Actueel

Deze hoofdrubriek bevat 2 rubrieken:

Lerarenagenda: eerste beelden

Vorig jaar deden de minister en staatssecretaris van OCW een oproep aan alle betrokkenen in het onderwijs om vanuit eigen rol en motivatie de onderwijskwaliteit te verbeteren. Dit resulteerde in de Lerarenagenda, waarin gezamenlijke ambities voor het leraarschap werden geformuleerd. In het speciaal ontwikkelde dashboard Lerarenagenda op Trends in Beeld volgt OCW de kwantitatieve voortgang van de Lerarenagenda.

Kwaliteitsverbetering kost tijd. Het afgelopen jaar zijn nieuwe initiatieven in gang gezet, projecten opgestart, mensen bij elkaar gebracht en randvoorwaarden gecreëerd voor het verwezenlijken van de gezamenlijke ambities. Dit jaar zijn de instrumenten ontwikkeld waarmee de voortgang van de lerarenagenda kan worden gemonitord. De komende jaren wordt gevolgd in hoeverre de ambities uit de lerarenagenda worden gerealiseerd. Voor de komende jaren zijn vooral doelen geformuleerd op de volgende vier thema’s:

  1. Verhoging van de kwaliteit van de lerarenopleidingen
  2. Versterking van de zij-instroom
  3. Professionele ontwikkeling van leraren
  4. Meer masters voor de klas. Met het dashboard Lerarenagenda volgt OCW in hoeverre de ambities uit de Lerarenagenda worden gerealiseerd.

1. Verhoging van de kwaliteit van de lerarenopleidingen

Alle studenten die in een lerarenopleiding instromen, moeten voldoende relevante voorkennis hebben en in potentie geschikt zijn voor het beroep van leraar. De lerarenopleidingen hoeven dan geen tijd meer te besteden aan het bijspijkeren van studenten. Het rendement van de opleidingen zal hierdoor stijgen. Om zicht te krijgen op de behaalde resultaten bij deze ambitie volgt OCW de komende jaren niet alleen het bachelorrendement (figuur 2), maar ook de uitval- en switch-percentages. Zie hiervoor de voortgang onder agendalijn 1 in het dashboard Lerarenagenda. Daarnaast wordt via het dashboard de tevredenheid van afgestudeerden, schoolleiders en studenten gevolgd in agendalijn 2. In het onderstaande figuur is te zien dat het bachelorrendement de afgelopen jaren is gedaald. De ambitie is dat deze trend met de prestatieafspraken in het hoger onderwijs wordt doorbroken.

  • Bachelorrendement Percentage bachelorstudenten (vlt) dat zich na 1 jaar bij dezelfde instelling inschrijft (herinschrijvers) en in nominaal + 1 bij dezelfde instelling een bachelordiploma haalt, per uitstroomjaar
    leraar basisonderwijsleraar tweedegraads (excl. kunsten)hbo totaalverwacht rendement basisonderwijsverwacht rendement tweedegraadsambitie hbo totaal
    200876%52%64%76%52%64%
    200975%51%64%75%51%64%
    201073%48%64%73%48%64%
    201171%53%63%71%53%63%
    201271%51%64%71%51%64%
    201369%47%64%69%47%64%
    201475%51%67%
    201581%55%70%
    DUO Brontabel als csv (378 bytes)

2. Versterken van de zij-instroom

De aandacht van lerarenopleidingen voor flexibele maatwerktrajecten en het aantrekken van (nieuwe) doelgroepen neemt toe. Om te monitoren of dit daadwerkelijk leidt tot een meer gedifferentieerde instroom, worden verschillende indicatoren gevolgd. Zo wordt het aandeel instromende vwo’ers en mannen gevolgd, en het aantal scholen dat een docent met een educatieve minor in dienst neemt. Op enkele onderdelen is al zicht op een eerste goede ontwikkeling. Zo steeg tussen 2012 en 2013 het aandeel instromende mannen op de pabo (zie onderstaand figuur) evenals het aandeel vo-scholen waar een docent met een educatieve minor werkzaam is. Meer informatie over deze indicatoren is te vinden onder agendalijn 3 van het dashboard Lerarenagenda. Op dit moment is er nog geen actueel beeld van de ontwikkeling van het aantal zij-instromers, maar dit komt er wel. De Onderwijsinspectie werkt aan een inventarisatie.

