 16 16 In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het gemiddelde aantal jaren ervaring.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: voltijd werk Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Voltijd werk 82% 43% In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel dat fulltime werkt.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: vast contract Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Vast contract 83% 84% In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel dat een vast contract heeft.
Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: klassengroote Gemiddelde leraar TALIS-landen Gemiddelde leraar Nederland Klassengrootte 24 25 In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aantal leerlingen in een klas dat de leraar gemiddeld lesgeeft.
Waardering voor lerarenberoep in Nederland
Internationaal vindt 30% van de deelnemende leraren dat hun beroep gewaardeerd wordt door de maatschappij. In Nederland ligt dit percentage hoger: ruim 40%. In Singapore en Zuid-Korea ligt het percentage beduidend hoger (respectievelijk 68% en 67%). In Zweden en Frankrijk ligt het percentage weer opvallend lager, evenals de werktevredenheid. Leraren die meer zeggenschap hebben in de besluitvorming zijn vaker van mening dat de maatschappij een positief beeld heeft van hun beroep.
-
Percentage leraren dat vindt dat het beroep leraar wordt gewaardeerd door de maatschappij Percentage leraren SIN 67,6% ZKO 66,5% FIN 58,6% BEL (VL) 45,9% NED 40,4% ENG 35,4% VS 33,7% NOO 30,6% JAP 28,1% DEN 18,4% ZWE 5,0% FRA 4,9% TALIS gem. 30,9%
Veel vertrouwen in eigen kunnen
De meeste leraren, zowel nationaal als internationaal, hebben veel vertrouwen in hun eigen kunnen voor de klas. Een hoge mate van vertrouwen gaat vaak samen met een hoge werktevredenheid. Zoals verwacht, rapporteren meer ervaren docenten een groter vertrouwen in hun eigen kunnen. Uitdagende omstandigheden in de klas, zoals leerlingen met verschillende niveau's of gedragproblemen, kunnen het vertrouwen in het eigen kunnen en de werktevredenheid aantasten. Niet het aantal leerlingen in de klas blijkt doorslaggevend maar het type leerling dat in de klas zit.
Problemen in de klas
Leraren besteden het overgrote deel van de onderwijstijd aan het geven van les, maar ook gedeeltelijk aan administratieve taken en het houden van orde. Nederlandse leraren verliezen meer lestijd aan orde houden in de klas dan gemiddeld in de TALIS-landen (16% tegenover 13%). Ook vergeleken met de ons omringende landen is dit percentage hoog. Hierdoor blijft er minder tijd over voor lesgeven.
Meer dan driekwart van de leraren in Nederland werkt op een school waar schoolleiders melden dat leerlingen wekelijks te laat komen. Het TALIS-gemiddelde ligt op 52%. Verder werkt meer dan de helft van de leraren in Nederland op een school waar de schoolleiders melden dat spieken plaatsvindt op hun school. Het TALIS-gemiddelde is slechts 13%.
-
Tijdsindeling in de klas tijdens een gemiddelde les Administratie Orde houden Lesgeven DEN 6 10 84 NOO 8 9 83 VK 7 11 81 ZWE 7 11 81 FIN 6 13 81 JAP 7 15 78 BEL (VL) 9 13 77 KOR 8 14 77 FRA 8 16 76 NED 10 16 74 SIN 11 18 71 TALIS GEM 8 13 79
Nederlandse leraren werken veel samen
Vergeleken met andere landen werken leraren in Nederland vaak samen met hun collega's. Nederlandse leraren zijn redelijk actief met het observeren van elkaars lessen en feedback geven in vergelijking met de TALIS-landen. Dat geldt ook voor deelname aan gezamenlijke professionalisering. Deze vormen van samenwerken zijn bevorderlijk voor de onderwijskwaliteit. Leraren kunnen hierdoor hun eigen vaardigheden beter inschatten en zien ook beter waar ze zich kunnen verbeteren.
Het samen lesgeven komt minder vaak voor in Nederland: maar een-derde van de leraren in Nederland doet dit tegenover internationaal gemiddeld 58%. Dergelijke activiteiten dienen volgens de OESO gestimuleerd te worden, aangezien ze bijdragen aan een hoger vertrouwen in eigen kunnen.
-
Percentage leraren dat aangeeft wel eens samen te werken Samen lesgeven Observeren en feedback Delen van lesmateriaal Discussieren van voortgang leerlingen Samenwerken aan standaarden voor leerlingevaluatie Gezamenlijk professioneel leren Nederland 31% 71% 95% 98% 87% 93% Talis-gemiddelde 58% 55% 93% 97% 91% 84%
Positief schoolklimaat maar er is ruimte voor meer openheid
Naast leraren zijn ook schoolleiders bevraagd naar hun werk- en leeromgeving. Volgens schoolleiders werkt de meerderheid van de leraren (zowel nationaal als internationaal) in een omgeving met een positief werkklimaat.
Daarnaast werken er volgens hen in Nederland relatief minder leraren op scholen met een gemeenschappelijke onderwijsvisie (72% tegen 87% gemiddeld), waar openlijk gesproken wordt over moeilijkheden (79% tegen 93% gemiddeld) en waar succes gezamenlijk wordt gedeeld (75% tegen 90% gemiddeld).
Opvallend is dat bijna driekwart van de Nederlandse schoolleiders (71%) vindt dat een tekort aan gekwalificeerde of goed presterende leraren goed onderwijs belemmerd. Nederland scoort hier internationaal hoog, alleen Japan scoort hoger. In landen als Finland en Denemarken ligt dit percentage een stuk lager: rond de 15%.
-
Percentage schoolleiders dat aangeeft dat een tekort aan gekwalificeerde en/of goed presterende leraren goed onderwijs belemmerd Percentage schoolleiders JAP 80% NED 71% SIN 50% VK 46% NOO 43% KOR 37% BEL (VL) 33% ZWE 32% FRA 32% FIN 17% DEN 15% TALIS gem. 38%
Meer weten?
Op Onderwijs in Cijfers zijn meer cijfers uit het internationaal vergelijkend TALIS-onderzoek te vinden.