Tegenwind voor techniek aangepakt
Steeds minder jongeren kiezen voor techniek in de beroepsbegeleidende leerweg (BBL). Dit is een direct gevolg van de economische crisis in typische BBL-bedrijfstakken zoals de bouw en de industrie. De stijging van het aantal technici in de beroepsopleidende leerweg (BOL) is onvoldoende om dit volledig te compenseren.
Dit blijkt uit Referentieraming 2013 van OCW. Hierin wordt de BOL/BBL-verhouding geraamd op basis van de in- door- en uitstroom van scholieren en studenten rekening houdend met de invloed van de werkloosheidsontwikkeling. Geheel in lijn met de ambitie van het Kabinet zijn er onlangs maatregelen genomen om deze trend te keren.
Met het recent afgesloten Techniekpact wordt nadrukkelijk geïnvesteerd in de scholing van goed opgeleid technisch personeel, waarnaar de komende jaren veel vraag verwacht wordt op de arbeidsmarkt. Ook in Beleidsagenda 2014 bij de OCW-begroting is deze ambitie opgenomen.
-
Aantal MBO-studenten techniek bij ongewijzigde omstandigheden Op minimaal niveau 2, 2005-2020 MBO BBL BOL 2005 126416 56487 69929 2006 131662 59056 72606 2007 137549 65638 71911 2008 142760 71371 71389 2009 141820 67582 74238 2010 142877 66622 76255 2011 137631 61760 75871 2012 134986 55799 79187 2013 131813 49538 82275 2014 130270 44627 85644 2015 130652 42334 88318 2016 131030 39559 91471 2017 131838 38567 93271 2018 132305 38415 93890 2019 132042 38096 93945 2020 130757 37470 93287
Tegengestelde ontwikkeling BOL en BBL
De tegengestelde ontwikkeling van BOL en BBL geldt niet alleen voor de sector techniek. Ook bij zorg&welzijn, economie en in het groene onderwijs daalt het aantal studenten in de BBL en stijgt het aantal BOL-studenten op minstens niveau 2. Toch is er een verschil tussen de sectoren. Bij techniek, veruit de grootste BBL-sector, is het aantal studenten sinds 2008 met ruim 20 duizend afgenomen. Bij de andere BBL-sectoren gaat het om veel kleinere aantallen. Ook verhoudingsgewijs is de daling bij techniek het sterkst. Hier zette de daling het eerst in en was ook abrupter.
In BOL is de ontwikkeling tegengesteld aan die van BBL. In iedere BOL-sector stijgt het aantal studenten geleidelijk en de toename verloopt min of meer parallel. Bij techniek is de stijging, zowel absoluut als verhoudingsgewijs, wel sterker dan in de andere sectoren.
Per saldo zal de komende jaren in iedere sector het aantal MBO-studenten weer licht toenemen behalve bij techniek. Hier stopt de daling in 2015 en blijft het aantal, bij gelijkblijvende omstandigheden, steken op ca. 132 duizend. Ruim 10 duizend minder dan in het topjaar 2008.
Er is weinig samenhang tussen de werkloosheid en het aantal leerlingen dat kiest voor MBO (zie Referentieraming 2013; paragraaf 3.3, punt 3 (blz. 51)). Wel blijkt er een sterke samenhang te zijn tussen de werkloosheidsontwikkeling en de keuze voor BOL of BBL. Dit heeft te maken met de beschikbaarheid van leerwerkplaatsen.
De hierboven geschetste ontwikkeling is onder de aanname dat de omstandigheden gelijk blijven. Als de werkgelegenheid de komende jaren aantrekt en de keuze voor BBL toeneemt, zal de BOL/BBL-verhouding dus anders zal zijn dan hier gepresenteerd.
