Actueel

Deze hoofdrubriek bevat 2 rubrieken:

Onderwijs heeft hoge sociale uitkomsten

Hoogopgeleiden hebben meer vertrouwen in anderen dan laagopgeleiden. Ook doen ze meer aan vrijwilligerswerk en vinden vaker dan lager opgeleiden dat burgers invloed hebben op hun overheid. Deze sociale uitkomsten van onderwijs zijn in Nederland bovengemiddeld. Dat blijkt uit het onlangs verschenen rapport Education at a Glance 2014.

In dit gerenommeerde rapport door de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) worden de onderwijsstelsels van landen over de wereld jaarlijks met elkaar vergeleken. Dit jaar is er speciale aandacht voor de vaardigheden van volwassenen en de professionalisering van leraren met uitkomsten uit de recent verschenen internationale onderzoeken PIAAC en TALIS, zie ook “PIAAC: Kernvaardigheden Nederland uitstekend” en “TALIS: Nederlandse vo-leraar tevreden over beroep”.

  • Percentage volwassenen per sociale uitkomst in Nederland, naar opleidingsniveau
    < MBO 1MBO/Havo/Vwo> HBO/WO
    Vertrouwen in anderen28%36%55%
    Vrijwilligerswerk doen24%28%32%
    Invloed hebben op de overheid20%30%45%

    In Education at a Glance 2014 wordt niet alleen gekeken naar de sociale uitkomsten van onderwijs. Ook worden gegevens gepresenteerd over de opbrengst van onderwijs waar het gaat om de financiële baten voor het individu en de overheid en de positie op de arbeidsmarkt. Voor de sociale uitkomsten van onderwijs zijn gegevens gebruikt van het recent verschenen internationale onderzoek PIAAC, naar de kennis en vaardigheden van volwassenen.

    OCW, OESO, PIAAC Brontabel als csv (146 bytes)

PIAAC

In het grootschalig internationaal vergelijkend onderzoek Programme for the International Assessment of Adult Competencies (PIAAC) zijn de kennis en vaardigheden van 16-65 jarigen in 24 landen in kaart gebracht. Onder leiding van de OESO is het niveau en het gebruik van de drie zogenoemde kernvaardigheden 1) taalvaardigheid, 2) rekenvaardigheid en 3) probleemoplossend vermogen in digitale omgevingen, van de 24 deelnemende landen in kaart gebracht. Meer weten? Zie: Kernvaardigheden Nederland uitstekend. Naast vaardigheden zijn in PIAAC o.a. ook sociale uitkomsten van onderwijs gemeten.

Sociale uitkomsten in Nederland bovengemiddeld

Van de laagopgeleiden in Nederland (volwassenen zonder startkwalificatie, maximaal een mbo-1 opleiding) rapporteert 20% dat zij vertrouwen hebben in anderen. Dit percentage ligt boven het internationale gemiddelde (13%). Nederlandse hoogopgeleiden (minimaal hbo/wo niveau) vallen internationaal op: zij hebben veel vaker dan het internationaal gemiddelde vertrouwen in anderen (45% versus 29%).

Nederland valt internationaal gezien ook positief op bij de twee andere sociale maten ‘invloed hebben op de overheid’ en ‘deelname aan vrijwilligerswerk’. Nederland heeft daarmee internationaal gezien hoge sociale uitkomsten van het onderwijs. Wel zijn de verschillen bij ‘deelname aan vrijwilligerswerk’ tussen hoog- en laagopgeleiden in Nederland verhoudingsgewijs klein. De deelname aan vrijwilligerswerk is in Nederland relatief hoog voor zowel laag- als hoogopgeleiden.

  • Percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau: invloed overheid
    < MBO 1MBO 2-4/Havo/Vwo> HBO/WO
    NED28%36%55%
    PIAAC-gem23%30%43%

    In de figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt het percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau getoond. Deze figuur laat de resultaten zien voor de sociale maat 'invloed hebben op de overheid'.

    OCW, OESO, PIAAC Brontabel als csv (76 bytes)
    Percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau: vrijwilligerswerk
    < MBO 1MBO 2-4/Havo/Vwo> HBO/WO
    NED24%28%32%
    PIAAC-gem12%18%22%

    In de figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt het percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau getoond. Deze figuur laat de resultaten zien voor de sociale maat 'deelname aan vrijwilligerswerk'.

    OCW, OESO, PIAAC Brontabel als csv (76 bytes)
    Percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau: vertrouwen in anderen
    < MBO 1MBO 2-4/Havo/Vwo> HBO/WO
    NED20%30%45%
    PIAAC-gem13%18%29%

    In de figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt het percentage volwassenen naar sociale uitkomsten per opleidingsniveau getoond. Deze figuur laat het percentage volwassenen zien dat aangeeft vertrouwen te hebben in anderen.

    OCW, OESO, PIAAC Brontabel als csv (76 bytes)

Sociale uitkomsten per vaardigheidsniveau

 In Education at a Glance 2014 zijn aanvullend op de eerdere PIAAC rapportage, ook de verschillen in sociale uitkomsten naar (taal)vaardigheid gepresenteerd. Wat blijkt?

Mensen met een hoge taalvaardigheid scoren meestal hoger op de drie maten van sociale uitkomsten. Verwonderlijk is dit natuurlijk niet. Mensen met een hoger vaardigheidsniveau zijn meestal ook hoger opgeleid. Toch is het interessant om naar vaardigheidsniveau te kijken, het biedt namelijk de mogelijkheid te differentiëren onder mensen met hetzelfde opleidingsniveau. Zo hebben degenen met hogere niveaus van taalvaardigheid ook hogere niveaus van sociale uitkomsten voor deze gemeten indicatoren. Dit betekent dat niet zo zeer de status van het hebben van een opleidingsniveau, maar de onderliggende vaardigheid die daarmee verkregen is van belang is voor de sociale uitkomsten van onderwijs.

  • Percentage volwassen dat rapporteert vertrouwen te hebben in anderen, naar taalvaardigheidsniveau
    Niveau 0/1 (laag)Niveau 4/5 (hoog)PIAAC laagPIAAC hoog
    JAP16%21%14%31%
    FIN21%42%14%31%
    NED16%45%14%31%
    ZWE21%49%14%31%
    NOO21%50%14%31%

    De figuur vergelijkt op internationaal niveau het percentage volwassenen dat rapporteert vertrouwen te hebben in anderen, naar taalvaardigheidsniveau. Tevens is het PIAAC gemiddelde voor een hoog en laag taalvaardigheidsniveau weergegeven.

    OCW, OESO, PIAAC Brontabel als csv (165 bytes)

Nederland is een land met hoge vaardigheidsniveaus en behoort in PIAAC tot de internationale kopgroep samen met Japan, Finland, Zweden en Noorwegen. In het onderstaande figuur is Nederland vergeleken met deze andere koplopers en het PIAAC-gemiddelde.

De sociale uitkomsten in Nederland blijken vooral extra hoog in de hogere vaardigheidsniveaus. Het zijn voornamelijk de mensen met een hoog vaardigheidsniveau waar de sociale uitkomsten vergelijkbaar zijn met de top PIAAC-landen. Voor het lagere vaardigheidsniveau zijn de sociale uitkomsten vaak lager dan verwacht kan worden van een kopland, met uitzondering van het doen van vrijwilligerswerk.