Actueel

Deze hoofdrubriek bevat 2 rubrieken:

Nederlandse vo-leraar tevreden over beroep

De tevredenheid onder Nederlandse leraren over hun beroep is groot: ruim 9 van de 10 leraren is tevreden met zijn of haar beroep. Dit blijkt uit de nieuwste OESO-publicatie TALIS 2013 Results: an International Perspective on Teaching and Learning. Hierin zijn ruim 100 duizend leraren en schoolleiders uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs in 33 landen bevraagd over hun werk- en leeromgeving. Gemiddeld heeft 10% van de leraren spijt dat hij/zij voor het lerarenberoep koos. In Nederland is dat slechts 5%.

  • Percentage leraren dat tevreden is met zijn/haar werk
    Percentage leraren dat tevreden is met zijn/haar werk
    BEL (VL)95,3%
    NOO94,9%
    DEN92,9%
    FIN91,0%
    NED90,8%
    VS89,1%
    SIN88,4%
    ZKO86,6%
    FRA86,4%
    ZWE85,4%
    JAP85,1%
    ENG81,8%
    TALIS gem.91,2%
    TALIS 2013 Brontabel als csv (210 bytes)

In totaal deden ongeveer 2.000 Nederlandse leraren uit de onderbouw van het voortgezet onderwijs, werkzaam op bijna 130 scholen, aan het grootschalige internationale onderzoek TALIS 2013 mee. Qua achtergrondkenmerken lijkt de gemiddelde leraar in Nederland in veel opzichten op zijn beroepsgenoot, gemiddeld genomen in alle TALIS-landen. Wel staat in Nederland een lager percentage vrouwen voor de klas en werken ook minder leraren fulltime. De gemiddelde Nederlandse leraar heeft verder iets vaker een hoger onderwijs-diploma en gemiddeld één leerling meer in de klas dan gemiddeld over de deelnemende landen.

  • Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: aandeel vrouwen
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Aandeel vrouwen68%55%

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel vrouwen.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (86 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: leeftijd
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Leeftijd4343

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont de gemiddelde leeftijd in jaren.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (77 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: aandeel ho-diploma
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Aandeel ho-diploma91%95%

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel met een ho-diploma.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (89 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: ervaring
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Ervaring in jaren1616

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het gemiddelde aantal jaren ervaring.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (86 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: voltijd werk
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Voltijd werk82%43%

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel dat fulltime werkt.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (83 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: vast contract
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Vast contract83%84%

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aandeel dat een vast contract heeft.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (84 bytes)
    Achtergrondkenmerken gemiddelde leraar: klassengroote
    Gemiddelde leraar TALIS-landenGemiddelde leraar Nederland
    Klassengrootte2425

    In deze figuur en onder 'Gerelateerde grafieken' wordt een beeld geschetst van de gemiddelde leraar in TALIS-landen en in Nederland. Deze figuur toont het aantal leerlingen in een klas dat de leraar gemiddeld lesgeeft.

    OCW, TALIS Brontabel als csv (83 bytes)

Waardering voor lerarenberoep in Nederland

Internationaal vindt 30% van de deelnemende leraren dat hun beroep gewaardeerd wordt door de maatschappij. In Nederland ligt dit percentage hoger: ruim 40%. In Singapore en Zuid-Korea ligt het percentage beduidend hoger (respectievelijk 68% en 67%). In Zweden en Frankrijk ligt het percentage weer opvallend lager, evenals de werktevredenheid. Leraren die meer zeggenschap hebben in de besluitvorming zijn vaker van mening dat de maatschappij een positief beeld heeft van hun beroep.

  • Percentage leraren dat vindt dat het beroep leraar wordt gewaardeerd door de maatschappij
    Percentage leraren
    SIN67,6%
    ZKO66,5%
    FIN58,6%
    BEL (VL)45,9%
    NED40,4%
    ENG35,4%
    VS33,7%
    NOO30,6%
    JAP28,1%
    DEN18,4%
    ZWE5,0%
    FRA4,9%
    TALIS gem.30,9%
    TALIS 2013 Brontabel als csv (173 bytes)

Veel vertrouwen in eigen kunnen

De meeste leraren, zowel nationaal als internationaal, hebben veel vertrouwen in hun eigen kunnen voor de klas. Een hoge mate van vertrouwen gaat vaak samen met een hoge werktevredenheid. Zoals verwacht, rapporteren meer ervaren docenten een groter vertrouwen in hun eigen kunnen. Uitdagende omstandigheden in de klas, zoals leerlingen met verschillende niveau's of gedragproblemen, kunnen het vertrouwen in het eigen kunnen en de werktevredenheid aantasten. Niet het aantal leerlingen in de klas blijkt doorslaggevend maar het type leerling dat in de klas zit.