-
Aantal leerlingen in BOL naar sector Op minimaal niveau 2, 2005-2020 techniek zorg&welzijn economie groen 2005 69929 115971 127892 16463 2006 72606 122872 126146 16855 2007 71911 123607 123354 16801 2008 71389 119466 121656 16774 2009 74238 120245 125890 17500 2010 76254,972 123616,973 125845,975 18382,003 2011 75870,988 123767 125567,012 18350,993 2012 79186,997 123723,988 125607,999 18246,02 2013 82274,60636 125292,7549 127774,4565 18331,07653 2014 85643,76895 127788,8307 131148,1593 18618,53065 2015 88318,48027 129800,4314 133718,3054 18874,2903 2016 91470,90501 133015,7287 137569,3175 19473,62182 2017 93271,19864 134667,4327 139319,5627 19788,15347 2018 93890,19206 134789,7403 139295,1653 19854,3483 2019 93945,43937 134214,9819 138465,6839 19819,70416 2020 93287,07271 132698,8953 136672,7766 19648,60444
-
Aantal leerlingen in BBL naar sector Op minimaal niveau 2, 2005-2020 techniek zorg&welzijn economie groen 2005 56487 32400 30127 6890 2006 59056 32083 31568 6719 2007 65638 35965 36937 7169 2008 71371 38525 38456 8195 2009 67582 39790 38120 8878 2010 66621,968 38922,036 36648,017 8519,989 2011 61760,01 38115,984 33951,006 8116,994 2012 55799,011 38937,013 33917,986 7556,015 2013 49538,16432 37350,68314 31605,38368 6804,235174 2014 44626,65214 35499,27545 29197,66194 6248,636961 2015 42333,74715 34720,8562 28300,6695 5999,292946 2016 39558,77278 33143,99255 26580,4964 5724,740356 2017 38566,64347 32709,32318 26248,77885 5642,965893 2018 38414,83402 32735,67519 26457,49714 5654,177672 2019 38096,17812 32630,5673 26444,79752 5641,698427 2020 37469,67671 32374,49165 26179,05132 5586,857325
Trend voor MBO als geheel
Bij ongewijzigde omstandigheden mag worden verwacht dat de daling van het aantal jongeren in de BBL nog een aantal jaren voortduurt en rond 2017 zal afvlakken. Aan het eind van dit decennium zal het aantal zijn gestabiliseerd op ruim 100 duizend; ca. 55 duizend minder dan in 2008. Het aantal BOL-studenten op minimaal niveau 2 daarentegen zal, bij ongewijzigde omstandigheden, voortdurend stijgen tot ongeveer 388 duizend in 2018, bijna 60 duizend meer dan in 2008, en daarna iets afnemen tot ongeveer 382 duizend.
Per saldo blijft het totaal aantal MBO-studenten vrijwel gelijk, om vanaf 2015 licht te stijgen en in 2018 ligt het aantal iets onder het niveau van het topjaar 2010. Alleen is de BOL/BBL-verhouding dan wezenlijk anders.
-
Aantal studenten in MBO, BOL en BBL bij ongewijzigde omstandigheden Op minimaal niveau 2, 2005-2020 MBO BOL BBL 2005 456159 330255 125904 2006 467905 338479 129426 2007 481382 335673 145709 2008 485832 329285 156547 2009 492243 337873 154370 2010 494811,933 344099,923 150712,01 2011 485499,987 343555,993 141943,994 2012 482975,029 346765,004 136210,025 2013 478971,3606 353672,8943 125298,4663 2014 478771,5161 363199,2896 115572,2265 2015 482066,0732 370711,5074 111354,5658 2016 486537,5751 381529,573 105008,0021 2017 490214,0588 387046,3474 103167,7114 2018 491091,63 387829,446 103262,184 2019 489259,0508 386445,8094 102813,2414 2020 483917,4261 382307,3491 101610,077
Meer weten?
Op Onderwijs in Cijfers is een meer informatie te vinden over de keuze voor techniek in het onderwijs en op de arbeidsmarkt.