  • Aandeel instromende mannen in de pabo
    aandeel mannen
    200817,20%
    200918,40%
    201018,80%
    201118,70%
    201220,30%
    201322,00%
    DUO Brontabel als csv (95 bytes)

3. Professionele ontwikkeling van leraren

Met de onderwijssectoren zijn afspraken gemaakt over de professionele ontwikkeling van leraren. Eén van deze afspraken is dat startende leraren de komende jaren meer begeleiding krijgen. Daarbij is het streven dat in 2020 alle startende leraren begeleiding worden. Hierdoor kunnen zij zich beter en sneller ontwikkelen, waardoor een groter aandeel de algemeen didactische vaardigheden beheerst en de uitval uit het onderwijs vermindert. De voortgang op deze indicatoren is te vinden in agendalijn 4.

Leraren moeten kunnen doorgroeien in een professionele en lerende omgeving. Om een cultuur te creëren waarin van elkaar geleerd wordt, is het voeren van functioneringsgesprekken van fundamenteel belang. De afgelopen jaren steeg het aandeel leraren met jaarlijks een functioneringsgesprek. Deze ontwikkeling moet sterker worden om vóór 2020 de ambitie van 100 procent te kunnen behalen.

  • Aandeel leraren dat minimaal 1 keer per jaar functioneringsgesprek heeft
    povomboambitie poambitie voambitie mbo
    201277,70%59,90%66,10%77,70%59,90%66,10%
    201378,50%65,10%68,90%78,50%65,10%68,90%
    201479,30%69,10%72,90%79,30%69,10%72,90%
    201582,80%74,30%77,40%
    201686,20%79,40%81,90%
    201789,70%84,60%86,50%
    201893,10%89,70%91,00%
    201996,60%94,90%95,50%
    2020100%100%100%
    Onderwijs werkt! 2014 Brontabel als csv (364 bytes)

Ook de tevredenheid met het HRM-beleid geeft een beeld van de mate waarin leraren zich gehoord voelen en in hoeverre schoolleiders tevreden zijn met de resultaten van het beleid. Meer informatie hierover is te vinden onder agendalijn 5. Daarnaast wordt niet alleen de professionele ontwikkeling van iedere leraar afzonderlijk in kaart gebracht, maar ook de ontwikkeling naar een sterke beroepsgroep, zie agendalijn 7.

4. Meer Masters voor de klas

Met de sectorraden zijn afspraken gemaakt over het verhogen van het aantal master- en academisch opgeleide leraren, maar ook over de bekwaamheid en bevoegdheid van leraren, zie agendalijn 6.

Daardoor wordt niet alleen het gemiddelde opleidingsniveau van leraren verhoogd, maar ook wordt een lerarenteam verbreed. De gedachte hierbij is dat verhoging van het opleidingsniveau en de inzet van een breed samengesteld team zal leiden tot een verbetering van de onderwijskwaliteit. Onderzoek laat zien dat het aandeel master en academisch opgeleide leraren de afgelopen jaren licht, maar gestaag is toegenomen (figuur 4). Of de ambitie gehaald wordt, moet de komende jaren blijken.

  • Aandeel masters/academici po en vo
    Masters / Academici (hbo en wo) POMasters (hbo en wo) VOambitie POambitie VO
    201217,50%34,40%17,50%34,40%
    201319,80%37,10%19,80%37,10%
    201420,50%39,70%20,50%39,70%
    201522,10%41,40%
    201623,70%43,10%
    201725,30%44,90%
    201826,80%46,60%
    201928,40%48,30%
    202030,00%50,00%
    Onderwijs Werkt! 2014 Brontabel als csv (316 bytes)

Meer weten?

Bekijk het Dashboard Lerarenagenda en De Lerarenagenda 2013-2020.