Problemen in de klas

Leraren besteden het overgrote deel van de onderwijstijd aan het geven van les, maar ook gedeeltelijk aan administratieve taken en het houden van orde. Nederlandse leraren verliezen meer lestijd aan orde houden in de klas dan gemiddeld in de TALIS-landen (16% tegenover 13%). Ook vergeleken met de ons omringende landen is dit percentage hoog. Hierdoor blijft er minder tijd over voor lesgeven.

Meer dan driekwart van de leraren in Nederland werkt op een school waar schoolleiders melden dat leerlingen wekelijks te laat komen. Het TALIS-gemiddelde ligt op 52%. Verder werkt meer dan de helft van de leraren in Nederland op een school waar de schoolleiders melden dat spieken plaatsvindt op hun school. Het TALIS-gemiddelde is slechts 13%.

  • Tijdsindeling in de klas tijdens een gemiddelde les
    AdministratieOrde houdenLesgeven
    DEN61084
    NOO8983
    VK71181
    ZWE71181
    FIN61381
    JAP71578
    BEL (VL)91377
    KOR81477
    FRA81676
    NED101674
    SIN111871
    TALIS GEM81379
    TALIS 2013 Brontabel als csv (204 bytes)

Nederlandse leraren werken veel samen

Vergeleken met andere landen werken leraren in Nederland vaak samen met hun collega's. Nederlandse leraren zijn redelijk actief met het observeren van elkaars lessen en feedback geven in vergelijking met de TALIS-landen. Dat geldt ook voor deelname aan gezamenlijke professionalisering. Deze vormen van samenwerken zijn bevorderlijk voor de onderwijskwaliteit. Leraren kunnen hierdoor hun eigen vaardigheden beter inschatten en zien ook beter waar ze zich kunnen verbeteren.

Het samen lesgeven komt minder vaak voor in Nederland: maar een-derde van de leraren in Nederland doet dit tegenover internationaal gemiddeld 58%. Dergelijke activiteiten dienen volgens de OESO gestimuleerd te worden, aangezien ze bijdragen aan een hoger vertrouwen in eigen kunnen.

  • Percentage leraren dat aangeeft wel eens samen te werken
    Samen lesgevenObserveren en feedbackDelen van lesmateriaalDiscussieren van voortgang leerlingenSamenwerken aan standaarden voor leerlingevaluatieGezamenlijk professioneel leren
    Nederland31%71%95%98%87%93%
    Talis-gemiddelde58%55%93%97%91%84%
    TALIS 2013 Brontabel als csv (261 bytes)

Positief schoolklimaat maar er is ruimte voor meer openheid

Naast leraren zijn ook schoolleiders bevraagd naar hun werk- en leeromgeving. Volgens schoolleiders werkt de meerderheid van de leraren (zowel nationaal als internationaal) in een omgeving met een positief werkklimaat.

Daarnaast werken er volgens hen in Nederland relatief minder leraren op scholen met een gemeenschappelijke onderwijsvisie (72% tegen 87% gemiddeld), waar openlijk gesproken wordt over moeilijkheden (79% tegen 93% gemiddeld) en waar succes gezamenlijk wordt gedeeld (75% tegen 90% gemiddeld).

Opvallend is dat bijna driekwart van de Nederlandse schoolleiders (71%) vindt dat een tekort aan gekwalificeerde of goed presterende leraren goed onderwijs belemmerd. Nederland scoort hier internationaal hoog, alleen Japan scoort hoger. In landen als Finland en Denemarken ligt dit percentage een stuk lager: rond de 15%.

  • Percentage schoolleiders dat aangeeft dat een tekort aan gekwalificeerde en/of goed presterende leraren goed onderwijs belemmerd
    Percentage schoolleiders
    JAP80%
    NED71%
    SIN50%
    VK46%
    NOO43%
    KOR37%
    BEL (VL)33%
    ZWE32%
    FRA32%
    FIN17%
    DEN15%
    TALIS gem.38%
    TALIS 2013 Brontabel als csv (146 bytes)

Meer weten?

Op Onderwijs in Cijfers zijn meer cijfers uit het internationaal vergelijkend TALIS-onderzoek te vinden.